Mubadala İnvestisiya Şirkəti (ərəb. شركة مبادلة للاستثمار‎) — gələcəyə investisiya fondu kimi təsnif edilə bilən Birləşmiş Ərəb Əmirliyinin dövlət holdinqi. O, 2017-ci ilin yanvarında Mubadala İnkişaf Şirkəti ilə Beynəlxalq Neft İnvestisiya Şirkətinin birləşməsi nəticəsində yaradılıb. Fond bütünlüklə Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin Əbu-Dabi əmirliyinin hökumətinə məxsusdur.

Mubadala İnvestisiya Şirkəti
ərəb. شركة مبادلة للاستثمار
Loqonun şəkli
Ümumi məlumatlar
Tipi səhmdar cəmiyyəti
Sənaye İnvestisiya
Təsis tarixi 21 yanvar 2017
Əvvəlki adları Mubadala İnkişaf Şirkəti
Beynəlxalq Neft İnvestisiya Şirkəti
Baş qərargahın yeri
İqtisadi göstəriciləri
Ümumi kapital 1.02 trilyon dirhəm (US$276 milyard) (2022)
Xalis mənfəəti 122 milyard dirhəm (US$33 milyard) (2021)
Struktur
İşçi sayı 55,000
Tərəfdaşlar

Piaggio Aerospace
Mubadala Development Company
Abu Dhabi Investment Council
Concessão Metroviária do Rio de Janeiro
Dolphin Energy

International Petroleum
Investment Company
Mamoura Diversified Global Holding
Masdar
Nova Chemicals
Rəhbərlik
Təsisçilər Direktorlar Şurasının sədri Məhəmməd ibn Zeyd Əl-Nəhayan, Baş direktor Xaldun Əl Mübarək
Baş icraçı direktor Xaldun Əl Mübarək
Auditor E&Y

Mubadalanın missiyası Əbu-Dabi iqtisadiyyatının şaxələndirilməsinə töhfə verməkdir. Əsas diqqət əmirlik üçün yüksək maliyyə gəlirləri və maddi sosial faydalar təmin etmək məqsədi daşıyan uzunmüddətli investisiyaların idarə edilməsinə yönəlib.

Tarixi

1984-cü ildə ilk suveren fond olan Beynəlxalq Neft İnvestisiya Şirkəti (IPIC) Əbu-Dabi hökuməti tərəfindən neft gəlirlərini neft ehtiyatları tükəndikdə əmirliyin sakinlərinin gələcəyini təmin edə biləcək investisiyalara yatırmaq üçün yaradılmışdır. Fond enerji sənayesində ixtisaslaşmışdır.

2002-ci ildə ikinci suveren fond olan "Mubadala Development Company" yaradıldı. IPIC əvvəlcə əmirliyin xaricdəki neft aktivlərini idarə etmək üçün nəzərdə tutulduğu halda, Mubadala İnkişaf Şirkəti yeni sənaye sahələrinə investisiya qoymaq və əmirliyin iqtisadiyyatını şaxələndirmək üçün yaradılmışdır.

2016-cı ildə Əbu-Dabi Əmirliyi IPIC və "Mubadala Development Company"ni birləşdirməyə qərar verdi. 2017-ci ilin yanvarında birləşmə tamamlandı və yeni fond 125 milyard dollar dəyərində aktivləri idarə etdi ki, bu da onu o dövrdə dünyanın 14-cü ən böyük suveren sərvət fondu etdi. In 2017, ownership of both MDC and IPIC was transferred to a newly-created parent company, Mubadala Investment Company.

Şirkət hazırda Əbu-Dabi hökumətinin tam mülkiyyətində olan investisiya vasitəsidir və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin vitse-prezidenti və baş nazirinin müavini Şeyx Mənsur bin Zayed Əl Nəhyan şirkətin sədridir.

2019-cu ilin sonunda fondun aktivləri 232 milyard ABŞ dollarını, illik mənfəəti 14 milyard ABŞ dollarını ötüb, investisiya portfeli isə dünyanın 50 ölkəsində şirkətlərlə təmsil olunub.

2021-ci ilin dekabr ayında Mubadala İnvestisiya Şirkəti TAIF holdinqinin birləşməsinin bir hissəsi kimi Rusiyanın neft-qaz şirkəti olan "Sibur"un 1,9% payını 500 milyon dollara əldə edib.

İnvestisiyaları və müəssisələri

Mubadalanın "Mubadala Ventures" adlı müəssisə bölməsi var. Mubadala logistika proqram təminatı startapı Turvo, "Alphabet"ə məxsus özünü idarə edən texnologiya şirkəti "Vaymo", "Reliance Jio Platforms", Reliance Jio Platforms,Böyük Britaniyanın tibbi-biologiya elmləri şirkəti "Envision", və "Telegram"a sərmayə qoyub. Mubadala yarımkeçirici istehsalçısı şirkəti olan "GlobalFoundries"in ana şirkətidir.

Şirkət "Advanced Micro Devices"də 6,9 faiz, və "Carlyle" Qrupunda 7,5 faiz pay da daxil olmaqla, çoxsaylı şirkətlərdə paylara malikdir. 2021-ci ildə Mubadala rusiyalı iş adamı Oleq Deripaskanın keçmiş həyat yoldaşı Polina Yumaşevadan yaşıl alüminium istehsalçısı olan "En+ Group"un 2,6%-lik payını alıb. Həmin il Mubadala "İnvepar" şirkətindən Rio-de-Janeyro metrosunu idarə edən "MetrôRio" şirkətini satın aldı. 2016-cı ildə Mubadala Bəhreyn firmasında 20% pay aldıqdan sonra "Investcorp"un ən böyük xarici səhmdarı oldu.

2023-cü ildə keçmiş Böyük Britaniya naziri Gerri Grimstone "Investcorp"da məsləhətçi və planlaşdırılan iqlim fondunun sədri vəzifəsini aldıqdan sonra Mubadala və Xaldun əl-Mübarək ilə 13 görüş keçirməsi və bunu gizlətməsi müqabilində tənqid edildi. 2021-ci ilin mart ayında Grimstone Böyük Britaniya və Mubadala arasında BƏƏ-dən İngiltərəyə təxminən 10 milyard funt sterlinqlik investisiyaya nəzarət etməyə imkan verən müqaviləni yekunlaşdırdı. "Transparency İnternational U"K təşkilatının baş tədqiqatçısı Roz Viffen bəyan edib ki, əgər nazir hansısa firmada işləyirsə və vəzifədə olarkən onun səhmdarları ilə bir neçə dəfə görüşürsə, bu, təsdiq edilməmişdən əvvəl elan edilməli və ya məlumat verilməlidir.

Şirkətin bir bölməsi olan Mubadala Capital, 2019-cu ildə 1 milyard avro dəyərində "NSO Group"u satın alan "Novalpina Capital" özəl kapital fonduna 50 milyon avro sərmayə qoyub. Hesabatlarda BƏƏ-nin hüquq müdafiəçiləri, jurnalistlər və Şahzadə Hayanı hədəfə aldığı aşkar edilib. Bunun üçün "Pegasus casus" proqramından istifadə edildiyi bildirilir. Eyni zamanda Mubadala "Capital Novalpina"nın ən böyük investorlar komitəsində yer alıb.

2022-ci ilin may ayında Mubadala İnvestisiya Şirkəti Fransanın Engie kommunal şirkəti ilə BƏƏ və Yaxın Şərqdə elektrikli nəqliyyat vasitələrini enerji ilə doldurmaq üçün rəqəmsal platformanın inkişafı üçün ilkin müqavilə imzaladı. İki şirkət davamlı əməkdaşlıqla bağlı sahələri də araşdıracaqdı.

2023-cü ilin yanvarında Mubadala Amerikanın beyin-kompüter interfeysi şirkəti "Precision Neuroscience"ə sərmayə qoydu. 2023-cü ilin may ayında Mubadala Yaponiyanın SoftBank Qrupundan Nyu-Yorkda yerləşən "Fortress" İnvestisiya Qrupunun əksər hissəsini almağa razılaşdı. 3 milyard dollarlıq razılaşmanın 2024-cü ilin birinci rübündə bağlanması nəzərdə tutulurdu. Bununla belə, Mubadalaya "Fortress" şirkətində 70% pay verəcək müqavilə ABŞ milli təhlükəsizlik zabitləri tərəfindən diqqətlə araşdırılırdı. BƏƏ-nin Çin ilə əlaqələri ilə bağlı ABŞ üçün narahatlıq yaradan saziş ABŞ-dakı Xarici İnvestisiya Komitəsi (Cfius) tərəfindən diqqətlə nəzərdən keçirilirdi.

Mubadala Texnologiya

Şirkətin 2008-ci ildə yaradılmış törəməsi "Advanced Technology Investment Company" (ATIC) yüksək texnologiya sektorunda investisiya şirkətidir. ATIC yarımkeçirici şirkətləri olan "GlobalFoundries", və "Chartered Semiconductor Manufacturing"ə (sonradan GlobalFoundries ilə birləşdi) sahibdir.

ATIC, server bazarı üçün ARM arxitekturasına əsaslanan kompüterlər istehsal edən başlanğıc şirkət olan "Calxeda"ya sərmayə qoyub. 2011-ci ildə ATIC Sinqapur, DrezdenNyu-Yorkda çip istehsalını genişləndirmək üçün 5,5 milyard dollarlıq investisiyalar elan edib. O, həmçinin 2012-ci ildə başa çatdırılması üçün Abu-Dabidə 6–8 milyard dollar dəyərində kompüter çipi fabrikinin tikintisinin yekunlaşdığını da bildirib. Şirkət Xəlifə Universitetində, BƏƏ Universitetində, Şarja Amerika Universitetində, Masdar İnstitutunda və Nyu-York Universitetində Abu Dabidə tədqiqat təşəbbüslərini dəstəkləyir. 2014-cü ildə ATIC Mubadala Texnologiya şirkətinə çevrildi.

Mubadala Enerji

"Mubadala Energy" (keçmiş Mubadala Petroleum) LNG, mavi hidrogen və karbon tutma sahələrində genişlənməyi planlaşdırır. "Mubadala Energy" on bir bazarda işləyir və 500-dən çox işçisi var.

İstinadlar

  1. . , 2017.
  2. (PDF) // US-UAE Business Council (ingilis). — 2017. март. 2020-10-27 tarixində (PDF).
  3. . Oxford Business Group (ingilis). 2015-03-25. 2020-10-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-10-23.
  4. . Mubadala.ae. 2012-08-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-08-13.
  5. . Mubadala. 2014-07-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-06-05.
  6. James Chen. . Investopedia (ingilis). 2020-10-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-10-23.
  7. Katelyn Peters. . Investopedia (ingilis). 2020-10-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-10-23.
  8. . Financial Times. 29 June 2016. İstifadə tarixi: 7 July 2016.
  9. French, David; Tolba, Ahmed; Aboudi, Sam. . Reuters. 29 June 2016. 3 July 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 7 July 2016.
  10. Kerr, Simeon. . Financial Times (ingilis). 29 June 2016. İstifadə tarixi: 7 July 2016.
  11. . en:Sovereign Wealth Fund Institute. January 22, 2017. December 11, 2023 tarixində . İstifadə tarixi: December 11, 2023.
  12. . Mubadala.ae. 2012-08-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-08-13.
  13. Ennis, Crystal A. . International Journal (ingilis). 73 (4). 2018: 573–595. doi:. :. ISSN . 2023-02-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-11.
  14. Fahaam, Tariq Al; Saleh, Amjad; WAM. . www.zawya.com (ingilis). 2023-07-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-09-17.
  15. Carvalho, Stanley. . Reuters. 2017-01-21. 2020-10-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-10-23.
  16. . ru:Коммерсантъ. 2021-12-08. 2021-12-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-12-22.
  17. . www.swfinstitute.org (ingilis). 2020-12-09. 2020-12-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-10.
  18. Phillips, Erica E. . WSJ (ingilis). 2018-11-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-09.
  19. . www.institutionalassetmanager.co.uk (ingilis). 2020-03-03. 2020-08-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-03-05.
  20. . topnews.in. 2020-06-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-06-07.
  21. . 5 November 2020. 11 December 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 11 December 2023.
  22. Natasha Lomas. . TechCrunch. 23 March 2021. 23 March 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 23 March 2021.
  23. 2016-09-19 at the Wayback Machine, accessed October 28, 2013.
  24. . 5 February 2019. 27 February 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 27 February 2022.
  25. Heath, Thomas. . en:Washington Post. 15 February 2008. 6 November 2012 tarixində . İstifadə tarixi: 22 September 2008.
  26. . en:General Electric. 15 March 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 February 2009.
  27. . Reuters (ingilis). 2021-06-23. 2021-09-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-09-15.
  28. Parasie, Nicolas. . The Wall Street Journal (ingilis). 2016-07-28. 2023-08-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-31.
  29. Parasie, Nicolas. . The Wall Street Journal (ingilis). 2016-07-28. 2023-08-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-31.
  30. . The Financial Times. April 2022. 2 January 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 1 April 2022.
  31. . The National (ingilis). 2022-05-10. 2022-05-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-05-11.
  32. . en:Yahoo! Finance. 25 January 2023. 4 December 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 4 December 2023.
  33. Massoudi, Arash; Sevastopulo, Demetri. . Financial Times (ingilis). 2023-07-24. 2020-01-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-30.
  34. Kaur, Gursimran; Sayegh, Hadeel El. . Reuters (ingilis). 2023-07-24. 2020-01-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-30.
  35. 2012-07-04 at the Wayback Machine, ATIC, accessed June 12, 2011.
  36. 2012-03-25 at the Wayback Machine, ATIC, accessed June 14, 2011.
  37. 2012-03-25 at the Wayback Machine, Financial Times, accessed June 14, 2011.
  38. 2013-11-05 at the Wayback Machine, CNET, accessed June 14, 2011.
  39. 2013-11-02 at the Wayback Machine, "Bloomberg", may 18, 2011, accessed June 12, 2011.
  40. 2011-06-12 at the Wayback Machine, "Arab News", accessed June 14, 2011.
  41. 2016-06-03 at the Wayback Machine, "The National", accessed June 14, 2011.
  42. . www.mubadala.com (ingilis). 2014-05-01. 2020-09-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-20.
  43. Salian, Neesha. . Gulf Business (ingilis). 2022-09-06. 2022-09-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-06.

Xarici keçidlər

Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023