Olenok (saxa Өлөөн) — Rusiya ərazisində Şərqi Sibirdən axan çay. Krasnoyarsk diyarı ərazisindən axaraq Yakutiya ərazisində dənizə tökülür. Rusiyanın ən uzun çaylarından biridir. Cəmi 92 km məsafədə naviqasiya mümkündür
| Olenok | |
|---|---|
.png) saxa Өлөөн | |
| Ölkə |
 Rusiya
|
| Mənbəyi | Orta Sibir yaylası |
| • Yüksəkliyi | 1210 m |
| Mənsəbi | Laptevlər dənizi |
| • Yüksəkliyi | 0 m |
| Uzunluğu | 2292km |
| Su sərfi | 1.210 m³/s |
| Hövzəsinin sahəsi | 219000 km² |
|
Olenok Saxanın fiziki xəritəsində:
72°59′01″ şm. e. 119°47′40″ ş. u.
|
|
| [rus.] | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Coğrafiyası
Çay Orta Sibir öndağlığı ilə Şimali Sibir çökəkliyi ilə axır. Laptevlər dənizinə daxil olan Olenok körfəzinə tökülür. Dənizə töküldüyü yerdə sahəsi 475 km² olan delta əmələ gətirir. Çayın uzunluğu 2292 km, hövzəsinin sahəsi 219 min. km² təşkil edir.
Çayın deltasında bir qrup adalar vardır: Canqılax, Kuqun-Arıta, Ulaxan Arı (iri adalar), Bılıktax-Arıta, Oççuquy-Arı, Oqonner-Arıta, Ot-Arı, Bolder-Arıta, Syuqyulder-Arlta, Olete-Arıta, Okuollax-Arıta, Kersyose-Arıta, Xobuox-Arıta, Kasyan-Arıta, Şved-Mayaktax-Arıta, Eppet-Belkey, Kyiryor-Arı, Tonqolox-Belkee, Xastax-Arı, Tiqyan-Arı, Xaxıs-Belkee, Borid-Arıta, İsay-Belkee (kiçik adaları).
Çayın dənizə töküldüyü yerdə Şaxtalax-Arı adası yerləşir.
Qolları
Əsas qolları: Arqa-Sala, Bur, Ukukit, Birekte, Kuoyka, Beençime, Buolkalax (sağdan), Siliqir, Alakit (soldan).
Yaşayış məntəqələri
- Olenok
- Xarıyalax
- Taymılır
- Ust-Olenok
Deltadakı axınlar
Ulaxan-Ues — nərələrin yayıldığı çaydır, burada balıq sənayesi inkişf etmişdir. Burads: Oqonner-Kubata, Oqonner-Arıta, Ulaxan-Arı.
Hidrologiyası
Əsasən qar və yağış suları ilə qidalanır. Gursululuq dövrü iyundan sentyabra qədər davam edir. Oktyabrdan maya qədər buzla örtülü olur.
1965—1984 illər ərzində illik su sərfiyyatı.
Əhəmiyyəti
Çay balıqlarla zəngindir. Cəmi 95 km naviqasiyaya yararlıdır.
Əlavə məlumat
Çayın mənsəbində Pronçiş Vasiliya Vasileviç və Tatyana Fedorovnanın qəbrləri vardır. 1936-cı ildə Böyük Şimal ekspedisiyasının üzvləri olmuşlar.
İstinadlar
- 2022-01-27 at the Wayback Machine, География. Современная иллюстрированная энциклопедия. — М.: Росмэн. Под редакцией проф. А. П. Горкина. 2006.
- 2016-03-05 at the Wayback Machine ПОСТАНОВЛЕНИЕ от 23.04.74 г. N 246 О ДОПОЛНЕНИИ ПЕРЕЧНЯ РЕК, ИХ ПРИТОКОВ И ДРУГИХ ВОДОЕМОВ, ЯВЛЯЮЩИХСЯ МЕСТАМИ НЕРЕСТА ЛОСОСЕВЫХ И ОСЕТРОВЫХ РЫБ
- [ölü keçid]
- [ölü keçid]
- (ing.) 2016-03-03 at the Wayback Machine, 2012-07-01 at the Wayback Machine