Parisdə təyyarə qəzası (25 iyul 2000) — aviasiya tarixində səsdən sürətli mülki təyyarənin son qəzası.

Parisdə təyyarə qəzası (25 iyul 2000)
Ümumi məlumatlar
Tarix	25 iyul 2000
Yer	Paris, Fransa
Ölkə	Fransa
Sərnişin sayı	109
Komanda	4
Yaralı sayı	0
Ölü sayı	113
Təyyarə
Təyyarə modeli	Concord
Havayolu şirkəti	Air France
Qalxma yeri	Fransa , Paris
İstiqamət	Paris → Nyu-York
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

25 iyul 2000, Paris, Ruassi Şarl de Qoll aeroportu, terminal 2E. Paris – Nyu-York reysini həyata keçirməyə hazırlaşan "Concorde" havaya qalxmazdan əvvəl prezident Jak Şirakı Tokiyodan gətirən "Boeing" aeroporta enir. Ondan ardınca ABŞ-yə məxsus "McDonnell Douglas DC-10" eyni uçuş zolağından havaya qalxır. Lakin... havaya qalxan təyyarənin motorundan qopan titan detal uçuş zolağına düşür və bir-neçə dəqiqə sonra baş verəcək faciənin "əsasını qoyur". "DC-10" özü isə sağ salamat mənzil başına çatır. 4 dəqiqə sonra saat 16.42-də "Concorde" uçuş zolağına dartılıb gətirilir. Start götürən təyyarə 280 km/saat sürətlə "DC-10"-dan düşən metal parçasının üzərindən keçir. Metal parçası təkərdən qalxaraq yanacaq çənini kəsir və 120 ton kerosin alışır. Cırılan təkərin özü də 330 km/saat sürətlə hərəkət edən təyyarənin qanadına çırpılaraq onu sıradan çıxarır. Digər tərədən, saniyədə 75 litr kerosinin qaynar mühərrikin üstünə tökülməsi nəticəsində həm mühərriklər sıradan çıxır, həm də bütün təyyarə bir neçə dəqiqə ərzində səmada külə dönür. Təyyarə təqribən 60 metr yüksəklikdə 30 saniyə uçur, bütün naviqasiya sistemləri sıradan çıxır. Uçuşu idarəetmə mərkəzinin növbətçisi təyyarə havaya qalxan anda "siz yanırsınız, geri qayıdın" desə də artıq gec idi. Uçusdan 1.28 dəqiqə sonra yanan təyyarə yaxınlıqdakı otelin üzərinə düşür.

Yanğın nəticəsində təyyarədəki 109 nəfər və 4 otel işçisi həlak olub. Nəticədə Fransanın aviasiya naziri Jan Klod Qesso dərhal "Concorde" ların uçuşunu qadağan edib. 31 may 2003-cü ildə "Aİr France", 24 oktyabrda isə "British Airways" son dəfə "Concorde" dan istifadə edib. Təyyarənin son uçuşu isə 26 noyabr 2003-cü ildə London aeroportundan Filtona – istehsal edildiyi şəhərə olub.