Nippur (indiki Niffer və ya Nuffar) — İraqın cənub-şərq hissəsindəki qədim şəhərdir. Dövlət mərkəzi olmasa da, Mesopotamiyanın dini həyatında həlledici rol oynamışdır.
| Nippur | |
|---|---|
 | |
| 32°07′34″ şm. e. 45°13′51″ ş. u. | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Sahəsi |
|
| Saat qurşağı | |
|
| |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Şumer əfsanələrinə görə Tanrı Enlil (Akkad dilində Bel) bu şəhərdə yaşayırdı. Nippurda yığışan tanrılar məclisinin qərarları barədə insanlara məlumat verən Enlil eyni zamanda gücün də nümayəndəsi hesab edilirdi. Başqa bir inanca görə, Enlil insanı Nippurda yaratmışdır. Ölkəni fəth edən hər bir padşah Enlilin müqəddəs idarəetmə gücünə sahib olmaq üçün mərasimlər keçirərək özünə xeyir-dua verməyə çalışardı. Buna görə, Mesopotamiyanı, hansı sülalənin idarə etməsindən asılı olmayaraq Nippur və şəhərdəki Enlil Məbədi öz müqəddəsliyini qoruyurdu.
Amerikalı mütəxəssislər Mesopotamiyada ilk arxeoloji qazıntılarını 1889-1900-cü illər arasında Nippurda apardılar; 1948-ci ildə bu işə yenidən qayıtdılar. Şumer lövhələri şəhərin şərqindən tapıldığı üçün bu bölgə katiblərin məhəlləsi adlandırıldı. Nippur qazıntıları Şumer yazıları haqqında əsas məlumat mənbəyinə çevrildi. 1990-cı ildə aparılan qazıntılar zamanı Şəfa ilahəsi olan Bauya (Gula) həsr olunmuş böyük bir məbəd tapıldı.
Şəhərin tarixdən əvvəlki tarixi haqqında az məlumat olsa da, e.ə. 2500-cü ildə bugünkü xarabalıqlarının əhatə etmiş olduğu sahəyə yayıldığı və şəhər ətrafının müdafiə divarları ilə qorunduğu düşünülür. Daha sonra Urun üçüncü sülaləsinin ilk kralı Ur-Nammu (e.ə. 2112-2095) Enlil Məbədini indiki formasına gətirdi, divarlarla əhatə olunmuş həyətdə zikkurat və məbəd tikdirdi.
Enlil Məbədi ilə birlikdə ətrafındakı binaların üstünə daha sonralar parçalar salındı. Bizim eranın III əsrində geriləyən şəhər XII və ya XIII əsrdə tamamilə tərk edildi