Nur Bayanov (tatar. Нур Галим улы Баянов, Нур Баян; 15 may 1905, Ənək[d], Minzələ qəzası[d], Ufa quberniyası, Rusiya imperiyası – 23 aprel 1945, Avstriya) — tatar şair.
| Nur Bayanov | |
|---|---|
| tatar. Нур Галим улы Баянов, Нур Баян | |
| Doğum tarixi | 15 may 1905 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 23 aprel 1945 (39 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | şair, redaktor |
Bioqrafiyası
Nur Bayanov kasıb kəndlinin ailəsində anadan olub.
1921-ci ildə Nur Bayan Permə getdi və burada fəhlə kimi işə düzəldi. 1923-cü ildə təhsil almaq üçün Kazana gəldi və Tatar-Başqırd hərbi məktəbinə daxil oldu. Eyni zamanda özünü ədəbi yaradıcılıqda sınadı və artıq 1925-ci ildə dövri mətbuat səhifələrində dərc etməyə başladı. 1928-ci ildə Bayanov Nur artıq "Kyzlarmeets" qəzetinin redaksiyasında ədəbi işçi kimi çalışır. Elə həmin il onun "biçici qızlar" və "məhv edilmiş səngərlər" şeirlərinin ilk topluları nəşr olundu.
1929–1930-cu illərdə Nur Bayan "Kolxoz Yaşlara" jurnalının məsul katibi vəzifəsini aldı, sonra Chelninskaya regional qəzetinin redaktoru təyin edildi. Eyni zamanda "Yonca tarlaları", "Yağışlı gecə" şeirlərini və bir sıra şeirlərini yazdı.
1932-ci ildə Nur Bayan Kazana qayıtdı. Orada TASSR Yazıçılar Birliyi Təşkilat Komitəsinin təlimatçısı, Tatgosizdat-da baş redaktor vəzifəsində çalışır. 1938-ci ildən bəri fəaliyyəti tamamilə ədəbiyyata həsr edilmişdir.
Böyük Vətən müharibəsinin başlaması ilə Nur Bayan cəbhəyə getdi. Aktiv orduda alayın partiya təşkilatına rəhbərlik edir. Bir divizion qəzetinin redaktoru, komandirin siyasi iş üzrə müavini idi, ədəbi işlərlə məşğul olur, vətənpərvər şeirlər yaradır.
Avstriyanın azadlığı uğrunda döyüşlərdə Sovet Ordusunda podpolkovnik rütbəsi ilə vəfat etmişdir.
Yaradıcılığı
Şeirlər toplusu:
- "Онытылмас яшьлек" (1934)
- "Ватан җыры" (1936)
- "Туган авыл" (1941)
- "Сайланма әсәрләр" (1948)
- "Шигырҗләр, поэмалар" (1954)
Əsərləri
- Сайланма әсәрләр /Кереш сүз язучы Х.Хәйри. — Казан: Татгосиздат, 1948. — 200 б.: портр. б-н.
- Шигырьләр, поэмалар. — Казан: Татар. кит. нәшр., 1960. — 160 б.
- Шигырьләр, поэмалар /Кереш сүз язучы Х.Хәйри. — Казан: Татар. кит. нәшр., 1954. — 340 б.: портр. б-н.
- Алар сафта: Бөек Ватан сугышында һәлак булган татар совет язучыларының әсәрләре. — Казан: Татар. кит. нәшр., 1985. — 216 б.
- Нур Баян. — Б.16–18. Онтылмас яшьлек //Мирас. — 2004. — № 3. — Б.20–31.
- Яңгырлы төн //Мирас. — 2004. — № 5. — Б.24–27.
- Җимерелгән дворец янында //Мирас. — 2004. — № 2. — Б.29–35.
- Душа, спаленная войною…; Соловью; …Если пуль свинцовыми дождями…: Стихи /Пер. с татар.: М.Сафин //Аргамак. — 1995. — № 12. — С.191.