Kungur buz mağarası — Sibirin və Uralın ən görməli məkanlarından biri. Buz dağla birlikdə regionun tarixi-təbii kompleksini formalaşdırır. SSRİ zamanından ölkə əhəmiyyətli ərazi hesab olunurdu. Mağara Perm diyarında, Sılva çayının sağ sahilində yerləşir. Mağara Kunqur şəhərinin yaxınlığında, Fillippovka kəndinin ərazisində aiddir. Perm şəhərindən mağaranı 100 km-lik məsafə ayırır. Unikal geoloji abidə Rusiyanın Avropa hissəsində yerləşən ən böyük karst mağaralarından biri hesab olunur. Uzunluğuna görə isə dünyada ən uzun yeddinci gips mənşəli mağaradır. 5700 metr uzunluğa malik mağaranın ancaq 1500 metri turistlər üçün əl çatandır. Mağaranın mərkəzində havanın temperaturu +5 °C −2 °C arasında dəyişir. Nisbi rütubət mərkəzdə — 100 % -dir. Kungur mağarası 58 tağdan ibarətdir. Mağara daxilində 70 göl qeydə alınmış. Çoxlu sayda "Orqan boruları" mövcuddur. Ən hündürü Efir tağında yerləşir, 22 metr. Bu süxurun yaşı təxminən 10–12 min il hesab olunur.
| Kungur mağarası | |
|---|---|
| rus. Кунгурская ледяная пещера | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Dərinliyi | 27 m |
| Uzunluğu | 5700 m |
| Sahəsi | 206 000 m² |
| Kəşf tarixi | XVIII əsr |
| Tipi | karst |
| Giriş sayı | 2 |
| Ziyarətçilər üçün əlçatılan | 1500 |
| Yerləşməsi | |
| 57°26′25″ şm. e. 57°00′26″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Rusiya
|
| Vilayət | |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
.jpg)
Tarixi
Kungur mağarası daha qədim zamanlardan insanlara məlum idi. 1703-cü ildə I Pyotrın sərəncamı ilə tanınmış coğrafiyaçı və kartoqraf Semyon Remezov Tobolskdan Kungura torpaq ölçmə işləri üçün göndərilmiş. Oğlu ilə Remezov ərazinin xəritəsini və mağaranın planını tərtib etmişlər.
Vasili Tatişev 1736-cı ildə mağaranın itirilmiş planını yenidən tərtib etdi. 1770-ci ildə Böyük gölə səfər haqqında İvan Lepyoxin ətraflı məlumat yazmışdır.
Daha sonrakı dövrlərdə mağara haqqında tanınmış alimlərdən Q. Qmelin və M. Yakovleviç yazmış. 1859-cu ildə rəssam Y. İkonnikov və Qolovin mağaranı ziyarət etmişdir. Sovet hakimiyyəti illərində mağara haqqında Q. A. Maksimoviç geniş məlumat vermişdir. 1934–1935-ci illərdə mağaranın dəqiq planı tərtib edilmiş.
Gölləri
Mağarada cəmi 70 göl mövcuddur. Ən böyük göl Böyük yeraltı göldür. Ümumi həcmi 1300 m3, sahəsi isə 1460 m2 — dir. Gölün dərinliyi 5 metrə yaxındır. Göl suyunda kiçik qurbağalara və yanüzənlərə (Crangonyx chlebnikovi) rast gəlinir.
Ədəbiyyat
- Дорофеев Е. П., Лукин В. С. Кунгурская ледяная пещера / . Составитель . — Пермь: Кн. изд-во, 1983. — С.41–52.
- Дублянский, Виктор Николаевич. Кадебская, Ольга Ивановна. По Кунгурской ледяной пещере. Пермь. 2004. 5-88187-230-4
Şəkillər
-
Kungur mağarasında buz -
Mağara daxilində göl -
Böyük oyuqlardan biri -
Siçan fiquru -
Mağarada buz -
Təbii daş piltələr
Xarici keçidlər
- . 2010-12-18 tarixində . на сайте комплекса "Сталагмит".
- [ölü keçid] на сайте AkuAku.ru
- на .
- 2017-11-03 at the Wayback Machine
İstinadlar
- . 2019-11-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-06.
- Нина Архипова. В. Н.ТАТИЩЕВ — ПЕРВОПРОХОДЕЦ УРАЛЬСКОЙ ГЕОГРАФИИ. Литературно-краеведческий альманах "Уральская старина". Выпуск № 5, 2003 г.
- ВТ-ЭСБЕ. Киттары, Модест Яковлевич
- . 2008-04-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-05-06.
- Обитатели Ледяной пещеры. Ледяная пещера. 2019-07-16 at the Wayback Machine