Etilendiamin (1,2-diaminoetan) H2NCH2CH2NH2 – amin sinfinə aid üzvi maddədir.

Etilendiamin
Ümumi
etilendiamin
Kimyəvi formulu C2H8N2
Molyar kütlə 60.1 q/mol
Fiziki xassələri
Sıxlıq 0,899 q/sm³
Termik xüsusiyyətlər
Ərimə nöqtəsi 11 °C °S
Qaynama nöqtəsi 117-119 °C °S

Xassələri

Ammiak iyi verən rəngsiz maye, nəmli hava ilə əlaqədə tüstülənir . T qay. 116.5 oC, T ər. 8.5 oC, sıxlıq 0.899 q/sm3 (20oC). Etilendiamin suda yaxşı həll olur (məhlulun qızdırılması ilə), etanolda daha zəif, efirdə bir qədər pis, benzol və digər karbohidrogenlərdə isə heç həll olmur. Güclü əsasdır. Tərkibində iki aminoqrup olduğu üçün turşularla iki sıra duz əmələ gətirir. Bəzi metallarla (məsələn Cu, Mn, Co) kompleks birləşmələr əmələ gətirir. Etilendiamindinitrat qızdırıldıqda etilendinitraminə çevrilir ki, bu da partlayici maddədir. Kondensasiya reksiyasına girir: yüksək temperatur və təzyiqdə katalizator iştiraki ilə piperazinə, 1,2-diketonlarla - 2,3-dihidropirazinlərə; moçevina ilə reaksiyası zamanı – etilenmoçevinaya (2-imidazolinona) çevrilir.

Alınması

Etilendiaminin sənayedə alınmasının əsas metodu ammoniyakın dixloretanla qarşılıqlı təsiridir.

Bundan başqa onu monoetanolaminin ammoniyakla qarışığının katalitik hidratlaşmasından almaq olar. 150-230oC.

Etilendiaminin başqa metodlarla sintezinə etilenin ammoniyakla və ya formaldehidin ammoniyak sianohidrogenlə reaksiyası aiddir.

Toksikliyi

Toksikdir. Etilendiamin dərini və yuxarı nəfəs yollarını qıcıqlandırır. Onun buxarlarının atmosfer havasındakı son hüdudu 0.03 mq/m3, iş sahəsində 2 mq/m3, su hövzələrində isə 0.2 mq/m3.

Tədbiqi

Etilendiamindən onun xlorsirkə turşusu ilə təsirindən etilendiamintetrasirkə turşusunun alınması üçün istifadə edilir. Onun yağlı turşularla düzları tekstil sənayesində yümşaldıcı agent kimi , eyni zamanda etilendiamin rənglərin və emulqatorların, latekslərin, plastifikatorların, fungisidlərin stabilizatorlarının, dərman preparatlarının (suprastin, eufillin, ranitidin) istehsalında tətbiq olunur.

Ədəbiyyat

  • Зефиров Н.С. и др. т.5 Три-Ятр // Химическая энциклопедия. — М.: Большая Российская Энциклопедия, 1998. — 783 с. — ISBN 5-85270-310-9.
  • Кремлёв А. М., Менделеев Д. И.,. Этилендиамин // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023