Kərbəlayi Abdulla məscidi — Bakı şəhərində, Dilarə Əliyeva küçəsi 155-də yerləşən XIX əsrə aid məscid və tarix-memarlıq abidəsi. Məscid 1894-cü ildə xeyriyyəçi Abdulla Zərbəliyev tərəfindən tikdirilib.
| Kərbəlayi Abdulla məscidi | |
|---|---|
 | |
| 40°22′31″ şm. e. 49°50′11″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Azərbaycan
|
| Şəhər | Bakı |
| Yerləşir | Nəsimi rayonu, Dilarə Əliyeva küçəsi, 155 |
| Sifarişçi | Abdulla Zərbəliyev |
| Tikilmə tarixi | 1918 |
| Üslubu | Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi |
| İstinad nöm. | |
| Kateqoriya | Məscid |
| Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
|
|
|
Məscid, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.
Haqqında
Kərbəlayi Abdulla məscidinin üstündəki daş kitabəyə əsasən, məscid hicri təqvimi ilə 1336-cı (1918) ildə tikilib. Ancaq giriş qapısının üstündəki kitabədə isə tikinti tarixi hicri təqvimi ilə 1311-ci (1894) il yazılıb. Məscid xeyriyyəçi Bakı Şəhər Dumasının üzvüAbdulla Zərbəliyev tərəfindən tikdirilib.
Azərbaycanda sovet işğalından sonra rəsmi olaraq 1928-ci ildən dinlə mübarizəyə başladılar. Həmin ilin dekabrında Azərbaycan KP MK-i bir çox məscid, kilsə və sinaqoqları maarifləndirici istiqamətlərdə istifadə üçün klubların balansına verdi. Əgər 1917-ci ildə Azərbaycanda 3.000 məscid var idisə 1927-ci ildə bu rəqəm 1.700, 1933-cü ildə isə 17 idi. Kərbəlayi Abdulla məscidinin də bu dövrdə axundlarından biri yaxınlıqdakı söyüd ağacından asılıb. Digəri isə sürgün edilib. İlk dövrlər məscid mənzil kimi istifadə edilsə də sonradan burada karton fabriki, anbar və Rus Dram Teatrının rəssamlıq sexi fəaliyyət göstərib.
Azərbaycan müstəqilliyini yenidən bərpa etdikdən sonra 1992-ci ildə yerli əhalinin təşəbbüsü ilə məscidin fəaliyyəti bərpa edilib.Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə isə məscid yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.
Məsciddə Azərbaycan Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsindən qeydiyyatdan keçmiş "Kərbəlayi Abdulla məscidi" dini icması fəaliyyət göstərir.
Memarlığı
Sal daşlarından tikilən məscidin nə günbəzi nə də minarəsi yoxdur. Dəstəmazxanaya və qadınların ibadət zalına giriş ayrıdır və çöldəndir. İbadət zalının sahəsi 170 kvadrat metrdir.
İstinadlar
- ↑ (PDF) (az.). Bakı: Beynəlxalq Əlhuda. 2001. səh. 54. ISBN 964-8121-59-1. 2021-07-23 tarixində (PDF).
- Ağamusayeva, Dilarə. (PDF) (az.). Bakı: Elm nəşriyyatı. 2011. 24. 2016-04-06 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-03-19.
- Vəlizadə, Tural. (az.). Bakı. 2018. 55. 2021-04-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-19.
- Arif Yunusov. (PDF). Bakı: Zaman. 2004. səh. 78. ISBN 9952-8052-0-9. 2023-07-05 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-14.
- ↑ . sirat.az. 2022-01-25. 2023-10-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-19.
- (PDF) (az.). mct.gov.az. 2001-08-02. 2021-07-07 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-14.
- . nasimi-ih.gov.az. 2022-12-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-19.