Kadmium xlorid

Kadmium (II) xlorid (CdCl₂) — qeyri-üzvi bir birləşmədir, kadmium metalının və xlorid turşusunun duzu, rəngsizkristallar, higroskopik, suda asanlıqla həll olunur, kristallohidratlar əmələ gətirir.

Kadmium xlorid
Ümumi
Kimyəvi formulu	CdCl₂
Molyar kütlə	183,32 q/mol
Fiziki xassələri
Sıxlıq	4,047 q/sm³
Termik xüsusiyyətlər
Ərimə nöqtəsi	564; 568,5 °S
Qaynama nöqtəsi	960 °C
Təsnifatı
CAS-da qeyd. nöm.	10108-64-2
PubChem	24947, 24633
RTECS	EV0175000
ChEBI	35456
BMT nömrəsi	2570
ChemSpider	23035

Fiziki xassələri

Kadmium (II) xlorid heksoqonal sistemin rəngsiz kristallarını, fəza qrupunu R-3m, hüceyrə parametrlərini a = 0.385 nm, c = 1.746 nm, Z = 3 əmələ gətirir. Sulu məhlulları hidrolizə görə turş reaksiya yaradır. Metalik kadmium(6000C-də kadmiumun~ 15%) kadmium xloridin ərintisində həll olunur.

Alınması

Metalik kadmiumun xlorid turşusunda həll edilməsi nəticəsində almaq olur:

${\mathsf {Cd+2HCl\ {\xrightarrow {\tau }}\ CdCl_{2}+H_{2}\uparrow }}$

Kadmium oksidin xlorid turşusunda həll edilməsi:

${\mathsf {CdO+2HCl\ {\xrightarrow {}}\ CdCl_{2}+H_{2}O}}$

Sadə maddələr arasındakı reaksiya nəticəsində:

${\mathsf {Cd+Cl_{2}\ {\xrightarrow {450-500^{o}C}}\ CdCl_{2}}}$

Kadmium oksidin və xlor qazı ilə reaksiyası nəticəsində:

${\mathsf {2CdO+2Cl_{2}\ {\xrightarrow {500-600^{o}C}}\ 2CdCl_{2}+O_{2}}}$

Kimyəvi xassələri

Kristallohidratların qızdırılması nəticəsində susuz duzları alınır:

${\mathsf {CdCl_{2}\cdot 2,5H_{2}O\ {\xrightarrow {120-170^{o}C}}\ CdCl_{2}+2,5H_{2}O}}$

Hidrogen xloridlə və qələvi metal xloridlərlə kompleks yaradır:

${\mathsf {CdCl_{2}+2HCl\ {\xrightarrow {}}\ H_{2}[CdCl_{4}]}}$

${\mathsf {CdCl_{2}+2KCl\ {\xrightarrow {}}\ K_{2}[CdCl_{4}]\downarrow }}$

Qaynar qatı sulfat turşusu ilə reaksiyaya daxil olur:

${\mathsf {CdCl_{2}+H_{2}SO_{4}\ {\xrightarrow {100^{o}C}}\ CdSO_{4}+2HCl\uparrow }}$

Qələvilərlə reksiyaya daxil olur:

${\mathsf {CdCl_{2}+2NaOH\ {\xrightarrow {}}\ Cd(OH)_{2}+2NaCl}}$

Tədqiqi

Fotoreagentlərdə. Qalvanik elementlərdə elektrolitin tərkib hissəsi kimi. Üzvi sintezdə katalizator kimi. Sənayedə günəş panellərinin istehzalı zamanı.

İstinadlar

1. Справочник химика / Редкол.: Никольский Б.П. и др.. — 2-е изд., испр. — М.-Л.: Химия, 1966. — Т. 1. — 1072 с.
2. Справочник химика / Редкол.: Никольский Б.П. и др.. — 3-е изд., испр. — Л.: Химия, 1971. — Т. 2. — 1168 с.
3. Лидин Р.А. и др. Химические свойства неорганических веществ: Учеб. пособие для вузов. — 3-е изд., испр. — М.: Химия, 2000. — 480 с