Poronay çayı (rus. Поронай) — Saxalin adasının ən uzun çayı. İnzibati cəhətdən çay Saxalin vilayəti , və şəhər dairələri ərazisindən axır (Rusiya).
Poronay çayı | |
---|---|
rus. Поронай | |
Ölkə | Rusiya |
Mənsəbi | |
Uzunluğu | 350 km |
Su sərfi | 120 m³/s |
Hövzəsinin sahəsi | 7990 km² |
|
|
[rus.] |
Adı
Çayın adı aynu dilindən tərcümədə "böyük çay" mənasını verir.
Coğrafiyası
Çayın uzunluğu 350 km, hövzəsinin sahəsi 7990 km² təşkil edir. Çay öz başlanğıcını Şərqi-Saxalin dağlarında yerləşən Nabil silsiləsindən götürür. Bataqlaşmış Tım-Poronay vadisindən axaraq tökülür (Oxot dənizi). Körfəzə 10 km qalmış çay iki qola ayrılır. Onlar ayrılıqda körfəzə tökülürlər. Mənsəbdə onların tataqları arasında məsafə 5 km təşkil edir. Bununla da qollar mənsəbdə bataqlaşmış ada əmələ gətirirlər. Çayın qərb qolunun sahilində Poronaysk şəhərinin böyük hissəsi yerləşir.
Poronay çayı üzərində çəmi iki çay vardır. Onların ikisidə bir-birinin yaxınlığında yerləşir. Biri dəmiryol körpüsü, digəri isə avtomobil körpüsüdür. Çayın axdığı hövzə boyunca çoxlu sayda göl vardır. Onlar arasında , , , gölləri xüsusi ilə böyükdür. Çay şəbəkəsi və balıqlarla zəngindir.
Hidrologiyası
Çayın qidalanması qarışıqdır. Belə ki, xüsusu ilə yay ayları mussinların təsirinə məruz qaldığı bölgədən axması bu zaman onun üidalanmasında yağış sularının onun qidalamaslnda faizini artırır. Qış ayları isə Sibirdə formalaşan soyuq hava kütlələri qar şəklində bölgəyə yağır. Gölün aydığı bölgənin bataqlaşmış olması onun qidalanmasına yeraltı suların faizinə müsbət təsir göstərir. İllik su sərfiyyatı 120 m³/sref name="Поронай "></ref> təşkil edir.
Orta neyililiyi 0,23 % təşkil edir. Çayın gursululuq dövrü mayın ilk ongünlüyünə təsadüf edir. Ən zəif axar sentyabr ayında baş verir. Qış ayları buzla örtülür. Buzla örtülmə noyabrın ikinci on günlüyünə təsadüf edir. Aprel ayının üçüncü on günlüyündə isə buzdan azad olur.
Qolları
Ən iri qolları (uzunluğu, km): sağ — (95), (83), (77), Kamenka () (71), (63), (61), (55), (54), (51), Pobedinka çayı (49), Taulan çayı (41), Tumannaya çayı (34), Daldaqanka (31), Tayojnaya (31); sol — (Muyka) (61), (50), Birisovka çayı (38), Kresti çayı (36).
Su reysterinin məlumatı
Rusiya Federal su resursları agentliyinin məlumatına görə çay üzərində su anbarı yoxdur
İstinadlar
- 2020-02-03 at the Wayback Machine ISBN 5-7440-0136-0
- ↑ . 2012-02-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-08-15.