Leonid Velilayev
Leonid Velilayev (15 (28) iyun 1916, Tavriya quberniyası[d] – 27 dekabr 1997, Antrasit[d], Luqansk vilayəti) — Krım tatarı əsilli Şöhrət ordeni laureatı. İkinci Dünya müharibəsi zamanı göstərdiyi fəallığa görə 1-ci dərəcəli Şöhrət ordeni ilə təltif olunub. O dövrdə Sovet ordusunda xidmət edən digər krım tatarları kimi slavyan adı olan "Leonid" ləqəbindən istifadə edirdi.
| Leonid Velilayev | |
|---|---|
| Nəsibulla Velilayev | |
_Velilayev.jpg) | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Akmonai, SSRİ |
| Vəfat tarixi | (78 yaşında) |
| Vəfat yeri | Antratsyt, Ukrayna |
| Fəaliyyəti | hərbi qulluqçu |
| Fəaliyyət illəri | 1937-1948 |
| Partiyası | |
| Mükafatları |
 .svg){kind=small}   |
Velilayev 1919-cu ildə Akmonai kəndində Krım tatarı əsilli bir kəndli ailəsində anadan olub. 1928-ci ildə 7-ci sinifi bitirdikdən sonra bir fabrikdə təlimlər almağa başlamışdır. 1937-ci ildə təcrübəsini bitirdikdən sonra Kerç şəhərindəki metallurgiya zavodunda işlədi. 1939-cu ildə Sovet-Fin müharibəsinə aparıldı.[1][2]
İkinci Dünya müharibəsi illərində 140-cı diviziya piyada alayına təyin edildi. Stalinqrad döyüşündə göstərdiyi fəallıqdan dərhal sonra Şərqi və Mərkəzi Avropadakı gedən döyüşlərdə iştirak etdi. 13 düşmən əsgərinin və 3 nəfərin ölümü ilə nəticələnən düşmənin müdafiə mövqelərinə hücum edərkən yaralandığı Ukraynanın Olşanka kəndində komandirin köməkçisi kimi etdiyi hərəkətlərə görə 1944-cü ildə Şöhrət Ordeninə layiq görülmüşdür. Daha sonra 20 düşmən əsgərini məhv edən Vistula çayının qərb sahilinə uğurlu hücumuna görə Cəsarət medalı ilə təltif edildi.[3]
8 fevral 1945-ci ildə düşmən xəndəyini vurduqdan sonra Varşava hücumunda bir Alman zabitini şəxsən ələ keçirdiyinə görə 2-ci dərəcəli Şöhrət ordeni ilə təltif edildi. 1 may 1945-ci ildə Berlin döyüşündəki ağır küçə döyüşləri zamanı Velilayev komandirinin əmrini alaraq 4 pulemyot nöqtəsini məhv edərək 18 düşmən əsgərini və bir alman zabitini öldürdü. Bunun üçün 15 may 1945-ci ildə Kremldə 1-ci dərəcəli Şöhrət ordeni ilə təltif edilmişdir. 1948-ci ilin yanvarında hərbi xidmətdən tərxis edildi.[4]
- ↑ "Как воевали крымские татары". milli-firka.org. 20 iyun 2020. 23 October 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 may 2014.
- ↑ ""Полные кавалеры ордена Славы – крымские татары Сеит-Неби Абдураманов и Насибулла Велиляев"". c-inform.info. 20 iyun 2020. 2020-09-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 iyul 2018.
- ↑ "Велиляев Леонид Абибулаевич : Министерство обороны Российской Федерации". encyclopedia.mil.ru. 20 iyun 2020. 2020-06-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 iyul 2018.
- ↑ Kozhukar, Oleg. "Велиляев Леонид Абибулаевич". warheroes.ru. 20 iyun 2020. 2022-09-22 tarixində arxivləşdirilib.