Perm başqırdları - Haqqinda Melumat

Perm başqırdları (başq. Пермь башҡорттары)— Perm diyarının ərazisində yaşayan başqırdların etnik qrupu. Onlar bölgənin yerli xalqlarından biridir. Bu etnik qrup nümayəndələrinin dili Başqırd dilinin şimal-qərb dialektinə aiddir.

Tarixi

Antropologiyanın mövcud məlumatlarına görə, Samoed qəbilələri Başqırdların fiziki tipinin formalaşmasında böyük rol oynamışdır. Tulva çayının toponimiyası Başqırdıstanın şimal-qərbi ilə paraleldir. Burada yerləşən Xarin tayfaları Samoed substratını təhdid etdikdən sonra Kuşnarenkov və Çili tərəfindən möhkəmləndirildi. Bu proses bölgənin hidronimlərindəki izlənilə bilər. Məsələn Samoyed sözü "bu" ("su") və Bui çayı adı, habelə hidronimlər XVIII-XIX əsrin sənədlərində saxlanılır. Bəzi alimlərin fikrincə, türk tayfaları bu bölgələrə 9-cu əsrin əvvəllərində daxil olmamışdır. Qaynininlilərin qonşuları başqırd tayfaları olan Uran və Tanıp idi.

Ədəbiyyat

Асфандияров А. З. История башкирских сёл Пермской и Свердловской областей. Уфа, 1999. Т8.
Асфандияров А. 3. Кантонное управление в Башкирии (1798—1865 гг.). Уфа: Китап, 2005.
Асфандияров А. З. История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. Уфа: Китап, 2009.
Башкиры. История, культура, этнография. Атлас. 2007.
Башкиры-гайнинцы: история и современность. — Уфа: Китап, 2012. — 264 с. ISBN 978-5-295-05131-9
Кузеев Р. Г. Происхождение башкирского народа: Этнический состав, история расселения. М., 1974.
Кульбахтин Н. М. Из истории гайнинских башкир. Уфа, 1996.
Тулвинские татары и башкиры: этнографические очерки и тексты. Пермь, 2004.
Хотинец В. Ю. Этнопсихологический анализ особенностей развития гайнинских башкир. Барда, 1999.
Шумилов Е. Н. Гайнинские (Бардымские) башкиры Пермской области // Ватандаш, № 9, 2004.
Шумилов Е. Н. Татары и башкиры Западного Урала. Пермь, 2008.
Юсупов Р. М. Антропологическая характеристика современных башкир-гайнинцев // Урал-Алтай: через века в будущее. Уфа, 2008. Т. 2.

Demoqrafiya

1959	1970	1979	1989	2002	2010
Başqırdlar regiondakı sayı illər üzrə
39 577	47 812	48 752	52 326	40 740	32 730

İstinadlar

Черных А. В., Шитова С. Н., Юсупов Р. М. Пермские башкиры.// Башкирская энциклопедия. В 7 т. Т. 5. П—С. — Уфа, 2009. — 576 с. ISBN 978-5-88185-072-2
. 2017-08-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-20.
. 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-20.
. 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-20.
. 2017-08-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-20.
2013-04-21 at the Wayback Machine: 2006-11-04 at the Wayback Machine
. 2020-04-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-20.
2012-04-14 at the Wayback Machine: ^{[ölü keçid]}

[1] Черных А. В., Шитова С. Н., Юсупов Р. М. Пермские башкиры.// Башкирская энциклопедия. В 7 т. Т. 5. П—С. — Уфа, 2009. — 576 с. ISBN 978-5-88185-072-2

[2] . 2017-08-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-20.

[3] . 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-20.

[4] . 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-20.

[5] . 2017-08-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-20.

[6] 2013-04-21 at the Wayback Machine: 2006-11-04 at the Wayback Machine

[пер.2010-7] . 2020-04-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-20.

[8] 2012-04-14 at the Wayback Machine: ^{[ölü keçid]}