Eunice Kathleen Waymon (Yuunis Kətlin Veymn), səhnə adı ilə Nina Simone (d. 21 fevral 1933, Tryon, Şimali Koralina — ö. 21 aprel 2003 Carry-le-Rouet, Bouches-du-Rhône) — ABŞ müğənnisi, bəstəkar, ictimai fəal, antirasist.
NINA SIMONE | |
---|---|
Eunice Kathleen Waymon | |
| |
Ümumi məlumatlar | |
Doğum adı | Eunice Kathleen Waymon |
Ləqəbləri | Nina Simone, The Songstress |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Tryon, Şimali Koralina ABŞ |
Vəfat tarixi | (70 yaşında) |
Vəfat yeri | Carry-le-Rouet, Bouches-du-Rhône Fransa |
Vəfat səbəbi | süd vəzi xərçəngi |
Milliyyəti | ABŞ |
Musiqiçi məlumatları | |
Fəaliyyəti | Musiqiçi, Bəstəkar, Aktivist |
Fəaliyyət illəri | 1954-2003 |
Janrlar | Caz, blues, r&b, folk |
Musiqi alətləri | piano |
Səs tembri | kontralto |
Albom şirkətləri | RCA, Colpix Records, Philips Records |
Təhsili | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyat və yaradıcılığı
Caz, Blues, R&B (ritm və blues), Folk musiqi tərzlərində unudulmaz və əfsənələşən Simone, musiqi ilə iç-içə olan bir ailədə dünyaya gəldi. İlkin musiqi təhsilini anasının dəstəyilə mənimsəyən sənətçi, uşaq yaşlarında kilsə xorlarında mahnılar oxuyarkən, yardımsevər birinin köməyilə piano dərsləri aldı. 10 yaşında New York Juilliard musiqi məktəbində təhsilinə davam etməyə başladı. O zamanların gərgin irqçi basqıları ilə bərabər maddi sıxıntılar səbəbilə Philadelphia`ya köçdülər. 1954-cü illər müxtəlif barlarda musiqi istedadını göstərməyə başladı.
1958-ci ildə ilk albomu yayımlandı. Elə həmin il adını ispan dilində "qız" anlamına gələn Nina və pərəstişkarı olduğu aktrisa adından götürərək bildiyimiz Nina Simone təxəllüsünə keçdi. Zənci hüquqları və vətəndaş hüququ mövzularında şüurlu bir aktivist olaraq bunu həyatına yeridən Simone, satış rəqəmləri bir milyonu aşan albomlara imza atdı. Müvəffəqiyyət nərdivanının pillələrinə çox qısa müddətdə yüksələrək məşhurlaşdı. Klassiklər arasında iştirak edən albomdakı My Baby Just For Me adlı parçası 30 il sonra belə məşhurluğunu qoruyaraq "Chanel No: 5" adlı ətirin reklam filmində istifadə edildi. Bir şirkətlə müqavilə izlayaraq ard arda müvəffəqiyyətli albomlar çıxaran Nina Simone, 1961-ci ildə meneceri evləndi.
1964-cü ildə Philips şirkəti ilə müqaviləyə imza ataraq məşhur "Dont Let Me Be Misunderstood" mahnısını çıxardı. 1966-cı ildə yenə şirkət dəyişdirərək RCA ilə işə başladı. Reytinqlərin zirvələrində olan mahnılarını qısa müddətə edən Simone, eyni zaman kəsimində yaxınlaşaraq siyasi xəttini dəqiqləşdirdi. İrqçilik və döyüş əleyhdarı dünyagörüşü üzündən ABŞ-yə mənfi jest olaraq Avropaya keçdi. Liberiya, İsveçrə, Hollandiya, Belçika, İngiltərə kimi ölkələr gəzdikdən sonra Fransaya yerləşdi. 1978-ci ildə Vyetnam müharibəsinə etiraz məqsədiylə vergi ödəməkdən imtina edərək, həbs olundu. ABŞ-dəki dinləyici kütləsinə gələn həddindən artıq tələb üzərinə 2001-ci ildə Carnegie Hall konseriyle yenə Amerikada səhnəyə çıxdı. , Dasti Sprinqfild kimi sənətçilərin yetişməsinə təşəbbüskar olan, The Beatles, , kimi sənətçilərin mahnılarını fərqli şərhləriylə rəngləndirən Nina Simone, Türkiyədə ölümünün beşinci ildə 15-ci Beynəlxalq İstanbul Caz Festivalında Sibel Kosa tərəfindən şərh olundu.
Mahnı sözləri də yazan sənətçi, Four Woman adlı əsərində zənci qadınların çəkdiyi işgəncəni izah etdi. Mississippi Goddam adlı mahnısı növündəki əsərləri, adlı irqçiliyə müqavimət göstərən qəhrəmanının öldürülməsi, bir zənci kilsəsi bombalanarak dörd kiçik zənci uşağın ölməsi kimi hadisələri etiraz etmək üçün yazılmışdı.
Əfsanəvi caz vokalisti olaraq tarixə keçən sənətçi, protest şəxsiyyəti, sakitləşdirici səsi, 10 dəqiqə uzunluğundakı Sinnerman mahnısıyla, çox xarakteristikasını çəkən mahnı sözlərilə beyinlərə həkk olundu. Müasir caz sənətçisi Saffronia albomunu adına həsr etdiyi Simone, keçirdiyi döş xərçənginin ardından, yeddi il sonra 70 yaşındaykən yuxusunda həyatını itirdi.
Diskoqrafiyası
Year | Album | Type | Label | Billboard |
---|---|---|---|---|
1958 | Studio | |||
1959 | Studio | Bethlehem | ||
1959 | Studio | |||
1959 | Live and studio | Colpix | ||
1960 | Live | Colpix | 23 (pop) | |
1960 | Studio | Colpix | ||
1962 | Live | Colpix | ||
1962 | Live | Colpix | ||
1963 | Compilation | Colpix | ||
1963 | Live | Colpix | ||
1964 | Live | Colpix | ||
1964 | Live | 102 (pop) | ||
1964 | Studio | Philips | ||
1965 | Studio | Philips | 99 (pop) | |
1965 | Studio | Philips | 8 (black) | |
1966 | Studio (strings added) | Colpix | ||
1966 | Live and studio | Philips | 19 (black) | |
1966 | Studio | Philips | 12 (black) | |
1967 | Studio | Philips | 29 (black) | |
1967 | Studio | RCA Records | 29 (black) | |
1967 | Studio | RCA | 24 (black) | |
1968 | Live and studio | RCA | 44 (black) | |
1969 | Studio | RCA | ||
1969 | Studio | RCA | ||
1970 | Live | RCA | 29 (black) | |
1971 | Studio | RCA | 190 (pop) | |
1972 | Live and Studio | RCA | ||
1974 | Live | RCA | ||
1978 | Studio | 12 (Caz) | ||
1980 | ? | Enja | ||
1982 | Studio | |||
1984 | Live | StarJazz | ||
1985 | Studio | VPI | ||
1985 | Live | VPI | ||
1987 | ? | |||
1987 | Live | Hendring-Wadham | ||
1993 | Studio | Elektra Records | 3 (top jazz) | |
Additional | ||||
1969 | Live | ? | ||
1975 | Live | RCA? | ||
2003 | Gold | Studio Remastered | Universal/UCJ | |
2003 | Anthology | Compilation | RCA/BMG Heritage | |
2004 | Compilation | Verve/Universal | ||
2005 | ? | RCA | ||
2006 | Compilation | Sony BMG | ||
2006 | Remix | Legacy/SBMG | 5 (contemp.jazz) | |
2006 | Songs to Sing: the Best of Nina Simone | Compilation/Live Compilation | Deluxe | |
2006 | Remix | RCA |
Film soundtrack-ləri
- (1992), featuring "Don't let me be misunderstood",
- (1993), featuring "Here Comes The Sun", "I Want A Little Sugar In My Bowl", "", "" and "".
- (1994), featuring "".
- (1996), also featuring "".
- (1998), featuring a cover of 's "I Got It Bad And That Ain't Good".
- (1998) featuring "".
- (1999), featuring "".
- (2000) featuring ""
- (2001), featuring "".
- (2002)
- (2002), featuring "Who Knows Where the Time Goes".
- (2004), featuring a remix of "Sinnerman" by .
- (2004), "Just in Time" is an important part of the movie's ending.
- (2005), featuring the songs "Wild is the Wind" and "I Put A Spell On You".
- (2005, videogame), featuring "No Good Man"
- (2005), featuring "Feelin' Good"
- (2006), featuring a remix of "Sinnerman" by .
- (2006), featuring an edited version of "Sinnerman".
- (2006), featuring "Feeling Good"
- (2007), featuring "Take Me to the Water".
- (2007), featuring "When I Was In My Prime"
- (2007), featuring "Little Girl Blue", "Wild Is The Wind", "Feeling Good" and "Love Me or Leave Me".
- (2007), featuring "Feeling Good" and "Sinner Man"
- (2007), featuring "Sinner Man"
- (2007), featuring "Nearer Blessed Lord"
- (2008), featuring a remix of ""
- (2010), featuring "Feeling Good"
- (2010), featuring "Don't let me be misunderstood"
- (2010), featuring "Feeling Good"
Xarici Keçidlər
- — Rəsmi saytı
- 2016-03-22 at the Wayback Machine in the Encyclopedia of Jazz Musicians
- 2008-12-07 at the Wayback Machine at
- Nina Simone // (ing.). 2000.
- .