Kazimir Fayans (27 may 1887[…], Varşava – 18 may 1975[…], Ann-Arbor, Miçiqan) – Amerikalı fiziki kimyaçı Kazimir Fayans 27 may 1887-ci ildə Varşavada (Polşada) anadan olub. O, Leypsiq Universitetini 1907-ci ildə bitirmiş, sonra 1909-cu ildə Haydelberq , 1910-cu ildə Sürix və Mançester universitetlərində təkmilləşmişdir. 1911–1917-ci illərdə də dərs deyib; 1917-ci ildən 1935-ci ilə qədər Münhen Universitetində dərs demiş və Münhen Universitetinin professoru olmuşdur. ABŞ-yə mühacirət etdikdən sonra dakı Miçiqan Universitetinin professoru (1936–1957, 1957-ci ildən — fəxri professor) olmuşdur.
Kazimir Fayans | |
---|---|
pol. Kazimierz Fajans | |
Doğum tarixi | 27 may 1887[…] |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 18 may 1975[…](87 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Elm sahəsi | fiziki kimya |
Elmi dərəcəsi | |
İş yerləri | |
Təhsili | |
Üzvlüyü |
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tədqiqat işləri
Əsas tədqiqatları məhlullar və radiokimyaya həsr edilmişdir. Radiokimya sahəsində K. Fayans 1913-cü ildə Frederik Soddi ilə birlikdə radioaktiv elementlərin parçalanması zamanı yerdəyişmə qanununu (başqa sözlə desək, yerdəyişmə qaydası) quraraq 243mPa (UX2) və 215Po (AcA) radioaktiv izotoplarını kəşf etdi. 214Bi (RaC) ikiqat parçalanması; Fridrix Panet ilə birlikdə o, 1913-cü ildə məhlullardan radioaktiv elementlərin birgə çökdürülməsi qaydasını (Panet-Fayans qaydası) tərtib etmişdir.
K. Fayansın fiziki kimya sahəsindəki əsərləri refraktometrik tədqiqatlara, elektron təbəqəsinin deformasiyası ilə qeyri-üzvi birləşmələrin kimyəvi və optik xassələri arasında əlaqənin öyrənilməsinə, duza bənzər birləşmələrdə ionların və boyaların adsorbsiyasına həsr edilmişdir. İon hidratasiyası nəzəriyyəsini inkişaf etdirərək (1920–1930-cu illər) elektrolit məhlullarında həllolma, ionlaşma və kompleks əmələ gəlmə hadisələrinin qarşılıqlı asılılığı haqqında tədqiqatlar aparmışdı və nəticələr əldə etmişdidi. O göstərdi ki, elektrolitik dissosiasiya üçün enerji mənbəyi ayrı-ayrı ionların hidratasiya istiliyidir və elektrolitin həllolma qabiliyyəti nə qədər çox olarsa, onun iki ionunun hidratasiya istiliklərindəki fərqi bir o qədər çox olar. O, refraktometrik tədqiqatlar vasitəsilə (1927–1931) güclü elektrolitlərin məhlullarında dissosiasiya olunmamış molekulların və kompleks ionların sayını və hərəkətini müəyyən etmişdir.
K. Fayans bir çox elmi cəmiyyətlərin üzvü idi. 12.06.1924-cü ildən Fizika-Riyaziyyat Elmləri Bölməsi (fizika elmləri (kimya) kateqoriyasında) SSRİ Elmlər Akademiyasının xarici müxbir üzvü idi. Kazimir Fayans 18 may 1975-ci ildə Miçiqan ştatında Ann Arbor şəhərində vəfat etmişdir.
İstinadlar
- ↑ Kasimir Fajans // (ing.).
- ↑ Kasimir Fajans // (alm.).
- ↑ Фаянс Казимир // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Volkov V. A., Vonski E. V., Kuznetsova G. İ. Dünyanın kimyaçıları. – M.: VŞ, 1991. 656 s.
- Böyük Almaniya Sovet Ensiklopediyası. 30 cilddə.