PLATO (ing. Programmed Logic for Automatic Teaching Operations, azərb. Avtomatik Tədris Əməliyyatları üçün Proqramlaşdırılmış Məntiq), həmçinin Project Plato və Project PLATO — ilk ümumiləşdirilmiş kompüter dəstəkli təlimat sistemi. 1960-cı ildən başlayaraq İllinoys Universitetinin kompüterində işləyirdi. 1970-ci illərin sonlarına qədər onlarla müxtəlif şəbəkəli əsas kompüterlərdə işləyən, bütün dünyada paylanmış bir neçə min qrafik terminalı dəstəkləmişdir. Forumlar, mesaj lövhələri, onlayn testlər, e-poçt, söhbət otaqları, , ani mesajlaşma, uzaqdan və çoxnəfərli videooyunlar daxil olmaqla, çox istifadəçi hesablamalarında bir çox müasir konsepsiyalar ilk dəfə PLATO-da işlənib hazırlanmışdır.
| PLATO | |
|---|---|
 | |
| Tipi | tədris[d], kompüter platforması |
| Tərtibatçı | İllinoys Universiteti[d] |
| Əməliyyat sistemi | NOS |
| İnterfeysin dili | ingilis |
| Yayımlanma tarixi | 1960) |
| Platforma | (PLATO I, II), (PLATO III), (PLATO IV) |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
PLATO İllinoys Universiteti tərəfindən dizayn edilmiş və hazırlanmışdır. Bu dörd onillik fəaliyyəti ərzində həmin universitetin tələbələrinə, yerli məktəblərə, həbsxana məhbuslarına və digər universitetlərə kurs işləri təklif etmişdir. Kurslar latın dili, kimya, təhsil, musiqi, esperanto və ibtidai riyaziyyat da daxil olmaqla bir sıra fənlər üzrə tədris olunurdu. Sistem pedaqogika üçün faydalı olan bir sıra funksiyaları, o cümlədən mətnin üst-üstə düşən qrafikasını, açar sözlərin daxil edilməsindən asılı olaraq sərbəst mətnli cavabların kontekstli qiymətləndirilməsini və alternativ cavablara cavab vermək üçün nəzərdə tutulmuş əks əlaqəni özündə əks etdirirdi.
PLATO-nu kommersiya məhsulu kimi bazara çıxarmaq hüququ PLATO IV sisteminin əsas kompüterlərində qurulmuş istehsalçı "" (CDC) tərəfindən lisenziyalaşdırılmışdır. CDC prezidenti PLATO-nu kompüter dünyasında bir gücə çevirməyi planlaşdırmışdı, lakin sistemin marketinqinin gözlənilən qədər asan olmadığını aşkar etmişdir. Buna baxmayaraq, PLATO bir sıra bazarlarda güclü izləyicilər yaratmış və son istehsal PLATO sistemi 2006-cı ilə qədər istifadə edilmişdir.
İstinadlar
- Don Bitzer, Email.
- CSL Quarterly Report for June, July, August 1960 (Hesabat). Coordinated Science Laboratory, University of Illinois. September 1960.
- Hosch, William L.; Tikkanen, Amy; Lowood, Henry E. (ingilis). Encyclopedia Britannica. 2023-05-09. 2023-05-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-19.
Əlavə ədəbiyyat
- (PDF) (revised). CDC. April 1981. İstifadə tarixi: March 11, 2012.
- Darrack, Arthur. "Yes... Computers Can Revolutionize Education". Consumers Digest. Sep–Oct 1977.
- Goldberg, Marty. . The History of Computer Gaming. Midwest Classic Review. 2000. July 19, 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 11, 2012.
- Cope, Bill; Kalantzis, Mary. – ResearchGate vasitəsilə.
- Small, David; Small, Sandy. . Antic. 3 (3). July 1984. səh. 36. İstifadə tarixi: March 11, 2012.
- Smith, Stanley G; Sherwood, Bruce Arne. . Science. 192 (4237). April 1976: 344–52. Bibcode:. doi:. PMID . İstifadə tarixi: March 11, 2012.
- Stifle, Jack. (PDF). CERL Report (revised). Urbana, IL: University of Illinois. 1972. X-20.
- Van Meer, Elisabeth. . Iterations. November 5, 2003. İstifadə tarixi: March 11, 2012.
- Woolley, David R. . Matrix News. January 1994. İstifadə tarixi: March 11, 2012.
Xarici keçidlər
- Bitzer, Donald L, , , University of Minnesota. Discusses his relationship with Control Data Corporation (CDC) during the development of PLATO, a computer-assisted instruction system. He describes the interest in PLATO of Harold Brooks, a CDC salesman, and his help in procuring a 1604 computer for Bitzer's use. Recalls the commercialization of PLATO by CDC and his disagreements with CDC over marketing strategy and the creation of courseware for PLATO.
- Gallie, Thomas Muir, , , University of Minnesota, 11 July 1990. A program officer at the National Science Foundation (NSF) describes the impact of Don Bitzer and the PLATO system, grants related to the classroom use of computers, and NSF's Regional Computing Program.
- Gräper, .
- .
- , , University of Minnesota. Archival collection containing internal reports and external reports and publications related to the development of PLATO and the operations of CERL.
- , Computer-based education (CBE), , University of Minnesota. The CBE series documents CDC’s objective of creating, marketing and distributing PLATO courseware internally within various CDC departments and divisions, and externally.
- , Bit savers.
- : online preservation of the PLATO system.