Südləyənkimilər - Haqqinda Melumat

Südləyənkimilər
Südləyənkimilər
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Klad: Klad: Klad: Rosids Klad: Dəstə: Malpigiyaçiçəklilər Fəsilə: Südləyənkimilər
Beynəlxalq elmi adı
	Euphorbiaceae Juss., 1789[…];
ITIS
NCBI
EOL
FW

Südləyənkimilər (lat. Euphorbiaceae) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinə aid bitki fəsiləsi.

Südləyənkimilər fəsiləsinə əsasən Afrika, Cənubi Amerika və Cənubi və Cənub Şərqi Asiyanın tropik və subtropik zonalarında yayılan 300-ə qədər cins daxildir. Həyat formaları son dərəcə rəngarəngdir. Ağac kol və lianlarla yanaşı kaktuslara bənzəyən gövdəli sukkulentlər, su bitkiləri və otlar da təsadüf edilirlər. Fəsilənin nümayəndələrinin təqribən 3-də 1-də, bəzən zəhərli olan südəbənzər şirə (lateks) vardır. Yarpaqlar növbəlidir, bəzən qarşılıqlı və ya topa şəklində yerləşmişlər, sadədirlər, nadirən mürəkkəb olub, yarpaqaltlığına malikdirlər, bəzən də tikanlara çevrilmişlər. Çiçəklər ayrıcinslidir, aktinomorfdur, çətirşəkilli süpürgəyəbənzər və ya sünbülşəkilli çiçəkqrupunda toplanmışlar. Birevli və ya ikievli bitkilərdir. Çiçəkyanlığı zəif inkişaf etmişdir, əksərən kasacığabənzərdir, nadirən ikiqatdır, beşüzvlüdür. Erkək çiçəklərdə erkəkciklərin sayı birdən qeyri-müəyyən saya qədərdir. Dişi çiçəyin gineseyi bitişmiş 3 ədəd meyvəyarpağından təşkil olunmuşdur, sütuncuqlar sərbəstdir və ya əsasında bitişmişlər, əksərən ikidilimlidirlər, hər sütüncuqda 1 neçə dişicikağızı ola bilər. Meyvəsi senokarpdır. Toxumlar xeyli iridir,zəngin endospermə və düzquruluşlu rüşeymə malikdirlər.

Fəsilənin nümayəndələrindən Braziliya heveyasını (Hevea brasiliensis) və südləyənin (Euphorbia) çox sayda növlərini göstərmək olar. Braziliya heveyasının südəbənzər şirəsindən kauçuk alırlar, südləyənin növləri isə bəzək bitkisi kimi bəzən becərilirlər. Gənəgərçək və sekurineqa bitkiləri tibbi əhəmiyyətə malikdirlər.

Cinsləri

Akalif (Acalypha L.)
Acidocroton Griseb.
Sw.
Mart. ex Klotzsch
L.
Boivin ex Baill.
Turcz.
Bertero ex A.Juss.
(Müll.Arg.) Müll.Arg.
Gaudich.
Pax & K.Hoffm.
Agrostistachys Dalzell
Alchornea Sw.
Müll.Arg.
Yağlıağac (Aleurites J.R.Forst. & G.Forst.)
Baill.
Baill.
A.Juss.
Leandri
Benth.
Pax & K.Hoffm.
(Baill.) Hurus.
A.Juss.
Endl.
Pax
P.Browne
Klotzsch
Benth.
J.Murillo
Phil.
Esser
Blume
Endl.
H.Perrier & Leandri
Houst. ex Mill.
Planch.
Miq.
Bia Klotzsch
Baill.
(Müll.Arg.) Kurz
Bocquillonia Baill.
A.Rich.
Airy Shaw
Leandri
Hook.f.
P.E.Berry & Cordeiro
Planch.
A.St.-Hil.
H.Karst.
J.Léonard
Hochst.
Pax
Baill.
Blume
A.Juss.
Pax & K.Hoffm.
Boerl.
Neck. ex A.Juss.
Leandri
Zipp. ex Span.
A.Juss.
Leandri
Airy Shaw
Blume
S.Moore
Blume
Pohl
Baill.
Rumph. ex A.Juss.
Molina
Esser & Welzen
Aubl.
Müll.Arg.
Kroton (Croton L.)
Müll.Arg.
Pax
Prain
J.Léonard
Plum. ex L.
Baill.
Millsp.
Esser
Gagnep.
Pierre
(Müll.Arg.) Pax & K.Hoffm.
Pax & K.Hoffm.
Prain
Vahl ex A.Juss.
Raf.
Griseb.
Ducke
Zoll.
J.Léonard
Baill.
Blume
Benth.
Rzed.
Griff.
Wall. ex Müll.Arg.
Benth.
Südləyən (Euphorbia L.)
L.
Royle
Heckel
Vahl ex Rohr
Jestrow & Jiménez Rodr.
Gitara Pax & K.Hoffm.
Griff.
Ducke
Athiê-Souza, A.L.Melo & M.F.Sales
Urb.
Pax
Sw.
Pax & K.Hoffm.
Prain
Seem.
Aubl.
L.
A.Juss.
Lour.
L.
Airy Shaw
K.Wurdack & Farfán
Yatrofa (Jatropha L.)
Joannesia Vell.
Cheek & Riina
Pierre ex Prain
Hassk.
Hook.f.
Griseb.
Letouzey & N.Hallé
Müll.Arg.
Griseb.
Radcl.-Sm.
Aubl.
Macaranga Thouars
Lour.
Manihot Mill.
Müll.Arg.
Aubl.
Baill.
Pax & K.Hoffm.
Hook.f.
Rchb.f. & Zoll.
Zöhrəotu (Mercurialis L.)
Benth.
W.A.Rodrigues
Benth.
A.Juss.
Pax
Brongn.
Merr.
Airy Shaw
Huber
Prain
Müll.Arg.
Croizat
Pax
Esser
Gagnep.
L.
Standl.
Allemão
Baill.
Blume
Müll.Arg.
Pax & K.Hoffm.
Gagnep.
Miq.
Radcl.-Sm.
Radlk.
Klotzsch
Croizat
Hassk.
Pierre
P.Mercier
Esser
L.
Thwaites
Pax & K.Hoffm.
Esser
Miq.
Benth.
Petra Hoffm. & K.Wurdack
Airy Shaw
Esser
Desf.
Müll.Arg.
Gənəgərçək (Ricinus L.)
Airy Shaw
Trevis.
Baill.
Airy Shaw
Lanj.
Sapium Jacq.
Hutch. ex Radcl.Sm.
Hochst.
Sebastiania Spreng.
Baill.
Mart.
Steyerm.
Esser
R.J.F.Hend. & Halford
Blume
Esser
Baill.
Baill.
Hook.f.
Sond.
L.
Boerl.
J.J.Sm.
Roxb. ex Rottler
K.Schum. & Lauterb.
Baill.
Airy Shaw
Poepp.
Pierre ex Gagnep.
Plum. ex L.
Pax & K.Hoffm.
Lour.
Blume
Baill.
Y.H.Tan, H.Zhu & H.Sun
R.E.Schult.
Vernicia Lour.
Baill.
Baill.

İstinadlar

Angiosperm Phylogeny Group An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III (ing.). // Botanical Journal of the Linnean Society / M. F. Fay Wiley-Blackwell, Linnean Society of London, OUP, 2009. Vol. 161, Iss. 2. P. 105–121. ISSN ;
. // International Code of Nomenclature for algae, fungi, and plants (Shenzhen Code) / red. N. J. Turland, J. H. Wiersema, F. Barrie, V. Qreuter, D. L. Hawksworth, P. S. Herendeen, S. Knapp, W. Kusber, D. Z. Li, K. Marhold və b. 2018. ISBN 978-3-946583-16-5

Həmçinin bax

[_623bbb595a231d24-1] Angiosperm Phylogeny Group An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III (ing.). // Botanical Journal of the Linnean Society / M. F. Fay Wiley-Blackwell, Linnean Society of London, OUP, 2009. Vol. 161, Iss. 2. P. 105–121. ISSN ;

[_cb77368b153c7096-2] . // International Code of Nomenclature for algae, fungi, and plants (Shenzhen Code) / red. N. J. Turland, J. H. Wiersema, F. Barrie, V. Qreuter, D. L. Hawksworth, P. S. Herendeen, S. Knapp, W. Kusber, D. Z. Li, K. Marhold və b. 2018. ISBN 978-3-946583-16-5