Zığ-zığ quşu
Zığ-zığ quşu[1] (ing. Mockingjay) – 2010-cu il Suzanna Kolins tərəfindən yazılan elmi-fantastik roman. Bu, Aclıq Oyunları triologiyasının ən axrıncı buraxılmış romanıdır. Seriyanın ilk romanı 2008-ci il yazılmış Aclıq Oyunları, ikincisi isə 2009-cu ildə yazılmış Güclənən Alovdur. Roman iki filmə uyğunlaşdırılıb. Birincisi 21 noyabr 2014, ikincisi 20 noyabr 2015-ci il yayınlanıb. Roman Cənubi Amerikada, Ketnis Everdinin əvvəlki oyundan sağ çıxıb, gözlərini Paytaxtın dağıtdını fikirləşdiyi 13. mahalda açması ilə başlayır.
| Zığ-zığ quşu | |
|---|---|
| ing. Mockingjay | |
| Müəllif | Suzanna Kollins |
| Janrlar | Macəra və müharibə romanı |
| Orijinalın dili | İngiliscə |
| Ölkə |
 ABŞ |
| Orijinalın nəşr ili | 24 avqust 2010 |
| Rəssam | Tim O'Brien |
| Seriya | Aclıq Oyunları triologiyası |
| Nəşriyyat | Scholastic |
| Səhifə | 390 |
| Əvvəlki | Güclənən Alov |
| ISBN | ISBN 978-0-439-02351-1 |
Kolins deyir ki, Aclıq Oyunları seriyasının əsas ilhamı Zevs və Minotavrın hekayəsindən gəlir. Yunan mifinə əsasən, Kral Minosun oğlu Andregenosun öldürülməsinə cəza olaraq, Afina 7 oğlan və 7 qızı Kritə qurban verməli idi. Onlar labirintə göndərilir və orada minotavr tərəfindən öldürülürdü[2]. Bir müddət sonra, Afina kralının oğlu Zevs Minotavr və Minosun terroruna son qoymaq qərarı alır. O könüllü olaraq qurbanların üçüncü qrupuna daxil olur və Minotavrı öldürür.[3]
Kolins həmçinin deyir ki,Roma İmperiyası və Panem arasında bir çox oxşar cəhətlər var. O, Aclıq Oyunlarını " Qladiator Oyunlarının inkişaf etmiş versiyası" kimi təsvir edir. Kolins həm də Panem adının qədim Latın ifadəsi olan "Panem et Circenses", yəni ","Çörək və Sirk" -dən gəlir[4] və Roma İmperatorları tərəfindən yemək və əyləncələri təmin etməklə kütlələri sarsıtmaq üçün istifadə etdiyi strategiyaya istinad edir.[2]
Triologiyada əvvəlki kitablarında olduğu kimi, "Zığ-zığ quşu" kitabı hər 3 hissədə 9 fəsil olmaqla 27 fəsildən ibarətdir. Kolins əvvəllər "The Underland Chronicles" seriyasında istifadə etdiyi bu quruluş Kolins'in pyes yazıçılığından gəlir.[5] Bu "üç hərəkət" strukturu da bir bütün olaraq trilogiyada aydın olur; Collins, "trilogiya yazmağa hazır olduğunu" başından bəri bilirdi.[6]
Qapaq və başlıq məlumatı 11 fevral 2010-cu ildə Scholastic tərəfindən yaradılıb. Qapaq əvvəlki kitabların mövzularını sülh simvolu üzərində davam etdirir. Romanın adı romanların hekayə xəttində olan eyni adlı hibrid quşlardan gəlir.[7] "Publishers Weekly"-nin qeyd etdiyi kimi," hibrid quşları kitabda ümid və üsyanın mühüm bir simvoludur.[8] Kolins, Ketnisi zığ-zığ quşuma bənzədir çünki hər ikisi "heç vaxt mövcud olmamalıdır".[9]
Kolins verdiyi müsahibədə, seriya "ciddi yoxsulluq, aclıq, təzyiq və müharibənin təsiri kimi məsələləri həll edir" deyib. Kolins bu ilhamın Viyetnam müharibəsinə gedən və uşaqlarının müharibənin nəticəsi və təsirlərini başa düşdüyündən əmin olan atasından aldığını söyləyir.[4] The Christian Science Monitordan Yvonne Zipp, "triologiyanın ən qəddarı" olduğunu və Kolinsin savaşı xəfifə almadığını deyib. Qəhrəmanları çürüyən, əxlaqsız hökuməti devirmək üçün içlədilən taktikalarda yer alan əxlaqı daşıyır. Bu taktikalar üçün ağır bədəl ödəyirlər.[10] The New York Times qəzetindən Katie Roifhe yazdı ki, "bu, böyüklər dünyasının qəddar və qüsursuz gücünə qarşı incə zərif qəzəbi ilə mükəmməl bir yeniyetmə hekayəsidir"[11] USA Today üçün bir baxışda, Bob Minzesheimer, romanın optimistlik içində olduğunu vurğuladı: "Ümid ümidsizliyə düçar olur, hətta doptik bir gələcəkdə daha yaxşı bir gələcək var".[12]
Minzesheimer həmçinin roman boyunca Peterə verilən sual olan, "Doğru yoxsa yanlış?" sualını qeyd etdi.[12] Los Angeles Timesdan Suzan Karpenter qeyd edir ki, "Zığ-zığ quşu oxucuları, yeni ərazilərə, daha qəddar və çaşqın bir dünyaya aparır: elə bir yerə ki, qəhrəmanların hansı tərfdə olduğu aydın deyil və ehtimal olunan sadiqlik dəfələrlə onların qarşısına çıxır."[13]
Ketnis, onun bacısı Prim, onun dostları Finik və Geyl könülsüz bir şəkildə yeraltında yerləşən və Panemdə baş verəcək üsyanın başçısı olan, 13. Mahalın yüksək səviyyədə strukturlaşmış həyatına uyğunlaşırlar. Manipulasiya edilmiş hissi nəticəsində Ketnis nəhayət "Zığ-zığ quşu" — üsyanın simvolu olmağı qəbul edir, amma bunun qarşılığında 13. Mahalın başçısı Prezident Alma Koin Aclıq Oyunlarından sağ çıxmış iştirakçılar- Peter Melark, Finikin nişanlısı Anna Kresta və digərlərinə toxunulmazlıq verməli idi.
Ketnis və üsyançılar öyrənirlər ki, Peter sağdır baxmayaraq ki, Ketnisi demoralizasiya etmək və nəzarət etmək üçün Paytaxt tərəfindən işgəncəyə məruz qalır. Bir qutarma qrupu onu çıxarmaqda müvəffəq olduqda onun beyninin yuyulmuş olduğunu və Ketnisə nifrət etmək üçün proqramlaşdırıldığını öyrəndilər. Peterin Ketnisi öldürmə cəhdindən sonra, tibb bacıları müalicə axtararkən, hər zaman nəzarət altında saxlanılır.
Geylin təklif etdiyi mübahisəli bir strategiya, 2. Mahalda qətiyyətli bir zəfər qazanaraq, üsyançıların Paytaxtın özünə qarşı son hücumu başlamasına imkan verir. Ketnis bir heyətə təyin olundu və nisbətən sakit bir sektora göndərildi və beləcə bir film qrupu təbliğat aparmağı bacardı. Prezident Coin, hələ də təhlükəli və gözlənilməz olsa da Peteri yola salır. Bundan ötrü, Ketnis Koinsin onun ölümünü istəməsindən şübhələnir, çünki o, çox təsir edir və Koin üçün çox dəstək göstərmir.
Paytaxtın güvənli bir məhəlləsində film çəkərkən, qrupun kapitanı Boqqs öldürülür. O ölmədən əvvəl, qrupu Ketnisə həvalə edir. O, özlüyündə Paytaxta sızmağı və Prezident Snow-u öldürməyə qərar verir. Onun qrupu onun arxasınca gedir. Sonradan baş verən gərgin şəhər müharibəsində Finik də daxil olmaqla Ketnisin yoldaşları öldürülür. Snow-un malikanəsinə çatdıqda, hover təyyarəsi bomba daşıyan paraşütləri aşağı salır, bəziləri isə bir qrup uşaq arasında köşk ətrafında insan qalxanları kimi istifadə olunur. Rebel müalicəsi (Ketnisin bacısı Prim daxil olmaqla) yaralanan uşaqlara kömək etmək üçün tələsir, lakin hesablanmış bir hərəkətlə, kömək üçün göndərilmiş medikallar partlayır. Prim öldürülür, Ketnisin şiddətli yanıqları davam edir, buna baxmayaraq üsyançılar Paytaxtı ələ keçirir.
Sağaldığı müddətdə, Ketnis bacısının ölümündən dərin depresiyaya düşür. O, Snowla üz-üzə gəldikdə, Snow Primin ölümünə nədən olan bombardmanı Koinin təşkil etdiyini, Koinin onun tərəfdarlarını öz hakimiyyətinə cəlb etmək istədiyini iddia etdi. Ketnis medikalları öldürən taktikanın daha əvvəl Geyl tərəfindən irəli sürüldüyünü (başqa bir məqsəd üçün olsa da) anlayanda, dəhşətə gəlir. Ketnis Geyllə bu mövzu haqqında onunla danışanda, Geylin xəbəri olmadığını görür. Beləcə, Ketnis Koinin mahalların hər birindən seçilən təmsilçilərin yönətdiyi bir respublika qurmaq əvəzinə, Snowun yerinə keçmək istədiyni anlayır.
Snowun edam ediləcəyi gün, müvəqqəti lider Koin, sonuncu Aclıq Oyunları qaliblərindən və Paytaxt liderlərinin uşaqlarından istifadə edərək, son bir dəfə Aclıq Oyunlarının keçirilməsinə səs verilməsini istəyir. Ketnis "Prim üçün-bəli" fikrini səsləndirdi. Snovun edamı zamanı Ketnis, yayını ona tuşladı, amma oxunu döndərib Koini öldürdü. Daha sonra intihar etməyə çalışarkən Peter buna imkan vermədi və o, üsyançılar tərəfindən tutuldu. Bundan sonra, Snow ölü tapıldı.
Ketnis törətdiyi cinayətə görə, bəraət qazandı və evinə, 12. Mahala göndərildi. Bir neçə ay sonra Peter və digər 12. Mahal sakinləri evlərinə qayıtdı. Peter yavaş-yavaş Ketnisə olan sevgisini geri qazanırdı. Ketnis Peterə olan hissəlini söyləyir, onun ümid və gücünə olan ehtiyacı oluğunu qəbul edir. Birlikdə, ölənlərin xatirəsini qorumaq üçün bir kitab yazırlar. Peter hələ də beynin yuyulduğu zamankı xatirələrindən əziyyət çəkir və Ketnis gecə gördüyü yuxulardan qışqıraraq oyanırdı.
20 il sonrakı epiloqda Ketnis və Peterin 2 uşağı olur. Aclıq Oyunları yaxşı sona çatdı və uşaqların ailələrinin fədakarlığından sonra, cəmiyyətin gələcəyinə olan ümidləri artır. Ketnis gününü uşaqlarına ailələrinin Aclıq Oyunlarında və savaşda olan igidlikləri haqqında danışmaqla keçirir. Ketnis özünü sıxıntılı hiss etdikdə, o, rahat, amma təkrarlanan oyun oynayır: hər hansı birinin etdiyi yaxşılığı xatırlayır. Seriya Ketnisin " oynamaq üçün daha pis oyunlar var" ifadəsi ilə sona çatır.
"Zığ-zığ quşu" ilk dəfə ABŞ və Kanadada 24 avqust 2010-cu il çapa verilib. Böyük Britaniya, Yeni Zellandiya, və Avstraliyada ilk çapdan bir gün sonra, 25 avqust 2010-cu il çap olunub.24 avqust 2010-cu il audiokitab Scholastic Audio tərəfindən çap olunub.[8]
Kitabın ilk çapında 1.2mln. nüsxə çap olunub. Çap olunmasının ilk həftəsində, 450,000-dən çox nüsxə satılıb. "Scholastic Trade" şirkətinin prezidenti Ellie Berger satışların "bütün gözləntiləri aşdığını" bildirib.[14] Kitab həmçinin e-kitab formasında yaradılıb. İlk həftənin sonunda 29 avqust 2010-cu il, aprel ayına qədər ən çox satılan kitab olan The Girl with the Dragon Tattoo kitabını keçmişdir.[15] Aclıq Oyunları triologiyasının ilk kitabı olan Aclıq Oyunları (5.yer) və ikinci kitabı Güclənən Alov (8.yer) ilk onluğa daxil olub.[15] 2012-ci ilin martında artıq 9 milliondan çox nüsxə satılıb.[16]
- ↑ "Zığ-zığ quşu". Ali and Nino. 2022-07-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
- ↑ 1 2 Margolis, Rick. "A Killer Story: An Interview with Suzanne Collins, Author of 'The Hunger Games'". School Library Journal. September 1, 2008. October 24, 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 25, 2012.
- ↑ Plutarch, Life of Theseus, 15. 1–2
- ↑ 1 2 "Mockingjay (The Hunger Games #3)". Powell's Books. August 30, 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 1, 2010.
- ↑ Collins, Suzanne. "Similarities To Underland". Scholastic Canada (Interview: Video). August 9, 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 8, 2012.
- ↑ Hopkinson, Deborah. "A riveting return to the world of 'The Hunger Games'". Book Page. September 2009. March 13, 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 13, 2012.
- ↑ Staskiewicz, Keith. "Final 'Hunger Games' novel has been given a title and a cover". Entertainment Weekly. February 11, 2010. October 10, 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 11, 2010.
- ↑ 1 2 Roback, Diane. "'Mockingjay' to Conclude the Hunger Games Trilogy". Publishers Weekly. February 11, 2010. 17 July 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 September 2010.
- ↑ Margolis, Rick. "The Last Battle: With 'Mockingjay' on its way, Suzanne Collins weighs in on Katniss and the Capitol". School Library Journal. August 1, 2010. 11 November 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 September 2010.
- ↑ Zipp, Yvonne. "Mockingjay". The Christian Science Monitor. August 26, 2010. August 28, 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 1, 2012.
- ↑ Roiphe, Katie. "Survivor". The New York Times. September 8, 2010. 7 October 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 September 2010.
- ↑ 1 2 Minzesheimer, Bob. "Suzanne Collins' 'Mockingjay' is the real deal as the trilogy finale". USA Today. March 1, 2011. March 2, 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 25, 2012.
- ↑ Carpenter, Susan. ""Mockingjay" by Suzanne Collins: Book review". Los Angeles Times. August 23, 2010. 14 October 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 August 2010.
- ↑ "'Mockingjay' Sells More Than 450,000 Copies in First Week". Publishers Weekly. September 2, 2010. December 5, 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 3, 2010.
- ↑ 1 2 "Kindle best-sellers: 'Mockingjay' flies to the top". The Independent. London. September 2, 2010. 24 September 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 September 2010.
- ↑ "'Hunger Games' books: More than 36.5M in print in the U.S. alone". Entertainment Weekly's EW.com. 2014-10-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-05-15.