Afioga Fiamē Naomi Mata ʻ afa (29 aprel 1957, Apia) () Samoanın yeddinci Baş Naziridir və eyni zamanda [[Faʻatuatua i le Atua Samoa ua Tasi]] (FAST) partiyasının lideri vəzidəsində -ci ildən bəri xidmət edən Samoalı siyasətçi və ölkənin Ali Rəisdir (matai).
| Fiame Naomi Mataafa | |
|---|---|
.jpg) | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 29 aprel 1957 (67 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Partiya | [[Faʻatuatua i le Atua Samoa ua Tasi]] (since 2021) |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
.jpg)
Samoa tarixinin ilk baş naziri olmuş Fiamē Mataʻafa Faumuina Mulinuʻu II- nin qızı olan Mata'afa da öz növbəsində Samoanın hökumət başçısı vəzifəsini icra edən ilk qadın və 1982-ci ildən bəri İnsan Hüquqlarını Müdafiə Partiyasının (HRPP) üzvü olmayan ilk qadın siyasətçidir. 2020-ci ilə qədər HRPP-nin üzvü olub, O həm də Samoa tarixində Nazirlər Kabinetinə təyin olunan ilk qadın olub. Mata'afa 1991–2006-cı illər arasında ölkədə baş nazir postunu tutmuş Tofilau Eti Alesana və [[Tuilaʻepa Saʻilele Malielegaoi|Tuilaʻepa Saʻilele Malieleqaoi]] hökumətlərində Təhsil Naziri vəzifəsini icra etmişdir. Bundan əlavə o, 2006–2011-ci illərdə Qadın naziri, 2011–2016-cı illərdə isə Ədliyyə naziri vəzifələrini icra edib.
Mata'afa 2016–2020-ci illər arasında Samoanın ilk qadın baş nazirinin müavini və HRPP liderinin müavini vəzifəsində çalışıb, ancaq o mübahisəli Torpaq və Titllər Qanununa qarşı istefa verib. Növbəti il yeni yaradılmış FAST partiyasına qoşuldu. Partiyanın 2021-ci ilin martında keçirdiyi seçdikdə yekdilliklə partiyanın lideri seçildi
Mata ʻ 2021-ci il seçkilərində lazım olan səs çoxluğunu qazandı, lakin məğlub olan keçmiş Baş nazir [[Tuilaʻepa Saʻilele Malielegaoi]] vəzifəsini tərk etməkdən imtina etdi və yaranmış bu vəziyyət 2021-ci ildə Samoa konstitusiya böhranına səbəb oldu. Böhran 23 iyul 2021-ci ildə Samoanın Apellyasiya Məhkəməsi tərəfindən həll edildi və məhkəmə Mata ʻ fanın həmin ilin 24 Maydan bu yana ölkənin baş nazir olduğuna qərar verdi.
İstinadlar
- . Samoa Observer. 1 May 2021. 1 May 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 25 May 2021.
- . 9 November 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 26 August 2021.
- . Pacific Islands Forum. 9 November 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 26 August 2021.
- . Pacific Islands Forum. 9 November 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 26 August 2021.
- . www.samoagovt.ws. 11 November 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 9 December 2021.
- . BBC News (ingilis). 2021-12-08. 2022-07-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-12-08.
- . The Conversation. 28 July 2021. İstifadə tarixi: 31 July 2021.
- Lanuola Tusani Tupufia - Ah Tong. . Samoa Observer. 23 July 2021. 23 July 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 23 July 2021.
- Faa, Marian; Fennell, Jordan. . ABC News (ingilis). 23 July 2021. İstifadə tarixi: 25 July 2021.
- . The Guardian (ingilis). 23 July 2021. 30 January 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 25 July 2021.