Leksem (en. lexeme) – dilin mənası olan ən kiçik vahidi. Məsələn, BASIC dilindəki

10 PRINT "The square root of 2 is";SQR(2)

sətrində 10 leksem var. Bəziləri boşluq simvolunu leksem hesab etmir.

Proqramın translyasiya fazalarından biri onun leksik təhlilidir. Bu zaman mətndən dilin leksemləri (açar sözlər, identifikatorlar, literallar və s.) ayrılır, sonra isə onlar sintaktik analizatora ötürülür.