Fenilsirkə turşusu

Fenilsirkə turşusu (α- toluol turşusu)- kimyəvi formulu С₆H₅СH₂COOH olan üzvü birləşmədir.

Fenilsirkə turşusu
Ümumi
Kimyəvi formulu	С6H5СH2COOH
Molyar kütlə	136,15 q/mol
Fiziki xassələri
Sıxlıq	1,228 q/sm³
Termik xüsusiyyətlər
Ərimə nöqtəsi	77—78,5 °S
Qaynama nöqtəsi	265,5 °C (760 мм. civə sütunu.) °S
Təsnifatı
CAS-da qeyd. nöm.	103-82-2
PubChem	999
ChEBI	30745
ChemSpider	10181341

Fiziki xassələr

Fenilsirkə turşusu – parıltılı iynələrə bənzər, bal iyli bir maddədir. Üzvü birləşmələrdə həmçinin dietil efirində və etil spirtində yaxşı həl olunur. Suda pis həl olunur 1,66 q/100 q (20 °C).

Alınması

Fenilsirkə turşusunun sintezinin əksəriyyəti benzil - hallogenlərdən əmələ gəlir.

• Fenilsirkə turşusu benzil nitrilin hidrolizi ilə sintez edilə bilər, öz növbəsində benzil bromidin natrium siyanidlə qarşılıqlı təsiri ilə əldə edə bilərik.

• Fenilsirkə turşusunun ikinci sintez üsulu - benzilxloridin maqniumlaqarşılıqla təsirindən və sonradan alınan Qrinyar reaktivının karbon turşusu ilə reaksiyası nəticəsində alınır

PhCH₂Cl + Mg $\to$ PhCH₂MgCl

PhCH₂MgCl + CO₂ $\to$ PhCH₂COOMgCl

PhCH₂COOMgCl + H₂O $\to$ PhCH₂COOH + Mg(OH)Cl

Tətbiqi

Fenilsirkə turşusu və efirləri ətir kompozisiyalarının və qida sirkəsinin hazırlanmasında istifadə olunur Fenilsirkə turşusu amfetaminin sintezində bir başlanğıc maddə kimi istifadə olunur.

Toksikliyi

Dovşanlar üçün fenilsirkə turşusunun yarım öldürücü dozası 5 q / kq təşkil edir.

Mənbə

1. Рабинович В. А., Хавин З. Я. Краткий химический справочник. — Л.: Химия, 1977. — 188 с.
2. Хейфиц Л. А. Фенилуксусная кислота // Химическая энциклопедия: в 5 т / Зефиров Н. С. (гл. ред.). — М.: Большая Российская энциклопедия, 1998. — Т. 5. — С. 68. — 783