Keri Banks Mullis (ing. Kary Banks Mullis; 28 dekabr 1944[…], Lenuar[d], Şimali Karolina – 7 avqust 2019[…], Nyuport-Biç[d], Kaliforniya) — Amerikalı biokimyaçı, PCR metodunun yaradıcısı, 1993-cü il Kimya üzrə Nobel Mükafatı laureatı.
| Keri Mullis | |
|---|---|
| ing. Kary Bank Mullis | |
 | |
| Doğum tarixi | 28 dekabr 1944[…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 7 avqust 2019[…](74 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Vəfat səbəbi | ağciyər iltihabı |
| Uşağı | 3 |
| Elm sahələri | Molekulyar biologiya, biokimya, kimya |
| Təhsili |
|
| Mükafatları |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tərcümeyi halı və elmi işi
Kari Mullis 28 dekabr 1944-cü ildə Şimali Karolina ştatının Lenoir şəhərində fermer ailəsində anadan olub və uşaqlığını Cənubi Karolina ştatının Kolumbiya şəhərində keçirib. Onun biologiyaya ilk marağına səbəb kənd həyatı idi. Mullis 1966-cı ildə Corciya Texnologiya İnstitutunu bitirib və 1972-ci ildə Berkli Kaliforniya Universitetində biokimya üzrə fəlsəfə doktoru dərəcəsi alıb, burada protein quruluşu və sintezini öyrənib.
Dissertasiya müdafiə etdikdən sonra Mullis müvəqqəti olaraq elmi fəaliyyətdən uzaqlaşaraq elmi fantastika janrında bədii əsərlər yazır. Lakin, o, tezliklə biokimyaya qayıtdı və 2 il Kanzas Universitetinin Tibb Fakültəsində çalışdı və sonra biotexnologiya korporasiyalarından birinə keçdi. Bu şirkətdə işləyərkən Mullis 1983-cü ildə molekulyar biologiya və tibbdə inqilab edən polimeraz zəncir reaksiyası metodunu inkişaf etdirdi. 1993-cü ildə alim bu kəşfinə görə kimya üzrə Nobel mükafatı alıb.
Keri Mullis 7 avqust 2019-cu ildə 74 yaşında Nyuport-Biçdəki evində ürək və tənəffüs çatışmazlığı, ağciyər iltihabının ağırlaşmalarından vəfat etdi. .
Şəxsi baxışlar
Mullis bir çox elmi problemlərlə bağlı qeyri-adi və mübahisəli fikirləri ilə seçilirdi. 1998-ci il tərcümeyi-halında o, iqlim dəyişikliyi, ozon təbəqəsi və İİV virusu ilə QİÇS arasında əlaqə haqqında elmi müşahidələrlə razılaşmadı və bu məsələlərdə mövcud konsensus mövqeyini ekoloqlar, hökumətlər və elm adamları arasında bir sui-qəsdlə əlaqələndirdi. O, astrologiyaya inandığını da qeyd etmişdi.
Toledoda keçirilən Avropa Kliniki Araşdırmalar Mərkəzinin 28-ci konfransına sədrlik edən Con Martinin fikrincə, Mullisin İİV-lə bağlı bu konfransdakı çıxışı nə ümumi üslubda idi, nə də elmi məzmun baxımından doğru idi. Aparıcı alimlərdən birinin ictimai çıxış səviyyəsinə uyğun olmadığı və üstəlik gənc alimlərin fikirlərinin formalaşmasına potensial olaraq dağıdıcı təsir göstərə biləcəyi qeyd edilmişdi.
Mükafatları
- 1991 — Beynəlxalq Gairdner Mükafatı
- 1992 — Robert Koch mükafatı
- 1992 — Con Skott medalı
- 1993 — Kimya üzrə Nobel mükafatı
- 1993 — Yaponiya Mükafatı
Sosial fəaliyyəti
2016-cı ildə Mullis Qrinpis, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və bütün dünya hökumətlərini geni modifikasiya olunmuş orqanizmlərin (GMO) istifadəsinə qarşı mübarizəni dayandırmağa çağıran məktub imzaladı.
İstinadlar
- ↑ .
- .
- ↑ (fr.). // Le Monde / J. Fenoglio Paris: Société éditrice du Monde, 2019. ISSN ; ;
- ↑ Kary Banks Mullis // (alm.).
- ↑ (ing.). // Charlotte Observer Charlotte: 2019. ISSN ;
- ↑ .
- ↑ .
- .
- Мария ИГНАТЬЕВА | Сайт «Комсомольской правды». (rus). KP.RU - сайт «Комсомольской правды». 2019-08-16. 2019-08-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-08-16.
- McClain, Dylan Loeb. . The New York Times. 2019-08-15. 2019-08-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-08-16.
- (rus). РИА Новости. 20190815T2311+0300Z. 2019-08-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-08-16.
- (rus). Газета.Ru. 2019-08-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-08-16.
- . Коммерсантъ. 2019-08-16. 2019-08-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-08-16.
- . ТАСС. 2019-08-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-08-16.
- . 2016-06-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-06-30.
- . 2016-07-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-06-30.
- . 2017-09-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-06-30.
Xarici keçidlər
- (ing.) )