Kriptoanaliz (yunanca kryptós, "gizli", analýein, "analiz etmək") — sistemlərin gizli aspektlərini başa düşmək üçün informasiya sistemlərinin təhlili prosesi. Kriptoanaliz kriptoqrafik təhlükəsizlik sistemlərini pozmaq və məlum olmasa belə, şifrələnmiş mesajların məzmununa çıxış əldə etmək üçün istifadə olunur.

Kriptoqrafik alqoritmlərin riyazi təhlili ilə yanaşı, kriptoanaliz kriptoqrafik alqoritmlərin özlərindəki zəif cəhətləri hədəf almayan, əksinə onların həyata keçirilməsində zəif cəhətlərdən istifadə edən yan kanal hücumlarının öyrənilməsini əhatə edir.