Kooperasiya (lat. cooperatio "əməkdaşlıq") — müəyyən sayda insanların (sahibkarlar, müəssisə rəhbərləri, istehlakçılar) və ya müəssisələrin ya bir və eyni ümumi əmək, istehsal prosesində və ya müxtəlif, lakin bir-biri ilə əlaqəli əmək proseslərində birgə iştirak etdiyi əməyin və ya ümumilikdə fəaliyyətin təşkili forması /istehsal/ istehlak.
Növləri
Birləşmə formasına görə:
- şaquli kooperasiya;
- üfüqi kooperasiya.
Tarixi
Kooperasiya tarixi 200 ildən çox əvvələ gedib çıxır. Kooperativlərin ilk təşkilatçılarından biri 1752-ci ildə Filadelfiyada yaşayış sığortası kooperativi yaradan ABŞ-ın yaradıcılarından biri olan Bencamin Franklindir. Avropada 1769 və 1777-ci illərdə İngiltərədə yaranan toxucu və dərzi kooperativləri birincilər sırasındadır. Rusiyada ilk rus kənd təsərrüfatı azad cəmiyyəti 1765-ci ildə Sankt-Peterburqda meydana çıxdı və Avropada səkkizinci oldu. Robert Ouen və Çarlz Furye əməkdaşlıq nəzəriyyəsinin baniləri və müəllimləri hesab olunurlar. Onların irsi bir dogmaya çevrilmədi, lakin tənqid və yenidən qiymətləndirməyə məruz qaldı. Raiffeisen kredit əməkdaşlığının atası hesab olunur. Kooperativizmlə kollektivizm arasındakı mübarizəyə isə ən parlaq nümayəndələrindən biri Paris Akademiyasının siyasi iqtisad professoru Çarlz Gide olan Nimes məktəbi rəhbərlik edirdi.
İstinadlar
- Словарь иностранных слов. М.: Русский язык. 1989. ISBN 5-200-00408-8.
Xarici keçidlər
- (глава 11 из 1-го тома книги К. Маркса "Капитал")
- (короткое видео)