Nərgizgülü (lat. Narcissus) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin nərgizçiçəyikimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
| Nərgizgülü | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
Domen:
Klad:
Ranqsız:
Aləm:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Dəstə:
Fəsilə:
Yarımfəsilə:
Triba:
Cins:
Nərgizgülü
|
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Xoş ətirli, gözəl görunuşlü nərgizin Şimal ölkələrində öz — özünə yetişən 40 növü vardır. Ana vətəni Avropa olan bu bitkiyə İspaniya və Portuqaliyada rast gəlinir. Arıların köməyilə tozlanır. Ancaq təbii olaraq bütün Ağ dəniz sahillərində də bitir. Avropa, Şimali Amerika və Şimali Afrika ölkələrində yetişdirilir.
Narcissus Poeticus növü Türkiyədə yetişdirilir. Yarpaqları və çiçək sapları eyni olsada, çiçəkləri bəyaz, sarı, narıncı, çəhrayı rəngdə olan növlərinə rast gəlmək olar.
Növləri
- Fern.Casas
- (Haw.) Schult. & Schult.f.
- D.Müll.-Doblies & U.Müll.-Doblies
- S.Ríos, D.Rivera, Alcaraz & Obón
- Fern.Casas
- Donn.-Morg.
- Fern.Casas
- Fern.Casas
- Curt.
-
Dufour ex Schult. & Schult.f.
- (Romo) Barra
- (Pau) Barra
- Barra & G.López
- (Jord.) Pugsley
- Stern
- K.Richt.
- Zonn.
- Philippe
- A.Fern.
- Lag.
- (Fern.Casas) Fern.Casas
-
L.
- (Gattef. & Weiller) Maire & Weiller
- Gattef. & Weiller
- A.Fern.
- K.Richt.
- Mendonça
-
DC.
- (Durand) A.Fern.
- (Maire) A.Fern.
- P.Ribeiro, Paiva & H.Freitas
- (Barra & G.López) Fern.Casas
- Rozeira
- Barra & G.López
- Fern.Casas
- Salisb.
- Fern.Casas
- A.Fern.
- Haw.
- Uribe-Ech. & Urrutia
-
Fern.Casas, M.Laínz & Ruíz Rejón
- (Fern.Casas) Fern.Casas
- DC.
- Fern.Casas
- Gouan
- (Haw.) Spach
- (Sánchez-Gómez & al.) Sánchez-Gómez & al.
- Fern.Casas
- Fern.Casas
- (Maire) Fern.Casas
- Irwing
- Boiss. & Reut.
- Fern.Casas
- (Haw.) Steud.
- Fern.Casas
- A.Fern.
- (Webb & Heldr.) Colmeiro
- Fern.Casas
- Mill.
- Barra & G.López
- Poir.
-
Fern.Casas
- Fern.Casas
- Fern.Casas
-
L.
- (Fern.Casas) Zonn.
- (Pedro) Zonn.
- Baker
- Sánchez García & Mart.Ort.
- Amo
- Degen & Hervier ex Pugsley
- Dorda & Fern.Casas
- Fern.Casas & Susanna
- Rouy
- Nava & Fern.Casado
- Mill.
- Fern.Casas
- Fern.Casas & Rivas Ponce
- Fern.Casas
- Rivas Ponce, C.Soriano & Fern.Casas
- Pugsley
- Graells
- Haw.
- Salisb.
- (Haw.) Spach
- L.
-
Ker Gawl.
- (Durieu) D.A.Webb
- (Parl.) Arcang.
- (Loisel.) Asch. & Graebn.
- Fern.Casas
- Font Quer
- Fern.Casas
- Salisb.
-
L.
- (Salisb.) Baker
- (Herb.) P.D.Sell
- Fern.Casas
- Fern.Casas
- (Fern.Suárez ex M.Laínz) Fern.Casas & Laínz
-
Narcissus pseudonarcissus L.
- (L.) Baker
- (Fern.Casas) Fern.Casas
- (Pugsley) Fern.Casas & Laínz
- (Curtis) Baker
- (L.) Baker
- (L.) Baker
- (Haw.) A.Fern.
- (Pugsley) A.Fern.
- Narcissus pseudonarcissus subsp. pseudonarcissus
- Fern.Casas
- Font Quer
- Patino & Uribe-Ech.
- Batt. & Trab.
-
Braun-Blanq. & Maire
- (Emb. & Maire) A.Fern.
- (Fern.Casas) Zonn.
- Fern.Casas
-
Dufour
- (Jahand. & Maire) Maire & Weiller
- (Maire) Maire & Weiller
- Fern.Casas & Susanna
- Henriq.
- S.Ríos, D.Rivera, Alcaraz & Obón
- L.
- Fern.Casado, Nava & Suárez Pérez
- Arrigoni
- Fern.Casas
- Henriq.
-
Narcissus tazetta L.
- (Jord. & Fourr.) Baker
- (Burb.) Baker
- (M.Roem.) Masam. & Yanagih.
- (Herb.) Baker
- (Ker Gawl.) Baker
- Narcissus tazetta subsp. tazetta
- Curtis
- Fern.Casas
- Fern.Casas
- L.
- Barra & G.López
- (Diaz & Fdez. Prieto) Rivas Mart. et al.
- Schousb.
- Nava & Fern.Casado
- S.Ríos, D.Rivera, Alcaraz & Obón
Əhəmiyyəti
Gözəlliyi və ətirli olması ilə çox sevilən bu çiçəklər həm də müalicəvi əhəmiyyətə malikdir. Dərman məqsədilə onun soğanaqlarından istifadə olunur. Nərgizgülü soğanaqlqrından hazırlanan duru ekstrakt heyvanlar üzərində təcrübədən keçirilmiş və onun çovdar mahmızı preparatlarına oxşar qankəsici təsirə malik olduğu müəyyənləşdirilmişdir.Yalançı nərgizgülünün çiçəklərində likorin adlı zəhərli alkoloid, karotin,flavonoid təbiətli narsissin qlikozoidi müəyyən edilmlşdir. Taset nərgizgülündə tasetin və supsenin alkoloidləri, sairi nərgizgülündə narsin-poetik alkoloidi müəyyən edilmişdir. Çiçəkləri isə xalq təbabətində işlədilir.
Şəkillər
-
-
-
-
Yalançı nərgizgülü (Narcissus pseudonarcissus) -
Tazet nərgizgülü -
Narcissus bulbocodium bulbocodium -
Narcissus poeticus actaea -
Narcissus (yellow) -
Narcissus poeticus
_%C3%AEn_Poiana_Narciselor,_jude%C8%9Bul_Bra%C8%99ov.JPG)
İstinadlar
- Linney K. . 5 Stokholm: 1754. S. 141.
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 289.