BMSSR Qafur rayonu, Saitbabin kənd sovetinin Tuqay kəndində anadan olmuşdur. Atası kənd müəllimi, anası isə kəndlidir. Başqırd Respublikası internat məktəbində (indiki Rami Qaripov adına 1 nömrəli Respublika internat məktəbində) təhsil alır.

1956-cı ildə Perm Dövlət Universitetini bitirir. 1963-cü ildə namizədlik dissertasiyasını, 1988-ci ildə "Arxeologiya" ixtisası üzrə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir.

SSRİ Elmlər Akademiyası Başqırd filialının Tarix, Dil və Ədəbiyyat İnstitutunda kiçik (1956-cı ildən), böyük (1964-cü ildən) elmi işçi, arxeologiya və etnoqrafiya sektorunun müdiri (1968-ci ildən) və dosent (1979-cu ildən) işləmişdir.

Tarix elmləri doktoru (1989) və professorluq (1990) dərəcəsini müdafiə etmişdir. 1956–1979-cu illərdə SSRİ Elmlər Akademiyası Nüvə Fizikası İnstitutunda arxeologiya və etnoqrafiya sektorunun müdiri vəzifəsində çalışmışdır. 1979-cu ildən Başqırd Dövlət Universitetində çalışıb, 1991-ci ildən arxeologiya, qədim və orta əsrlər tarixi kafedrasının müdiri olmuşdur. 1992-ci ildən Başqırdıstan Respublikası Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü olur. 2012-ci ildən "Qədim Ufa" Respublika Tarix və Mədəniyyət Muzey-Qoruğu İdarəsinin Tədqiqat üzrə direktor müavini işləmişdir.

2006-cı ildən Başqırdıstan Respublikası Elmlər Akademiyasının vitse-prezidenti, 2006-cı ildən Başqırdıstan Respublikası Elmlər Akademiyası Sosial və Humanitar Elmlər Bölməsinin akademik-katibi kimi fəaliyyət göstərir. Kuşnarenkovskaya, Karayakupovskaya, Turbaslinskaya, Baxmutinskaya və digər arxeoloji mədəniyyətlərin meydana çıxmasını qədim başqırd etnosunun formalaşması ilə əlaqələndirərək başqırların avtoqonik mənşəyi və inkişafı barədə fərziyyə irəli sürmüş və onu müdafiə etmişdir.

1-ci Dünya Başqırdlar Qurultayında (iyun 1995-ci il) icraiyyə komitəsinin sədri seçilir.

Dünya Başqırdlar Qurultayı Başqanı (1995–2002), Başqırdıstan Xalqları Assambleyası (2000-ci ildən) üzvü, Başqırdıstan Respublikasının Prezidenti yanında İctimai Şuranın üzvü (2003–2005).