Otello (it. Otello ossia Il moro di Venezia) — Coakkino Rossininin 3 pərdəli Şekspirin eyniadlə pyesi əsasında Françesko Berio di Salsonun yazdığı librettoya bəstələdiyi opera. Faciə janrda olan bu operanın ilk premyerası 4 dekabr, 1816-cı ildə Romada, "Del Fonda" səhnəsində oyananılmışdır.
| Otello | |
|---|---|
| it. Otello ossia Il moro di Venezia | |
 | |
| Bəstəkar | Coakkino Rossini |
| Librettoçu | Françesko Berio di Salso |
| Dili | italyanca |
| Süjet | Uilyam Şekspir, “Otello” |
| Janr | Faciə |
| Pərdə | 3 |
| İlk səhnələşdirmə | 4 dekabr 1816 |
| Müddəti | 3½ saat |
| Personajlar |
Personajlar:
|
| Premyera |
4 dekabr, 1816 “Del Fonda”, Roma |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
_par_F._Bouchot.jpg)
Yazılma tarixi
1816-cı ilədək 24 yaşlı Rossini 3 opera: Sevilya bərbəri, (La gazzetta) və Otellonu yazmış olur. Neapollu impresario Domeniko Barbaya Rossinini Neapola dəvət edərək ona sifariş verir. Bu dövrdə Rossini iki teatra: San Karlo və Del Fondoya rəhbərlik etməli olur. Domeniko Barbaya Rossinini burada bəstəkar markiz Berio di Salsa ilə tanış edir. Şekspir pərəstişkarı olan Berio onun Otello pyesinə libretto yazmağa qərar verir. Əsərin süjet xəttindən tam fərqlənən librettoya o, ikinci "Venesiyalı mavr" adını verir. Müasiri Rossini tərəddüd etmədən işə başlayır. Primyerada iştirak etmiş fransız yazıçısı Stendal belə yazırdı: "…onlar onu operada çarmıxa çəkilmişlər." 4 dekabr, 1816-cı ildə Romada Del Fondo teatrında oynanılan operanın primyerası uğurla keçir. Məhz onun üçün nəzərdə tutularaq yazılmış Dezdamona rolunu məşur primadonna, ispan opera müğənnisi, sopranoçu İzabella Kolbran ifa edir. Bundan 6 il sonra İzabella Kolbran Rossininyə ərə gedir.
Qısa məzmunu
I Pərdə
XV əsrdə Venesiya. Müharibədəd qalib kimi dönən mavr Otello Elmironun qızı Dezdamonaya aşiqdir, lakin Dezdamona venesiyalı dojun oğlu Rodriqonun sözlüsüdür. Dezdamonanın atası onu məcburən Rodriqoya ərə vermək istəyir. Dezdamona isə ərə grtməkdən imtina edir. Bundan xəbər tutan Otello toy məclisini pozur. Elmiro qızını qapali bir otağa salaraq Otellodan gizlədir. Onlar arasında yazışma da bitmiş olur. Elmiro hər vəclə Dezdamonaya ünvanlanmış məktubların qarşısını kəsir.
II Pərdə
Rodriq ilə Otello qarşıdurması kəskinləşir. Bağçada Rodriqo ilə Dezdamona görüşürlər. Dezdamona ona məsələnin üstünü açaraq artıq Otello ilə gizlin evləndiyini, atasını yola gətirməkdə ona kömək etməsini xahiş edir, lakin Rodriqo ona Otellonu cəzalandıracağını deyir. Yaqo mavrı aldadaraq onu əmin edir ki, Dezdamona sadiq deyil və Rodriqo ilə sevişir. Bunu eşidən Otello Rodriqonu duelə çağırır. İxtiyar sahibləri onu səfərə yollasalar da qısqanc Otello Dezdamonanı öldürmək üçün gizlin geri dönür.
III Pərdə
Dezdamonanın otağına daxil olan Otello onu inandırmağa çalışır ki, Rodriqonu Yaqo öldürmüşdür. Dezdamona dəhşət içində anlayır ki, bütün bunlara səbəb məhz Yaqo olmuşdur. Mavr Dezdamonanın belə reaksiya verməsini Rodriqoya olan eşqi ilə əsaslandıraraq onu boğub öldürür. Daxil olan Otellonun dostu Luço Yaqonun xəyanətkarlığının üstü açılmış və Rodriqo onu öldürərək qisas almışdır. Mavr peşman olaraq özünü vurur.
Personajlar
| Personajlar | Səs tembrləri | Premyera 4 dekabr 1816 Dirijor: |
|---|---|---|
| Otello, afrikalı zənci, Venesiya ordusunun sərkərdəsi | tenor | Andrea Nozzari |
| Dezdamona, onun sevgilisi və xəlvəti arvadı | soprano | İzabella Kolbran |
| Elmiro, Dezdamonanın atası, venesiyalı patrisiat | Mixele Benedetti | |
| Rodriqo, dojun oğlu, Dezdamonanın keçmiş nişanlısı | tenor | Ciovanni David |
| Yaqo, Otellonun düşməni, Rodriqonun dostu | tenor | Cüzeppe Çiççimarra |
| Emiliya, Dezdamonanın rəqibi | mezzo-soprano | Maria Manzi |
| Doj | tenor | Gaetano Chizzola |
| senatorlar, kütlə, Otellonun və Dezdamonanın adamları, qondolyer (tenor) — Nikolo Mollo | ||
İstinadlar
- (ing.). OUP.
- . 1808.
- . 2012-05-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-08-27.
Xarici keçidlər
- Otello
- Otello (Rossini, Gioacchino)
- (alm.)