Koçı zanbaqcası (lat. Fritillaria kotschyana) — bitkilər aləminin zanbaqçiçəklilər dəstəsinin zanbaqkimilər fəsiləsinin zanbaqca cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilmək təhlükəsində olanlar" kateqoriyasına aiddir — EN A2c; D. Nadir növdür.
| Koçı zanbaqcası | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
Domen:
Klad:
Ranqsız:
Aləm:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Dəstə:
Fəsilə:
Yarımfəsilə:
Triba:
Cins:
Növ:
Koçı zanbaqcası
|
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Arealı
İranın mərkəzində və şimal hissələrində yayılmışdır.
Qısa morfoloji təsviri
Çoxillik ot bitkisidir. Soğanaq çox da iri deyil, oval, xaricdən sarımtıl, qəhvəyi rənglidir. Gövdə 20-35 sm hündürlüyündədir. Yarpaqlar yaşıl-göyümtül, yarımgövdəni qucaqlayan, uzun, ellipsvari və ya uzun, xətvari-neştərşəkillidir, 0,5-1 (1,5) sm enində, böyük hissəsi yuxarı tərəfin orta hissəsində yerləşir. Çiçəklər tək, zəngvari, iylidir. Çiçəkyanlığı 2,5-3 sm uzunluqdadır. Tərəfləri ellipsvari, küt, yaşılımtıl-qəhvəyi, tünd-qəhvəyi, şahmat rəsmindədir. Sütuncuq öz uzunu boyu 1/3 ölçüdə 3 ağızcığa bölünmüşdür. Qutucuq tərs-yumurtavari, küt səthlidir.
Bioloji, еkoloji və fitosеnoloji xüsusiyyətləri
Çiçəkləmə may, mеyvə əmələgətirmə iyun ayına təsadüf edir. Soğanaqla və toxum vasitəsilə çoxalır. Meşələrdə, otlu mezofil yamaclarda yayılmışdır. Ksеromezofitdir. Geofit bəzək bitkisidir.
Yayılması
Diabar.
Sayı və tеndеnsiyası
Populyasiyalarına az rast gəlinir. Məhdudlaşdırıcı amillərin təsirinə məruz qalması populyasiyanın azalma tendensiyasını sübut edir.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Antropogen (Əhali tərəfindən yığılması) və zoogen amillər.
Mühafizə tədbirləri
Mühafizəsi üçün xüsusi tədbirlər görülməyib. Yeni yayılma yerlərinin tapılması vacibdir.
İstinadlar
- :Plants of the World Online saytında takson barədə məlumat. (ing.)