Fiziki məşq — fiziki hazırlığı və ümumi sağlamlığı, rifahı gücləndirən və qoruyan hər hansı bədən fəaliyyətidir.
Bu, böyüməyə kömək etmək və gücü artırmaq, qocalmanın qarşısını almaq, əzələləri və ürək-damar sistemini inkişaf etdirmək, atletik bacarıqları inkişaf etdirmək, arıqlamaq və ya pəhriz saxlamaq, sağlamlığı yaxşılaşdırmaq və ya sadəcə həzz almaq üçün müxtəlif səbəblərdən həyata keçirilir. Bir çox fərdlər qrup halında toplaşa, ictimailəşə və rifahı və psixi sağlamlığı yaxşılaşdıra biləcəkləri açıq havada məşq etməyi seçirlər.
Sağlamlıq faydaları baxımından tövsiyə olunan məşq miqdarı məqsədə, məşq növünə və insanın yaşından asılıdır. Hətta az miqdarda məşq etmək heç etməməkdən də daha faydalıdır.
Təsnifat
Fiziki məşqlər insan orqanizminə ümumi təsirindən asılı olaraq ümumiyyətlə üç növə bölünür:
- Aerobik məşq böyük əzələ qruplarından istifadə edən və bədənin istirahət zamanı olduğundan daha çox oksigen istifadə etməsinə səbəb olan hər hansı fiziki fəaliyyətdir. Aerobik məşqlərin məqsədi ürək-damar dayanıqlığını artırmaqdır. Aerobik məşqlərə misal olaraq qaçış, velosiped sürmə, üzgüçülük, sürətli yerimə, iplə atlama, avarçəkmə, yürüyüş, rəqs, tennis, davamlı məşq və uzun məsafəyə qaçış daxildir.
- Güc və müqavimət məşqlərini özündə birləşdirən anaerob məşq əzələ kütləsini möhkəmlədə, gücləndirə və artıra, həmçinin sümük sıxlığını, tarazlığı və koordinasiyanı yaxşılaşdıra bilər. Güc məşqlərinə misal olaraq push-up, pull-up, lunges, squats, bench press daxildir. Anaerob məşqlərə həmçinin qısamüddətli əzələ gücünü artıran çəki təhsili, funksional məşq, ekssentrik məşq, interval təlimi, sprinting və yüksək intensivlikli interval məşqləri daxildir.
- Elastik bədən məşqləri əzələləri dartır və uzadır. Dartma kimi fəaliyyətlər oynaqların elastikliyini yaxşılaşdırmağa və əzələləri sərbəst saxlamağa kömək edir.
İstinadlar
- Kylasov A, Gavrov S. Diversity Of Sport: non-destructive evaluation. Paris: UNESCO: Encyclopedia of Life Support Systems. 2011. 462–91. ISBN 978-5-89317-227-0.
- . Mayo Clinic (ingilis). 4 September 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 2 November 2018.
- Bergstrom, K; Muse, T; Tsai, M; Strangio, S. . Slate Magazine. Slate Magazine. 19 January 2011. 1 October 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 5 December 2016.
- Deslandes, Andréa; Moraes, Helena; Ferreira, Camila; Veiga, Heloisa; Silveira, Heitor; Mouta, Raphael; Pompeu, Fernando A.M.S.; Coutinho, Evandro Silva Freire; Laks, Jerson. "Exercise and Mental Health: Many Reasons to Move". Neuropsychobiology. 59 (4). 2009: 191–198. doi:. PMID .
- . UK NHS Live Well (ingilis). 2018-04-26. 2020-08-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-13.