Hind-ari köçləri

Hind-ari köçləri — hind-avropalıların tarixdən əvvəlki dövrdə Hindistana hipotetik köçləri. Nəzəriyyəyə görə, onlar Hindustanın şimal-qərbində (müasir Pakistan ərazisi) məskunlaşıbmış, sonra Hindistanın şimal hissəsinə yayılmışdılar. Arilərin Hindistana ilk köçlər ilə bağlı fərziyyələr əsasən linqvistik dəlillər, eləcə də ilkin Hind-Avropa tayfalarının silahlarına xas olan qədim Hindistanda veda dini, ritualları, poeziyası, ictimai təşkilatı və döyüş arabalarının yayılmasının etnoqrafik təhlili əsasında formalaşmışdır. Eyni zamanda, 2000-ci illərdə aparılan bir sıra genetik tədqiqatların nəticələri göstərir ki, yeni gələn əhalinin Hindustan əhalisinin genofonduna verdiyi töhfə çox əhəmiyyətlidir. Odur ki, R1a1 haploqrupunun daşıyıcıları Hindistanın yuxarı kastalarında, məsələn, və brahmanlarda 46%-ə çatır. Hindistan və Mərkəzi Asiya əhaliləri üçün bəzi Y-xromosom haploqruplarının ümumiliyi onların qədim qonşuluğu ilə (Şərqi Avropa R1a haploqrupu vəziyyətində), ya da buzlaq və buzlaqdan sonrakı dövrlərə aid Hind-ari köçlərindən çox daha qədim olması ilə izah olunur.

Hind-İran xalqlarının hind qolunun köçləri ilə bağlı arxeoloji mədəniyyətlər. Andronovo mədəniyyəti qırmızı, Margiyana mədəniyyəti narıncı, Yaz mədəniyyəti sarı, Qandhara mədəniyyəti al qırmızı, bənövşəyi, tünd göy rənglə, açıq mavi rəngdə vurğulanır.

Antik dövrdə Hindistana köç etmiş hind-arilər mənşəyi Tunc dövrü Sintaşta yaşayış məskəni və Xəzər dənizinin şərqindəki Andronovo arxeoloji mədəniyyəti ilə əlaqəli olan protohind-İran tayfalarının bir hissəsi idi. Köçlər dövrü Hindistanda Tunc dövrünün ortalarına, axırlarına və son Harrapan sivilizasiyasına (e.ə. 1700–1300) təsadüf edir.

İstinadlar

  1. The Quest for the Origins of Vedic Culture: The Indo-Aryan Migration Debate, , 2001
  2. Sanghamitra Sengupta, Lev A. Zhivotovsky, Roy King, S. Q. Mehdi, Christopher A. Edmonds, Cheryl-Emiliane T. Chow, Alice A. Lin, Mitashree Mitra, Samir K. Sil, A. Ramesh, M. V. Usha Rani, Chitra M. Thakur, L. Luca Cavalli-Sforza, Partha P. Majumder, and Peter A. Underhill. // . 2(ingilis) (78). The American Society of Human Genetics. 2006. 202—221.
  3. Sanghamitra Sahoo, Anamika Singh, G. Himabindu, Jheelam Banerjee, T. Sitalaximi, Sonali Gaikwad, R. Trivedi, Phillip Endicott, Toomas Kivisild, Mait Metspalu, Richard Villems, and V. K. Kashyap. // . 4(ingilis) (103). . 2006. 843—848.
  4. Swarkar Sharma, Ekta Rai, Prithviraj Sharma, Mamata Jena, Shweta Singh, Katayoon Darvishi, Audesh K Bhat, A J S Bhanwer, Pramod Kumar Tiwari and Rameshwar N K Bamezai. // (ingilis) (54). 2009. 47—55. doi:.
  5. Peter A Underhill, Natalie M Myres, Siiri Rootsi, Mait Metspalu, Lev A Zhivotovsky, Roy J King,1 Alice A Lin, Cheryl-Emiliane T Chow, Ornella Semino, Vincenza Battaglia, Ildus Kutuev, Mari Järve, Gyaneshwer Chaubey, Qasim Ayub, Aisha Mohyuddin, S Qasim Mehdi, Sanghamitra Sengupta, Evgeny I Rogaev, Elza K Khusnutdinova, Andrey Pshenichnov, Oleg Balanovsky, Elena Balanovska, Nina Jeran, Dubravka Havas Augustin, Marian Baldovic, Rene J Herrera, Kumarasamy Thangaraj, Vijay Singh, Lalji Singh, Partha Majumder, Pavao Rudan, Dragan Primorac, Richard Villems, and Toomas Kivisild. // (ingilis) (18). Macmillan Publishers. 2009. 479—484. doi:.
  6. Mait Metspalu, Irene Gallego Romero, Bayazit Yunusbayev, Gyaneshwer Chaubey, Chandana Basu Mallick, Georgi Hudjashov, Mari Nelis, Reedik Mägi, Ene Metspalu, Maido Remm, Ramasamy Pitchappan, Lalji Singh, Kumarasamy Thangaraj, Richard Villems and Toomas Kivisild. // The American Journal of Human Genetics . 89(ingilis) (6). The American Society of Human Genetics. 9 December 2011. 731—744. doi:.

Əlavə ədəbiyyat

  • Горшунова О. В. До того как сказал Заратустра… Индоевропейская экспансия и религиозный кризис в Средней Азии в период поздней бронзы // Религия в XXI веке: Архаика и современность. Москва: Каллиграф, 2012. Сс. 119—137. — ISBN 978-5-903630-21-9.
  • Клостермайер К.
  • F. Raymond Allchin, The Archaeology of Early History South Asia: The Emergence of Cities and States, Cambridge University Press, 1995.
  • Anthony, David; Vinogradov, Nikolai, "Birth of the Chariot", Archaeology, 48 (2), 1995, 36–41.
  • Blench, Roger; Spriggs, Matthew, redaktorlar Archaeology and Language, I: Theoretical and Methodological Orientations, London: Routledge, 1997.
  • Edwin F. Bryant. // Aryan and Non-Aryan in South Asia: Evidence, Interpretation, and Ideology. Johannes Bronkhorst, Madhav Deshpande (ingilis). Columbia, MO: South Asia Books. 1999. ISBN 1-888789-04-2.
  • , : The Indo-Aryan Migration Debate, Oxford University Press, 2001, ISBN 0-19-513777-9.
  • ; Patton, Laurie L., redaktorlar The Indo-Aryan Controversy: Evidence and inference in Indian history, London: Routledge, 2005, ISBN 0-7007-1463-4.
  • Cavalli-Sforza, Luigi Luca, Genes, Peoples, and Languages, New York: North Point Press, 2000.
  • Chakrabarti, D.K. The Early use of Iron In India. Dilip K. Chakrabarti.1992. New Delhi: The Oxford University Press.
  • Chakrabarti, D.K. 1977b. India and West Asia: An Alternative Approach. Man and Environment 1:25-38.
  • ; və b., , BioEssays, 29 (1), 2007, 91–100, doi: () 2012-12-10 at Archive.today.
  • Dhavalikar, M. K. 1995, «Fire Altars or Fire Pits?», in Sri Nagabhinandanam, Ed V Shivananda and M. K. Visweswara, Bangalore.
  • , "Two Recent Studies of Indo-Iranian Origins", Journal of the American Oriental Society (ing.), 115 (3), 1995, 473–477, doi:.
  • , , New Delhi: , 1999, ISBN 81-86471-77-4 17 sentyabr 2018 tarixindən Wayback Machine saytında.
  • Erdosy, George, redaktorThe Indo-Aryans of Ancient South Asia: Language, Material Culture and Ethnicity, Berlin/New York: Walter de Gruyter, 1995, ISBN 3-11-014447-6.
  • Fortson, Benjamin W. IV, Indo-European Language and Culture: An Introduction, Oxford: Blackwell, 2004.
  • Fussman, G.; Kellens, J.; Francfort, H.-P.; Tremblay, X.: Aryas, Aryens et Iraniens en Asie Centrale. (2005) Institut Civilisation Indienne ISBN 2-86803-072-6
  • Handwerk, Brian, , National Geographic, , 2006.
  • Hock, Hans, Principles of Historical Linguistics, Walter de Gruyter, 1991
  • Jamison, Stephanie W., (PDF), Journal of Indo-European Studies (ing.), 34, 2006.
  • Kak, Subhash. The Astronomical Code of the Rigveda; Munshiram Manoharlal Publishers Pvt. Ltd (2000), ISBN 81-215-0986-6
  • ; və b., (PDF), Am. J. Hum. Genet., 72, 2003, 313–332, doi: ().
  • Klaus Klostermaier. 1989. A Survey of Hinduism. Albany: State University of New York Press.
  • Kochhar, Rajesh. The Vedic People: Their History and Geography. Sangam Books. 2000.
  • Kuz'mina, E. E., Откуда пришли индоарии? (Whence came the Indo-Aryans), Moscow: Российская академия наук (), 1994.
  • Lal, B.B., (1984) Frontiers of the Indus Civilization.1984.
  • Lal, B.B., (1998) New Light on the Indus Civilization, Aryan Books, Delhi 1998
  • Lal, B.B. 2005. The Homeland of the Aryans. Evidence of Rigvedic Flora and Fauna & Archaeology, New Delhi, Aryan Books International.
  • Lal, B.B. 2002. The Saraswati Flows on: the Continuity of Indian Culture. New Delhi: Aryan Books International
  • , In Search of the Indo-Europeans: Language, Archaeology, and Myth, London: Thames & Hudson, 1989.
  • ; , The Tarim Mummies: Ancient China and the Mystery of the Earliest Peoples from the West, London: Thames & Hudson, 2000.
  • Pargiter, F.E. [1922] 1979. Ancient Indian Historical Tradition. New Delhi: Cosmo.
  • , Aryan Languages, Archaeological Cultures, and Sinkiang: Where Did Proto-Iranian Come into Being and How Did It Spread? // Mair (redaktor), The Bronze Age and Early Iron Age Peoples of Eastern and Central Asia, Washington, D.C.: Institute for the Study of Man, 1998, ISBN 978-0-941694-63-6
  • , Study of the Indus script // Transactions of the 50th International Conference of Eastern Studies, Tokyo: The Tôhô Gakkai, 2005, 28–66.
  • S. R. Rao. The Aryans in Indus Civilization. 1993
  • Sapir, Edward, Mandelbaum, David G. (redaktor), Selected Writings in Language, Culture, and Personality, (1985 tarixində nəşr olunub), 1949.
  • Sethna, K.D. 1992. The Problem of Aryan Origins. New Delhi: Aditya Prakashan. ISBN 81-85179-67-0
  • , , New Delhi: , 2000, ISBN 81-7742-010-0, 2007-09-30 tarixində , İstifadə tarixi: May 2007 30 sentyabr 2007 tarixindən Wayback Machine saytında.
  • , Aryan Invasion Theory and Indian Nationalism, 1993.
  • Thapar, Romila. 1966. A History of India: Volume 1 (Paperback). ISBN 0-14-013835-8
  • , The Aryan Debate, Oxford University Press, 2005, ISBN 0-19-566908-8.
  • Thomason, Sarah Grey; Kaufman, Terrence, Language Contact, Creolization, and Genetic Linguistics, (1991 tarixində nəşr olunub), 1988, ISBN 0-520-07893-4.
  • Tikkanen, Bertil, Archaeological-linguistic correlations in the formation of retroflex typologies and correlating areal features in South Asia // Blench, Roger; Spriggs, Matthew (redaktorlar ), Archaeology and Language, IV: Language Change and Cultural Transformation, London: Routledge, 1999, 138–148.
  • , The Journey of Man: A Genetic Odyssey, Princeton University Press, 2002.
  • , (PDF), Electronic Journal of Vedic Studies, 5 (1), 1999, 2012-02-06 tarixində (PDF), İstifadə tarixi: 2009-07-06 6 fevral 2012 tarixindən Wayback Machine saytında.
  • , Rama's realm: Indocentric rewritings of early South Asian archaeology and history // Fagan, Garrett G. (redaktor), Archaeological Fantasies: How Pseudoarchaeology Misrepresents the Past and Misleads the Public, London/New York: Routledge, 2006, 203–232, ISBN 0-415-30592-6.
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023