Mahaçqala mayakı və ya Petrovski mayakı — Dağıstan Respublikasının paytaxtı Mahaçqalada fəaliyyət göstərən mayak. Mayak binası 1862-ci ildə istismara verilmişdir.
| Mahaçqala mayakı | |
|---|---|
 Mahaçqala mayakı | |
| Ölkə | |
| Su hövzəsi | Xəzər dənizi |
| Yerləşir |
Mahaçqala, Əmirxanov küçəsi, 20  Dağıstan
|
| Koordinatlar | 42°59′07″ şm. e. 47°29′56″ ş. u. |
| Tikilmə tarixi | 1862 |
| Tikinti materialı | daş |
| Hündürlüyü | 27 m |
| Diapazon | əsas: |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Hazırda mayak Kirovski rayonu, Əmirxanova küçəsi, 20 ünvanında yerləşir. Mayakın binası şəhərin ən görməli binalarında sayılır. Bina Rusiya Federasiyası xalqlarının regional əhəmiyyətli mədəni irs obyekti olaraq qorunur.
}}</ref>
Tarixi
Xəzərdə mayakların inşasının təşəbbüskarı Qafqaz canişini Mixail Vorontsov olmuşdur.
Petrovski qalasındakı ilk mayak, 1852-ci ildə Tarkovskaya Gorada da, əfsanəyə görə, Rusiya imperatoru I Pyotrun Port-Petrovsk qalasının təməlinə ilk daşı qoyduğu yerdə inşa edilmişdir. Mayak əvvəlcə ağ bir qüllə idi. O, dəniz səviyyəsindən 75 metr yüksəklikdə yerləşirdi. Onun üzərində səkkiz lampanın işığını reflektorlar tərəfindən gücləndirilərək, işığın görünmə məsafəsini 18 milə çatdıran müxanizm qurulmuşdu.
Yeni qüllə
Şəhərin və limanın inkişafı ilə mayak şəhərin ən görkəmli və diqqət çəkən binası olmağı dayandırdı və 1866-cı ildə Xəzər Donanmasının Hidroqrafik hissəsinin nəzarəti altında yeni, daha uğurlu bir yerdə Anji-Arka dağında yenidən quruldu.
Yeni qüllənin hündürlüyü 27 metr (dəniz səthindən təxminən 80 metr yüksəklikdə), mayak işığının görünürlüyü 15 mil idi. 1895-ci ildə mayakın parlaqlığı artırıldı, mayak işığı daha yüksək yerdə quruldu. XX əsrin əvvəllərində mayak ilin istənilən vaxtında aydın görünən ağ fonda qırmızı zolaqlar ilə boyanmışdır. 1912-ci ildə kerosin brülörlərini yağ lampaları əvəz etdi və 1928-ci ildə asetilen işıqlandırma tətbiq edildi.
İkinci Dünya müharibəsinin başlaması ilə mayak söndürüldü və yalnız 1944-cü ildə işə salındı. Mayak 1990-cı illərdə (iki ay ərzində) elektrik borcunu ödəmədiyi üçün söndürüldü.
XX əsrin sonunda bərbad vəziyyətdə olan bina yenidən təmir edildi. 2008-ci ildə mayakda 24 mil məsafəyə qədər görünən ağ yanıb-sönən işıq quraşdırıldı. Mayak tam avtomatlaşdırılmışdır və tək bir işçi — naviqasiya avadanlıqlarına kömək istehsal qrupunun rəhbəri tərəfindən idarə olunur. 2014-cü ildə mayakda avadanlıqlara texniki qulluq işləri aparılmış və modernləşdirilmiş işıq-optik qurğular quraşdırılmışdır.
İstinadlar
- (rus). Маячник. Маяки России и мира | Фонд. 2019-09-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-09-20.
- . Страна.ру. 2019-10-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-20.
- . 2019-09-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-18.
- . 2019-09-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-18.
- ↑ (rus). 2019-09-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-09-20.
- . turizm.sputnik.ru. 2019-09-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-20.
- . www.culture.ru. 2020-06-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-09-20.
- ↑ . WelcomeDagestan.ru. Ваш путеводитель по Дагестану. 2013-11-30. 2021-10-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-09-20.
- . WelcomeDagestan.ru. Ваш путеводитель по Дагестану. 2017-12-11. 2020-09-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-09-20.
- . Минобороны России. 25.09.2014. 2021-10-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-18.
Ədəbiyyat
- История моего города. Махачкала. Махачкала. 2017.
Xarici keçidlər
- . Культура.РФ.
- . Проджи. 25.09.2012.
- РГВК «Дагестан». . YouTube. 25.04.2016.