Külək telefonu (風の電話, kaze no denva?) – Yaponiyanın İvate prefekturasının qəsəbəsində yerləşən, xəttə qoşulmamış telefon köşkü. Ziyarətçilərin ölən yaxınları ilə birtərəfli söhbət etmələri üçün quraşdırılmışdır. Kuzeninin ölümünün öhdəsindən gəlmək istəyən İtaru Sasaki tərəfindən 2010-cu ildə yaradılmışdır. 2011-ci ildə baş verən, Tohoku regionundakı 15.000-dən çox insanın ölümünə səbəb olan Tohoku zəlzələsi və sunamisindən sonra ictimaiyyətə açılmışdır. Külək telefonunu 30.000-dən çox şəxs ziyarət etmişdir. Dünyada bir neçə replikası yaradılmış, bir neçə roman və film üçün ilham mənbəyi olmuşdur.
Külək telefonu | |
---|---|
風の電話 | |
| |
Ümumi məlumatlar | |
Növü | telefon köşkü |
Yerləşmə | , İvate prefekturası |
Ölkə | |
Koordinatlar | 39°23′10″ şm. e. 141°55′55″ ş. u. |
Veb-sayt | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Yaradılması
qəsəbəsindən olan bağ dizayneri İtaru Sasaki 2010-cu ildə kuzeninin xərçəng olduğunu və 3 aylıq ömrü qaldığını öyrənmişdir. Kuzeninin ölümündən sonra Sasaki bağçasında yerləşən köhnə telefon köşkünü 2010-cu ilin dekabrında "külək telefonu"na çevirmişdir. Beləcə, ölən kuzeni ilə "danışaraq" onunla hələ də əlaqə saxladığını hiss etmək istəmişdir. Sasakiyə görə külək telefonu spesifik dini məqsəd üçün yox, sadəcə itkisini əks etdirməyin bir yolu kimi yaradılmışdır. O, bir müsahibəsində bildirmişdir ki, "düşüncələrim adi telefon xətti ilə ötürülə bilməcəyi üçün onların küləklə daşınmasını istədim".
Külək telefonu ağ rəngdə və şüşə panelləri olan telefon köşküdür, içərisində metal rəfin üzərinə qoyulmuş qara, xəttə qoşulmamış fırlanan siferblat telefon yerləşir. Telefonun yanına qoşulmuş dəftər anım mesajları yazmaq üçün nəzərdə tutulub. Telefon köşkü Otsuçi qəsəbəsinə baxan təpənin üzərində yerləşir.
İctimai açılış
2011-ci ildə baş vermiş Tohoku zəlzələsi və sunamisi Tohoku regionunda 20 minə yaxın insanın ölümünə səbəb olmuşdur. Otsuçi qəsəbəsi bu fəalkət zamanı 1200 itki (qəsəbə əhalisinin 10%-i) vermişdir. Sasaki fəlakət nəticəsində ölən dostlarını və ailəsini yad etmək istəyən şəxslər üçün köşkü ictimaiyyətə açmışdır. İndiyə qədər köşkü 30.000-dən çox şəxs ziyarət etmişdir.
7 yanvar 2017-ci ildə güclü külək köşkün damını uçurmuş və şüşə qapıları sındırmışdır. Yerli dülgərlər (onlardan biri külək telefonunda olmuşdu) 10 yanvarda köşkün bərpası üçün könüllü olmuş və növbəti gün külək telefonu yenidən açılmışdır. 2018-ci ilin aprelində Sasaki köşkün taxta və metal hissələrinin korroziya və köhnəlmə səbəbilə sıradan çıxdığını, köhnə köşkü korroziyaya dözümlü alüminium köşklə əvəz etmək istədiyini açıqlamışdır. İnsanlar köşkün yenilənməsi üçün 1 milyon yen məbləğində ianə toplamış və 2018-ci ilin avqustunda daha dözümlü alüminium köşk quraşdırılmışdır.
Replikalar
Otsuçi külək telefonunun bir neçə replikası yaradılmışdır. Kaliforniya ştatının Oklend şəhərindən olan yerli sənətçi Cordan Stern ölən 36 nəfəri (bir dostu daxil olmaqla) yad etmək məqsədilə 2017-ci ilin fevralında şəhərdə külək telefonu quraşdırmışdır. Sternə görə külək telefonunun məqsədi "Oklenddə yas tutan insanları yaxşı hiss etdirməkdir".
İrlandiyanın Dublin şəhərində fəaliyyət göstərən anonim incəsənət kollektivi "Altrúchas" 2017-ci ilin avqustunda zirvəsində külək telefonu quraşdırmışdır. İcazəsiz quraşdırılmış bu külək telefonu istifadə olunmuş materiallardan tikilmişdir. "Altrúchas" bu köşkü "qeyri-müəyyən müddətə qədər saxlamağı" planlaşdırdığını açıqlamışdır. Lakin iki həftə sonra naməlum səbəblərdən məhv edilmişdir. "Altrúchas" bunun layihəni sevməyən insanlar tərəfindən törədildiyini bildirmişdir.
Ayçi prefekturasının şəhərində yaşayan Tomohiko və Kazuko Kutsuna cütlüyü 2018-ci ildə qırmızı rəngli replika quraşdırmışdır. Onlar bu telefon köşkünə "dəniz küləyi telefonu" (潮風の電話, şiokaze no denva?) adını vermişdirlər. Bu köşk Kazukonun 2009-cu ildə intihar edən 18 yaşlı tələbəsinin xatirəsini yad etmək üçün tikilmişdir.
Kanada və ABŞ-nin müxtəlif yerlərində külək telefonları quraşdırılmışdır.
Populyar mədəniyyətdə
Romanlar
Külək telefonunun yaradıcısı Sasaki 2017-ci ildə "Külək telefonu: Zəlzələdən sonra altı il ərzində telefonla nələr gördüm" (風の電話: 大震災から6年、風の電話を通して見えること, Kaze no Denva – Dayşinsay Kara Rokunen, Kaze no Denva o Tooşite Mieru Koto?) adlı kitab yazmışdır. Kitab 2018-ci ildə Kazama Şobo tərəfindən nəşr olunmuşdur.
2020-ci ildə İtaliya yazıçısı Laura İmay Messina tərəfindən yazılmış "Dünyanın sonunda telefon köşkü" romanı Tohoku zəlzələsində ailəsini itirən, külək telefonuna səyahət edən və orada onunla eyni taleyi yaşayan dul kişi və qızı ilə tanış olan bir qadının hekayəsindən bəhs edir. Messina 2011-ci ildə Otsuçi külək telefonu ziyarət etmiş, bu təcrübəsi roman üçün ilham mənbəyi olmuşdur.
2020-ci ildə Kanada yazıçısı Hiter Smit tərəfindən yazılmış "Cənab Hirotanın bağındakı telefon köşkü" romanı külək telefonunun tarixinin uydurulmuş versiyası haqqındadır. Smit külək telefonu haqqında "" podkastında məlumat əldə etmiş və romanı yazarkən Sasaki ilə e-poçt vasitəsilə əlaqə saxlamışdır.
Filmlər
2019-cu ildə çəkilmiş Avstriya qısametrajlı filmi "Külək telefonu" 7 şəxsin külək telefonuna baş çəkməsindən bəhs edir. Filmin ssenaristi və rejissoru Kristin Qervek külək telefonunu haqqında məlumatı nənəsinin ölümündən sonra əldə etdiyini bildirmişdir.
2020-ci ildə çəkilmiş Yaponiya dram filmi "" (風の電話, Kaze no denva?) ailəsini Tohoku sunamisində itirən və bir neçə il sonra qəsəbəsinə qayıdaraq külək telefonunu ziyarət edən bir lisey şagirdi haqqındadır. Filmin rejissoru filmi çəkmək üçün Yaponiyaya qayıtmış və bunları demişdir: "Səkkiz il keçdiyi üçün fəlakətin zərərlərini çox görə bilmirsən, hər şey yenidən tikilib. Amma insanların hisləri hələ də qırıq qalıb".
İstinadlar
- ↑ . . . July 25, 2018. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
- ↑ Kono, Etsuo. . . August 18, 2017. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
- ↑ Hester, Jessica Leigh. . . January 10, 2017. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
- ↑ Blair, Gavin J. . The Hollywood Reporter. February 20, 2020. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
- (PDF). . İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
- Yamaura, Masataka. . (Japanese). January 8, 2015. August 23, 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
- Mcknight, Matt. . Reuters (ingilis). 2023-06-12. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
- Yamaura, Masataka. . (Japanese). January 10, 2015. August 23, 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
- Higashino, Masakazu. . . January 10, 2015. April 12, 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
- . . August 19, 2018. August 23, 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
- Garchik, Leah. . San Francisco Chronicle. March 19, 2017. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
- Carty, Ed. . . August 16, 2017. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
- . . August 11, 2017. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
- . . August 15, 2017. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
- Aodha, Gráinne Ní. . . August 15, 2017. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
- Shimbun, Chunichi. . The Japan Times. September 24, 2018. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
- Driscoll, Kathi Scrizzi. . . January 27, 2020. September 15, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
- Hackett, Laura. . . December 17, 2020. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
- . . March 8, 2021. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
- . . October 28, 2021. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
- Spalding-Mulcock, Paul. . . July 2, 2020. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
- . . June 15, 2019. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
- Ruurs, Margriet. . Canadian Teacher Magazine. October 1, 2020. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
- . . July 24, 2019. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
- Culross, Mikey Hirano. . . August 15, 2019. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
- Hadfield, James. . The Japan Times. January 23, 2020. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2024.
Xarici keçidlər
- Vikianbarda Külək telefonu ilə əlaqəli mediafayllar var.