Kaban gölü (tatar. Кабан күле) — Kazan şəhərində göllər sistemi. Bu göllər sistemi 3 hissədən ibarətdir. Yaxın (Aşağı) Kaban (ən şimal), Uzaq (Orta) Kaban, Yuxarı (Boriskovski) Kaban olub Tatarıstanda ən iri göllər sistemi hesab olunur.
Kaban gölü | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Mütləq hündürlüyü | 51 m |
Eni | 0,35 km |
Uzunluğu | 6,5 km |
Sahəsi | 1,86 km² |
Orta dərinliyi | 12,5 m |
Yerləşməsi | |
55°46′30″ şm. e. 49°07′25″ ş. u. | |
Ölkə | Rusiya |
|
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Əsas xüsusiyyətləri
Göllər Volqa çayının köhnə əyilmələri sahəsində karst prosesləri nəticəsində yaranmışdır. Göllər Volqanın terrası boyu şimala və cənuba doğru uzanır. Otarı kəndi yaxınlığında kanal bir dam ilə bloklanır, bunun vasitəsilə Kuybişev su anbarından suy nasosla buraya vurulur. Yuxarı Kaban qapalı anbar şəklində olub, digər göllər sistemi ilə əlaqəyə malik deyil. Burada suyun səviyyəsi Yaxın (Aşağı) və Uzaq (Orta) Kaban göllərindən 2 m yüksəkdədir. Göllər sisteminin ümumi sahəsi-186 ha-dır. Yaxın (Aşağı) Kaban və Uzaq (Orta) Kabanın uzunluğu 5575 m, Yuxarı Kabanın isə 1030 m-dir. Gölün orta dərinliyi −25 m, suyunun həcmi isə 11,8 mln kub m-dir. Kuybışev su anbarı tikilənə qədər göllərin Kazanka və Volqa çayları ilə əlaqəsi vardır. Göllərdə suyun səviyyəsinin qalxmaması üçün kanallar bloklanmışdır. Hal-hazırda Kaban gölü tənzimlənmiş su obyekti hessab edilir. Burada artıq sular nasoslar vasitəsiylə Volqa çayına vurulur.
Ekoloji vəziyyəti
Minillərdi göl öz təbii görünüşünü saxlamaqdadır. XVI əsrdə artıq şəhər tikintisi işləri Aşağı (Yaxın) Kaban gölünə yaxınlaşmışdır. XVIII əsrin ortalarında artıq gölün ətrafında yaşayış məntəqələrinin sayı çoxalmışdır. XIX əsrin ortalarında artıq göl ətrafı ərazilərdə sənaye müəssisələrinin sayı da artmaqda idi. Beləliklə sənaye tullantılarının gölə axıdılması başladıkı, bununla da gölün suyu içmək üçün yararsız hala düşmüşdür. 1970-ci illərin ortalarından başlayaraq demək olar ki, göldə balıq və digər canlılar artıq qalmamışdır. 1980-cı illərin ortalarından başlayaraq isə göldə aparılan bərpa işləri nəticəsində canlı aləm az da olsa canlanmış, tullantıların miqdarı aşağı düşmüş, balıqların sayı artmışdır. Hal-hazırda göldə müxtəlif su quşları və ördəklər yaşayırlar.