1830-cu ildə Kutaisi şəhərində əyalət məktəbi açılmışdır. Məktəbin açılmasında məqsəd Rusiya imperiyası üçün etibarlı təbəələr yetişdirmək idi. 1850-ci ildə məktəb inkişaf edərək əyalət gimnaziyası kimi fəaliyyət göstərməyə başladı. 1878-ci ildə isə Kutaisi əyalət gimnaziyası əsasında daha mötəbər Kutaisi klassik gimnaziyası təşkil edildi.

Kutaisi klassik gimnaziyası ilk dövrlər polkovnik Seretelinin evində yerləşirdi. Daha sonra gimnaziyaya xüsusi bina tikildi. Bina memar Enfiaziyevin layihəsinə uyğun olaraq inşa edildi. Kutaisi şəhər duması Qızıl Məhəllə (müasir Rustaveli küçəsində) ərazisində tikinti üçün ayrıca torpaq sahəsi ayrıldı.

1901-1903-cü illərdə memar Lukaşev (Pyatigorsk və Novorossiysk gimnaziyalarının binalarının müəllifi) Kutaisi klassik gimnaziyas üçün başqa bir böyük bina (indiki Mavi Göy binası) inşa etdi.

1897-1906-cı illərdə gimnaziyaya Osip Osipoviç Çebiş rəhbərlik edirdi.

Kutaisi klassik gimnaziyası elitar məktəb statusu daşıyırdı. Bu səbəbdən burda ancaq Gürcüstanın seçilmiş ailələrinin övladları və imkanlı ailələrdən çıxan şəxslər təhsil ala bilərdilər. Gimnaziya fəaliyyət göstərdiyi 30 il ərzində Gürcüstanın mədəni, siyasi və elmi həyatında onlarla görkəmli şəxs yetişdirmişdir. Məzunlar araslnda Gürcüstan Demokratik Respublikasının onlarla xadimi, Tiflis Dövlət Universitetinin və Gürcüstan Elmlər Akademiyasının yaradıcıları da vardır. Kutaisi klassik gimnaziyasının məzunları arasında Akaki Sereteli, Ekvtime Takaişvili,Nikolay Marr və Titsian Tabidze, Dmitri Uznadze kimi alimlər olmuşdur. Məşhur sovet şairi və futurizm cərəyanının banisi Vladimir Mayakovskidə Kutaisi gimnaziyasında təhsil almışdır. Bundan əlavə gimnaziyanı bitirən məşhurlar arasında Kirill Lordkipanidze, Mamiya Gurieli, Georgi Sereteli, Niko Nikoladze, Sergey Mesxi, Vaso Abaşidze, Kote Mexsi, Silovan Xundadze, İosif Otsxeli, Niko Abordiadze, Şalva Nutsubidze, David Kakabadze, Paolo Yaşvili, Valerian Qaprindaşvili və başqaları vardır.

Gimnaziya binasının yaxınlığında iki görkəmli məzunun - V.Mayakovski və E.Takaişvilinin abidələri ucaldılmışdır.

Məşhur ukraynalı alim və pedaqoq S.F.Qruşevski gimnaziya açıldığı ilk illərdə burda dərs demişdir.

«საქართველოს ძველი ქალაქები: ქუთაისი», 2006 წელი, ISBN 99940-0-923-0