Lacivərd pəncərə, Mavi pəncərə və ya Dveyra pəncərəsi ― Maltanın Qozo adasında yerləşən, 28 metr uzunluğunda əhəng daşından ibarət təbii körpü. Dveyra buxtasında daxili dənizə yaxın bir ərazidə yerləşir və Maltanın əsas turistik destinasiyalarından biridir. Ərazidəki digər təbii coğrafi xüsusiyyətlər ilə birlikdə bu kəmər bir sıra beynəlxalq səviyyəli filmlərdə və KİV-in proqramlarında yer almışdır.
İki dəniz mağarasının dağılması nəticəsində yaranan kəmərin quruluşu dənizdən yüksələn qaya sütunundan ibarətdir və üfiqi lövhə ilə uçuruma birləşib.
Keçidin bəzi hissələrinin dənizə düşməsinə səbəb olan onilliklər ərzində davam edən təbii eroziyadan sonra, 2017-ci il martın 8-də fırtınalı havada lövhə və sütun tamamilə çöküb.
Tarixi
Lacivərd pəncərə təxminən 500 il ərzində uçurumun üzünün dəniz və yağış eroziyasına məruz qalması nəticəsində formalaşmışdır. Kəmər Maltanın ən çox turist qəbul edən məkanlarından və məşhur fotoşəkillərin arxa fonlarından biridir. Bu ərazi xüsusi mühafizə sahəsinə və 1998-ci ildə Dveyra buxtasının digər hissələri ilə birlikdə YUNESKO Ümumdünya irsinin Malta abidələri siyahısına daxil edilib.
1980 və 2000-ci illər ərzində kəmərin üst təbəqələrinin bəzi qisimləri çökərək böyük ölçüdə genişlənir. Boşluğun xarici kənarında olan geniş bir qaya parçası 2012-ci ilin aprel ayında çökür və pəncərənin ölçüsünün daha da artmasına səbəb olur. 2013-cü ilin mart ayında kəmərin başqa bir hissəsi dənizə çökür. Geoloji və geotexniki hesabat dörd ay sonra hazırlanır. Hesabatda qaya parçalarının düşməsinin davam edəcəyi və insanların kəmərə yaxınlaşmaları təhlükəli ola biləcəyi ifadə edilsə də, kəmərin "nisbətən sabit olduğu və bir neçə il bu şəkildə qalmağa davam edəcəyi" açıqlanır.
Sonrakı illərdə, əlavə qaya parçalarının düşəcəyi və çatların olacağı bildirilir.Eroziyanın davam etməsi səbəbindən insanların təpəyə qalxmalarına mane olmaq üçün xəbərdarlıq işarələri qoyulur və balıqçıların gəmiləri ilə kəmərə yaxınlaşmasına icazə verilmir. Lakin bir çox adamlar nizamlı olaraq kəmərin üzərindən keçməyə davam edir və qayalar düşməyə davam etdikdə belə kəmərin üzərindən sərbəst şəkildə dənizə tullanan insanların videoları YouTube sosial şəbəkəsinə yüklənir.
2016-cı ilin dekabr ayında insanların kəmərə çıxmasını və keçid etməsini qadağan edən təcili əmr elan edildi və icazəsiz kəmərə çıxanlara 1500 € pul cəzası veriləcəyi açıqlandı. Lakin bu qanun həyata keçirilmədi və ziyarətçilər kəmər 2017-ci ilin mart ayında kəmər çökənə qədər onun üstündə gəzməyə davam etdilər.
Çökməsi
8 mart 2017-ci ildə yerli saatla 09:40-da (08: 40 UTC) şiddətli bir fırtına nəticəsində sütun da daxil olmaqla kəmərin hamısı çökür və hazırda Lacivərd pəncərəndən dəniz səviyyəsində heç bir qalıq qalmayıb.
Bu hadisə həm yerli, həm də beynəlxalq mediada öz əksini tapıb. Malta Baş naziri Cozef Muskat və müxalifət lideri Simon Busuttil Lacivərd pəncərənin çökməsinə Twitter sosial şəbəkəsində reaksiyasını bildirib. Muskat paylaşdığı tvitdə "İllərdi hazırlanan hesabatlar bu təbiət möcüzəsinin təbii erroziyaya qurban getməsinin qaçılmaz olduğuna işarə edirdi və o acı gün gəldi" ifadələrindən istifadə edib. Bundan əlavə, kənmərin çökməsi Malta mediasında internet fenomeni mövzusu olub. Malta Ekologiya və Təbii Ehtiyatlar Təşkilatı kəmərin çökməsini Malta mədəni irsi üçün böyük bir itki olaraq açıqlayıb.
Geologiyası
Lacivərd pəncərə təxminən 28 m (92 ft) hündürlüyündə və 25 m (82 ft) açıqlığında bir kəmər idi. Dveyra nöqtəsi olaraq tanınan bir burnun ucunda yerləşirdi. Kəmər A üzvü və B üzvü kimi tanınan iki növ aşağı Korallin əhəng daşından ibarətdir. A üzvü kəmərin sütun və bünövrəsini formalaşdırır və B üzvü kəmərin dəstəksiz qalan üst qatını təşkil edir.
Populyar mədəniyyətdə yeri
Mavi Pəncərə "Titanların döyüşü" (1981) və "Monte Kristo Qrafı" (2002) kimi bir çox filmlərdə ve The Odyssey (1997) ve Game of Thrones kimi televiziya seriallarında məkan olaraq istifadə edilib.
İstinadlar
- ↑ (PDF). Life Project (Report). . pp. 1–8. Archived from (PDF) on 25 September 2008.
- ↑ Martin, Ivan (19 July 2013). . . Archived from on 10 June 2016.
- ↑ Geoscience Consulting (July 2013). (PDF) (Report). Ministry for Sustainable Development, the Environment and Climate Change. Archived from (PDF) on 8 March 2017.
- . UNESCO. Archived from on 1 April 2016.
- . . 17 April 2012. Archived from on 10 June 2016.
- . . 26 June 2016. Archived from on 29 June 2016.
- . . 6 December 2015. Archived from on 23 June 2016.
- . . 29 August 2016. Archived from on 29 August 2016.
- Mizzi, Daniel (27 November 2016). . . Archived from on 27 November 2016.
- . . 27 November 2016. Archived from on 28 November 2016.
- . . 3 December 2016. Archived from on 4 December 2016.
- ↑ . . 4 March 2017. Archived from on 4 March 2017.
- ↑ . . 8 March 2017. Archived from on 8 March 2017.
- Schicluna, Chris; Balmer, Crispian (8 March 2017). . Reuters. Archived from on 8 March 2017.
- . . 8 March 2017. Archived from on 8 March 2017.
- Østbø, Stein (8 March 2017). . VG (in Norwegian). Archived from on 8 March 2017.
- . . 8 March 2017. Archived from on 8 March 2017.
- . . 8 March 2017. Archived from on 8 March 2017.
- Grech Urpani, David (8 March 2017). . Lovin Malta. Archived from on 8 March 2017.
- Andrews, Travis M. . The Washington Post. 9 March 2017. 17 March 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 16 March 2017.
- Roberts, Josh. . USA Today. 1 April 2012. 1 April 2012 tarixində .
- Khomami, Nadia (8 March 2017). . The Guardian. Archived from on 8 March 2017.