Haseki Hamamı — İstanbulda (Ayasofya Hamamı, Haseki Xürrəm Sultan Hamamı da deyilir) Ayasofya ilə arasında yer alan Türk hamamı. Qanuni Sultan Süleymanın həyat yoldaşı Xürrəm Sultan tərəfindən, Memar Sinana XVI əsrdə inşa edilmişdir. Ayasofyanın yanında, daha əvvəl tarixi Zeuksippos hamamlarının olduğu yerdə inşa edilmişdir.
| Haseki Hamamı | |
|---|---|
 | |
| 41°00′23″ şm. e. 28°58′33″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Türkiyə
|
| Şəhər | İstanbul |
| Yerləşir | İstanbul |
| Aidiyyatı | Osmanlı imperiyası |
| Memar | Memar Sinan |
| Sifarişçi | Xürrəm Sultan |
| Tikilmə tarixi | 1556 |
| Üslubu | Osmanlı memarlığı |
| Rəsmi sayt | |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Xüsusiyyətləri
Haseki Hamamı Xürrəm Sultanın göstərişi ilə 1556-cı ildə Memar Sinan tərəfindən inşa edilmişdir. Klassik dövr Osmanlı hamamları üslubundakı quruluş, cüt hamam şəklində və 75 mt uzunluğundadır. Bu hamamda, Türk hamam arxitekturasında bir yenilik olmaq üzrə ilk dəfə qadınlar və kişilər üçün olan bölümlər eyni ox üzərində aparılmışdır. İki hissənin istilik hissələri bitişikdir. Binanın divarları bir sıra kəsmə daş, iki sıra kərpiclə hörülmüşdür. Kişilər üçün olan bölümün soyunma hissəsinin üstündə dördlü, qadınlar bölməsində isə üçlü iti kəmərli pəncərə vardır. Qapının bütün günbəzləri quğuşun metalı ilə örtülüdür.
Kişilər üçün olan tərəfində digər hamamlardan fərqli olaraq ortasında bir günbəz olan sütunlu bir aşırım var. Günbəz və aşırım tavanı kərpic dekorasiya ilə bəzəklidir. Hamamın monumental giriş qapısının kəmərində bir qırmızı, bir ağ palmet dekorasiya və üzərində yaşıl zəminə qızılla yazılmış kitabə vardır. Soyunma hissəsi kvadrat şəklindədir və üstü günbəzlə örtülüdür. Günbəzə keçid tromp təmin olunmuşdur. Tağın ətrafını ziqzaq şəklində bir yarpaq frizi çevirir. Həmçinin dörd divarda iti kəmərli oyuqlar yer alır. Düzbucaqlı plan göstərən bu hissədən, üzərində 3 qübbə olan soyuqluğa, oradan da qapıla temperatura keçilir. Soyuqluğun sağ tərəfində ayaqyolular, solda isə usturalık yer alır. Planı xaç şəklində olan temperaturun 4 eyvanı və 4 halveti var. Xəlvətlər, müstəqil otaqlar halındadır və üstləri kiçik günbəzlərlə örtülüdür. Ortada səkkizbucaqlı bir göbək daşı olur. Bu hissənin əvvəlləri rəngli mozaikayla örtülü olduğu məlumdur. Günbəz səkkizbucaqlı məkanın divarlarına oturdulmuşdur.
Qadınlar üçün olan hissəsi
Qadınlar tərəfi də kişilər üçün olan bölümü ilə eyni plandadır. Lakin bu hissədə soyunma otağı kişilər tərəfindəkindən daha kiçikdir. Kvadrat olan məkan qübə ilə örtülüdür. İstanbulun monumental əsərlərindən biri olan bu hamam uzun illər qapalı qalmış, anbar olaraq istifadə edilmiş və 1957-1958-ci illərdə bərpa olunmuşdur.
2008-ci ildə başlanan restovrasiya olunaraq 2011-ci ilin ay ayında yenidən istifadəyə verilib.
İstinadlar
- . 2021-10-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-12-29.
Xarici keçidlər
- 2014-12-17 at the Wayback Machine