Fulalar, Fulanilər və ya Fulbe xalqı (yerli dildə Fulbe, fr. Peul, port. Fula) — Sahel və Qərbi Afrikada geniş yayılmış ən böyük etnik qruplarından biridir. Bir çox ölkələrdə məskunlaşaraq, əsasən Qərbi Afrika və Mərkəzi Afrikanın şimal hissələrində, eyni zamanda Cənubi Sudan, Sudan və Qırmızı dəniz sahillərinə yaxın bölgələrdə yaşayırlar. Fula xalqının təxmini sayı Fula etnik mənsubiyyətinə dair təriflərə zidd olduğuna görə məlum deyil. Müxtəlif hesablamalar bu rəqəmi dünyada 25 ilə 40 milyon arasında təqdim edir.
Ümumi sayı | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
≈ 25 milyon | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Yaşadığı ərazilər | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Qərbi Afrika və Mərkəzi Afrika | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dili | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dini | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fulaların bir hissəsi — təxminən üçdə biri və ya təxminən 12 ilə 13 milyonu köçəri maldarlıqla məşğuldur və etnik qrupları dünyanın ən böyük köçəri maldar icmasına sahibdir. Fula etnik qrupunun əksəriyyəti yarı oturaq adamlardan, həm də oturaq məskunlaşmış əkinçilərdən, sənətkarlardan, tacirlərdən və zadəganlardan ibarətdir. Etnik bir qrup olaraq, Fula dili, tarixi və mədəniyyətləri ilə bir-birinə bağlıdırlar. Fulaların 96%-dən çoxu müsəlmanlardır.
Məskunlaşma
Fula xalqı Atlantik sahillərindən Qırmızı dənizə qədər, xüsusilə Qərbi Afrikadakı Sahel boyunca geniş yayılmışdır. Onların iştirak etdikləri ölkələrə Mavritaniya, Qana, Seneqal, Qvineya, Qambiya, Mali, Nigeriya, Sierra Leone, Benin, Burkina Faso, Qvineya Bisau, Kamerun, Kot-d'İvuar, Niger, Çad, Toqo, Cənubi Sudan, Mərkəzi Afrika Respublikası, Liberiya və Sudan və Misirdəki Qırmızı dənizə qədər şərqdəki ərazilər daxildir.
İstinadlar
- . 2018-09-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-09-22.
- . 2018-09-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-09-22.
- . CIA. 2015-09-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-08-15.
- . Université Laval,QC, Canada. İstifadə tarixi: 2018-09-12. [daimi ölü keçid]
- . CIA. 2015-11-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-08-15.
- ↑ Kays, Stanley J. Cultivated Vegetables of the World: A Multilingual Onomasticon. Springer Science & Business Media. 2011. səh. 747. ISBN 978-9086867202.
- . CIA. 2020-04-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-15.
- . CIA. 2019-09-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-06-29.
- . 2018-09-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-22.
- (PDF). Instituto Nacional de Estatística Guiné-Bissau. 5 November 2017 tarixində (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 March 2020.
- National Population Commission Secretariat. (PDF). Gambia Bureau of Statistics. The Republic of The Gambia. 30 aprel 2005. 3 yanvar 2018 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 29 dekabr 2017.
- . 2022-03-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-09-22.
- . 2022-03-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-09-22.
- . 2018-09-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-22.
- . 2022-03-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-09-22.
- . 2018-09-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-22.
- (PDF). Statistics Sierra Leone. 7 March 2019 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 28 March 2020.
- . 2022-04-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-09-22.
- . 2022-03-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-09-22.
- . 2022-01-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-09-22.
- Richard M. Juang. . ABC-CLIO. 2008. səh. 492. ISBN 978-1-85109-441-7. 2020-08-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-28.
- Felicity Crowe. . Marshall Cavendish. 2010. səh. 262. ISBN 978-0-7614-7927-7.
- Steven L. Danver. . Routledge. 2015. 31–32. ISBN 978-1-317-46400-6.
- . homepage.univie.ac.at. 2021-11-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-08-04.
- David Levinson. Fulani // . Gale Group. 1996. ISBN 978-0-8161-1808-3.
- Anthony Appiah; Henry Louis Gates. . Oxford University Press. 2010. səh. 495. ISBN 978-0-19-533770-9. 2017-03-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-28.
- ↑ David Levinson. Fulani // . Gale Group. 1996. ISBN 978-0-8161-1808-3., Quote: The Fulani form the largest pastoral nomadic group in the world. The Bororo'en are noted for the size of their cattle herds. In addition to fully nomadic groups, however, there are also semisedentary Fulani —Fulbe Laddi— who also farm, although they argue that they do so out of necessity, not choice.
- Christopher R. DeCorse. . Bloomsburg Academic. 2001. 172–174. ISBN 978-0-7185-0247-8. 2022-04-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-28.
- Anthony Appiah; Henry Louis Gates. . Oxford University Press. 2010. 495–496. ISBN 978-0-19-533770-9. 2017-03-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-28.
- Richard M. Juang. . ABC-CLIO. 2008. səh. 492. ISBN 978-1-85109-441-7. 2020-08-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-28.
- Pat Ikechukwu Ndukwe. . The Rosen Publishing Group. 1996. 9–17. ISBN 978-0-8239-1982-6.
- D Group. . Routledge. 2013. 85–88. ISBN 978-1-135-96334-7.
- . www.everyculture.com. 2021-09-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-03-20.