Kropivnitski (ukr. Кропивницький, əvvəllər Yelizavetqrad), Ukraynada, Kirovoqrad vilayətinin idarə mərkəzi şəhər. Kremençuk-Odessa dəmiryolunun Yuxarı İnqul Çayını kəsdiyi nöqtədən yerləşir.
Şəhər | |
Kropivnitski | |
---|---|
Кропивницький | |
48°30′37″ şm. e. 32°16′00″ ş. u. | |
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Əsası qoyulub | 1754 |
Sahəsi |
|
Mərkəzin hündürlüyü | 124 ± 1 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəqəmsal identifikatorlar | |
Telefon kodu | +380 522 |
Poçt indeksi | 25000-490 |
Digər | |
|
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
16-18-ci əsrin birinci yarısında müasir şəhərin ərazisində Ukrayna kazaklarının yaşayış məntəqələri salındı, sonralar şəhər rayonlarına çevrildi . Şəhərin tarixi 1754-cü ildə, Müqəddəs Yelizaveta qalasının tikildiyi vaxtdan başlayır, Rus çarı Yelizavetanın əmri ilə Ukrayna kazaklarının alayı tərəfindən tikilmişdir, İstihkamın tikintisi zamanı 72 ukraynalı həlak olub . 1769-cu ildə, 1768-1774-cü illərdə Rusiya-Türkiyə müharibəsi zamanı Osmanlı imperiyası və onun vassalı olan Krım xanlığı üzərində qələbədə əsas rol oynadı .
1784-cü ildən qala şəhər statusuna malikdir. 1882-ci ildə Marko Kropivnitski burada ilk peşəkar Ukrayna teatrının əsasını qoydu . Azadlıq müharibəsi zamanı şəhər Ukrayna Xalq Respublikasının nəzarəti altında idi, lakin 1920-ci ildə sovet ordusu tərəfindən üçüncü dəfə işğal edildi . Qolodomor və sovet repressiyaları zamanı şəhərin 2238 sakini həlak olub . 1941-ci il avqustun 5-dən 1944-cü il yanvarın 8-dək şəhər faşistlər tərəfindən işğal olunub. 14 iyul 2016-cı ildə, Ukraynanın şərqində Rusiya təcavüzünün başlamasından iki il sonra, şəhərin adı ukraynalı yazıçı və dramaturq Mark Kropivnitskinin şərəfinə dəyişdirildi . Rusların Ukraynaya hücumu zamanı şəhər müntəzəm olaraq ruslar tərəfindən atəşə tutulurdu .
İstinadlar
- State Statistics Service of Ukraine . Kiyev.
- Поселення задніпрських місць до утворення Нової Сербії в документах середини XVIII століття / А. В. Пивовар. – К.: Академперіодика, 2003. – 336 с.
- на доповіді Сената «Генваря 4 дня 1752 года подписано Ея императорского Величества рукою тако: быть по сему, а данную генерал майору Глебову инструкцию велено оной крепости учинить наперед план и для рассмотрения прислать в военную коллегию». Центральний державний військово-історичний архів Росії Ф.349, інв.№ 9, спр.1445, стор.2-4
- Матівос Ю. М. Місто на сивому Інгулі. – Історико-публіцистичний нарис. – Кіровоград. ТОВ «Діаграма», 2004 р. – c. 26.
- Пилипчук, Ростислав. Історія українського театру (від витоків до кінця ХІХ ст.). Лвов, Наукова думка, 2019. ISBN ISBN 978–617–10–0507–5.
- Сергій Шевченко, Єлисаветградськими волами за українським паровозом, Вечірня газета, 7 травня 1993 р.
- 2023-11-22 at the Wayback Machine.
- 2021-06-24 at the Wayback Machine.
- . 2024-08-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-08-05.
- . 2024-01-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-08-05.
Ukrayna haqqında olan bu məqalə bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
|