Gilindire mağarası
Gilindire mağarası (türk. Gilindire Mağarası) və ya Aynalıgöl mağarası ― Türkiyənin cənubunda, Mersin ilinin Aydıncık ilçəsində mağara. 1999-cu ildə bir çoban tərəfindən aşkar edilmişdir. Gilindire 1965-ci ilə qədər Aydıncık şəhərinin keçmiş adı olmuşdur.[2]
| Gilindire mağarası | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Uzunluğu | 555 m |
| Sahəsi |
|
| Kəşf tarixi | 1999 |
| Yerləşməsi | |
| 36°08′11″ şm. e. 33°24′01″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə | |
| Vilayət | |
| Əyalət | |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Gilindire mağarası Aydıncık ilçəsindəki Sancak nöqtəsi və Kurtini krikindən təxminən 7.5 kilometr (4.7 mil) cənub-şərqdə yerləşir. Mağaranın girişi Aralıq dənizinə baxır və mağaranın qarşısında kiçik bir kənd var.
Gilindire mağarasısının sahəsi 107 hektardır. Mağaranın girişi dəniz səviyyəsindən 46 metr (151 ft) yüksəkdə yerləşir. Mağaranın ümumi uzunluğu 555 metr (1,821 ft), genişliyi isə 22 metr (72 ft)-dir.[3][4][5]
Mağarada bir sıra stalaqmit və stallaktiklər var.[6] Mağaranın arxa tərəfində 140 metr (460 ft) uzunluğunda, 18–30 metr (59–98 ft) genişliyində və 5–47 metr (16–154 ft) dərinliyində olan və sütunlarla əhatə olunmuş göl mövcuddur.[6][7] Mağara gölün mövcudluğuna istinad edilərək ümumi dildə Aynalıgöl adlanır.[2][3][8][9][10]
Mağaranın əsas qalereyasının bəzi hissələrində yarasalar yaşayır. Mağaranın xaricində yaxınlıqdakı körfəzlər adi monax suitisinin yaşayış yeridir.[7][6]
Gilindire mağarası 1999-cu ildə bir çoban tərəfindən aşkar edilmişdir.[2][9] Dövlətə məxsus Mineral Tədqiqat və Kəşfiyyat Ümumi Müdirliyi mağarada kəşfiyyat işləri apararkən mağaranın sonunda, girişdən 450 metr məsafədə göl aşkar etdilər.[4] 2002-ci ildə iki türk fotoqraf mağaraya dəniz yolu ilə gələrək Atlas jurnalı üçün həm mağarada, həm də göldə sualtı şəkillər çəkmişdir. Arxeoloqlar mağarada Yeni Daş, Mis və Erkən Tunc dövrlərinə aid saxsı qablar aşkarlamışdırlar.[2]
Mütəxəssislərin apardığı sorğuya görə mağara keçid mərhələsinin başlanğıcında, Dördüncü Dövr buzlaşmasından sonra formalaşmışdır. Bu dövrdə Aralıq dənizinin səviyyəsi 70 metr (230 ft) yüksəlmiş və mağaranın dibini su basmışdır.[10] Hidroloji rejimdəki dəyişiklik stalaqmit və stallaktik kimi mağara formalaşmalarının qorunmasına kömək etmişdir.[10] Bu süxur formalaşmaları su altında qaldıqları üçün bu günə olan atmosfer dəyişikliklərindən təsirlənməmişdir. Gölün suyu 12 metr (39 ft) dərinliyə qədər acı, daha dərində isə duzludur.[3][8][4][5]
2013-cü ildə Gilindire mağarası Meşə və Su Təsərrüfatı Nazirliyi tərəfindən təbiət qoruğu təyin edildi.[4][5] Mağara bundan sonra ictimaiyyətə açıldı və turistik məkana çevrildi.[6][3][8]
- ↑ 1 2 3 Nationally designated areas (CDDA) (ing.).
- ↑ 1 2 3 4 Atasoy, Vedat. "Karanlıklar içinde bir harika". Radikal (türk). 2013-12-01. 2014-11-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-09-11.
- ↑ 1 2 3 4 Bağrık, Anıl. "'Aynalıgöl'de buzul döneme yolculuk". Samanyolu Haber (türk). 2014-09-10. 2021-07-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-09-11.
- ↑ 1 2 3 4 "Aynalıgöl Mağarası tabiat anıtı oldu". Milliyet (türk). 2013-09-05. 2015-01-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-09-11.
- ↑ 1 2 3 "Buzul çağına ait fosil mağarası koruma altında". Zaman (türk). 2013-09-06. 2014-09-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-09-11.
- ↑ 1 2 3 4 "Cave Tourism İçel - Gilindire Cave". Gate of Turkey. 2022-07-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-09-11.
- ↑ 1 2 "Gilindire Mağarası - İçel" (türk). Kültür ve Turism Bakanlığı. 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-09-11.
- ↑ 1 2 3 "Aynalıgöl'de buzul çağına yolculuk". Hürriyet (türk). 2016-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-09-11.
- ↑ 1 2 "Journey to the ice age in Aynalıgöl". Hürriyet Daily News. 2016-07-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-10-31.
- ↑ 1 2 3 "Gilindire Cave Bears Traces of Ice Age". Türkiyem. 2014-09-12. 2014-11-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-11-10.