Penjina çayı (rus. Пенжина, kory. Мыгыкивэем) — Rusiya ərazisindən axan çay. Kamçatka diyarının Penjinski rayonu ərazisindən axır.
| Penjina çayı | |
|---|---|
| rus. Пенжина, kory. Мыгыкивэем | |
 | |
| Ölkə |
 Rusiya
|
| Mənbəyi | |
| • Yüksəkliyi | 738 m |
| Mənsəbi | Penjin körfəzi |
| • Yüksəkliyi | 0 m |
| Uzunluğu | 713 km |
| Su sərfi | 680 m³/s |
| Hövzəsinin sahəsi | 73500 km² |
|
Penjina çayı Kamçatka diyarının fiziki xəritəsində:
62°28′24″ şm. e. 165°17′06″ ş. u.
|
|
| [rus.] | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Çayda Manila kəndləri (dəniz limanı var), Kamenskoye, Oklan, Slautnoye, Ayanka var
Coğrafiyası
Çayın uzunluğu 713 km, hövzəsinin sahəsi 73.500 km²-dir.
Çay Kolıma öndağlığından başlayır, yuxarı hissədə dərin dərədə, sonra isə dağlararası hövzədən axır. Penjinski ovalığına çatdıqdan sonra çayın yatağı meandrlaşır. Burada onun eni 600 m-ə çatır. Aşağı axarlarda çay Penjinski silsiləsi ilə Oklanski yaylası arasından axır. Oxot dənizinin Şelixov körfəzinin şimal-şərq hissəsindəki Penjin körfəzinə axır. Burada estuari əmələ gətirir. Mənsəbdə güçlü qabarmaların təsirinə məruz qalır. Burada qabarmanın hündürlüyü 13,4 m-ə çatır ki, bu da Rusiya çaylarının üçün ən yüksək göstərici və dünyada ən böyük göstəricilərdən biridir. Çayda illik su sərfiyyatı 695 m³/s-dir.
Su rejimi
Penjina çayının qidalanmasının əsasını qar (65% -ə qədər) və yağış suları (25% -ə qədər) təşkil edir. İllik axınının 80% -ə qədəri mayın ortalarında başlayan yaz-yay selinin payına düşür. Onun maksimumu iyun ayında baş verir. Uzun müddət ərzində sel sularının axın sürəti 11700 m³/s təşkil edir. İl ərzində suyun səviyyəsindəki dalğalanma diapazonu çay boyunca 410 sm-dən 760 sm-ə qədər artır. İyulun sonu - avqustun əvvəllərində su azalır. Yaz və payız aylarında suyun səviyyəsi 4 m-ə qədər artan yağış daşqınları olur. Su səviyyəsinin aşağı olması oktyabrın birinci yarısında başlayır, ən aşağı suyun axıdılması (21 m³ / s-a qədər) mart ayında baş verir. Çay oktyabrın ortalarında donur. Buzun qalınlığı 160 sm-ə çatır
Şəfaflığı
Suyun bulanıqlığı orta hesabla 30 q/m³-ə çatır. Düzənliyə çatdıqda 46 q/m³-ə qədər artır. Penjina çayının orta uzunmüddətli çöküntü axını ildə 1 milyon ton təşkil edir. Su zəif minerallaşmaya malikdir. Minerallaşma hidrokarbonat sinifinə və kalsium qrupuna aiddir.
Rusiyanın dövlət su reyestrinə görə, Anadır-Kolıma hövzəsi rayonuna daxildir.
Əməmiyyəti
Penjina çayında daşqınların zəifləməsi ilə Slautnoye ilə Ayanki arasında nəqliyyat mümkündür.
qabarma və çəkilmənin imkanlarını nəzərə alaraq Penjina çayının mənsəbində güclü bir qabarma və çəkilmə elektrik stansiyasınıən qurulması planlaşdırılır.
Kamenskoye - Manila magistral yolunun üç kilometrlik keçidi çayın buz başlamış səthindən keçir.
İstinadlar
- . КамчатНИРО. 2015. 2018-06-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-29.
- . 2022-02-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-29.
- . "КАМЧАТКА-ИНФОРМ". 22 Января 2018. 2018-06-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-29.