Pnevmotoraks (от yun. πνεῦμα — hava, və θώραξ — döş qəfəsi) plevranın tamlığının bu və ya digər səbəblərdən pozulması nəticəsində plevra boşluğuna havanın toplanması. Pnevmotoraks spontan yəni öz-özünə və travmalar nəticəsində, bu və digər tibbi müdaxilələr: mərkəzi venoz kateter qoyularkən, regional anesteziya: bazu kələfinin blokadası aparılarkən yatrogen yolla meydana çıxa bilər.
| Pnevmotoraks | |
|---|---|
 sağtərəfli spontan pnevmotoraks (şəkildə solda), ox işarəsilə büzüşmüş ağciyərin kənarı göstərilmişdir | |
| XBT-10 | J, P, S |
| XBT-10-KM | |
| XBT-9 | , |
| XBT-9-KM | |
| OMIM | |
| DiseasesDB | |
| MedlinePlus | |
| eMedicine | |
| MeSH | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Növləri
Qapalı
Pnevmotoraksın ağırlığına görə ən yüngül forması sayılır, bu zaman bu və digər səbəbdən plevra boşluğuna hava dolmuş olur və sabit olaraq qalır və ətrafla heç bir əlaqəsi olmur. Bəzən müdaxiləyə ehtiyac olmadan hava sovrularaq ağciyərin büzülmüş hissəsi ya atelektazlar öz-özünə açılmış olur.
Açıq
Açıq pnevmotoraks zamanı plevra boşluğu xarici mühitlə əlaqədə olur. Buna görədə plevra daxilində atmosfer təzyiqinə müvafiq müsbət təzyiq olur, nəticədə ağciyər büzülmüş olur və tənəfüsdə iştirak etmir və onda qazlar mübadiləsi getmir. Normada plevra daxilində təzyiq mənfidir.
Qapaqlı
Qapaqcıqlı ya ventil pnevmotoraks zədə qapısından havanın bir istiqamıtdı buraxılmasına səbəb olan qapaqcıq strukturlarının əmələ gəlməsi ilə meydana çıxmış olur. Bu zaman plevra boşluğuna daxil olan hava ventil nəticəsində geriyə xaric ola bilmir. Nəticə etibarilə hər tənəffüs aktı zamanı daxil olan havanın təsirindən plevradaxili təzyiq get-gedə artaraq plevrapilmonal şoka səbəb olur. Ventil ya qapaqcıqlı pnevmotoraks ən aır forma sayılır. Bu zaman təzyiq nəticəsində divararalığı üzvlərinin xüsusən magistral damarların yerini dəyişməsi onlarda funksiya pozğunluqlarına səbəb olur.
Həmçinin bax
- Monarch Disease Ontology release 2018-06-29. 2018-06-29 2018.