Essenilər
        
Yəhudilik
Yəhudilik fəlsəfəsi
Dini mətnlər
Müqqədəs şəhərlər
Dini şəxsiyyətlər
Musəvilik həyat tərzi
Məktəblər
Dini rollar
Dini tikililər
Etnik bölünmələr
Musəvi məzhəbləri
Dini obyektlər
Digər dinlərlə əlaqələr

Essenilər (ivr. ‏אִסִּיִים‏‎, İsiyim; yun. εσσήνοι) — e.ə. II əsrin əvvəlində Fələstində formalaşmış yəhudi dini təriqəti.

Tarixi

Essenilər barədə məlumata İosif Flavi, Filon İsgəndəriyyəli və Böyük Plininin qeydlərində rast gəlinir. Essenilərin (e.ə. 167–164) qabaqkı hasidilərin davamı olması ehtimalı var. Essenilərlər özünü yəhudi cəmiyyətindən tam təcrid etməyib təbliğatla məşğul olan mötədil qola və "dünyəvi həyat"dan tamamilə uzaqlaşıb Ölü dənizin şimal-qərb sahillərində, məskunlaşan radikal qola ayrılırdılar. Radikal essenilər çox vaxt Qumran icması ilə eyniləşdirilir. E.ə. 70 ildə romalılar tərəfindən dağıdıldıqdan sonra essenilər tarix səhnəsindən silinmiş, ehtimal ki, aralarında erkən yəhudi xristianlarının da olduğu digər yəhudi qrupları arasında assimilyasiyaya məruz qalmışlar. Essenilər və sadukeylərdən fərqli olaraq, məbədə getmirdilər. Onlar asketik həyat tərzi keçirir, ailə qurmurdular. Musanın qanunlarına (xüsusilə Əhdi-ətiqdəki Levililər kitabına) və təmizlik ritualına (dəstəmaz, yalnız icmada hazırlanan "təmiz" qida) ciddi riayət edir, şabata xüsusi diqqət yetirirdilər. Qurban kəsməyi, silah hazırlamağı, ticarətlə məşğul olmağı, ət yeməyi haram hesab edirdilər. İcmaya yeni üzv üçillik ağır sınaqlardan sonra qəbul olunur, qovulmuş üzv aclıqdan ölümə məhkum edilirdi. Özlərini "işıq oğulları" hesab edən essenilər axirətin yaxın olduğuna, tezliklə işığın qələbəsi ilə başa çatacaq işıq-zülmət müharibəsinin başlanacağına inanırdılar.

İstinadlar

  1. Essenilər // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 8-ci cild: Enollar – Fedin. Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2018. 598 səh.

Əlavə ədəbiyyat

  • Alexander, David; Alexander, Pat. The Lion handbook to the Bible. Tring: . 1983. ISBN 0-86760-271-6.
  • Baldwin, James. . New York City: Modern Library. 1995 [1963]. ISBN 0-679-60151-1.
  • Bauer, Walter; Kraft, Robert A. Orthodoxy and heresy in earliest Christianity. Mifflintown, Pennsylvania: Sigler Press. 1996 [1971]. ISBN 0-9623642-7-4.
  • Bennett, Chris; Osburn, Lynn; Osburn, Judy. . Frazier Park, California: Access Unlimited. 1995. ISBN 0-9629872-2-0.
  • Bergmeier, Roland. Die Essener-Berichte des Flavius Josephus: Quellenstudien zu den Essenertexten im Werk des judischen Historiographen. Kampen, Germany: Kok Pharos Publishing House. 1993. ISBN 90-390-0014-X.
  • Bultmann, Rudolf. Significance of the Historical Jesus for the Theology of Paul // Faith and understanding. Minneapolis: . 1987. ISBN 0-8006-3202-8.
  • Burns, Joshua Ezra. "Essene Sectarianism and Social Differentiation in Judaea After 70 C.E". . 99 (3). 2006: 247–74. doi:.
  • Durant, Will. Caesar and Christ. MJF Books. 1993. ISBN 5-552-12435-9.
  • Eisenman, Robert H. . New York City: . 1997. ISBN 0-670-86932-5.
  • Ewing, Upton Clary. . Tree of Life Publications. 1994 [1963]. ISBN 0-930852-26-5. OCLC .
  • Ewing, Upton Clary. . New York City: Philosophical Library. 1961. OCLC .
  • Legge, Francis. . : University Books. 1964. LCCN . OCLC .
  • Golb, Norman. . New York City: Scribner. 1995. ISBN 0-02-544395-X. OCLC .
  • Lewis, Harvey Spencer. Mystical Life of Jesus. San Jose, California: . 1997 [1929]. ISBN 0-912057-46-7. OCLC .
  • Koester, Helmut. The Theological Aspects of Primitive Christian Heresy // James McConkey Robinson (redaktor). The Future of our religious past: essays in honour of Rudolf Bultmann. New York City: . 1971. OCLC .
  • Larson, Martin Alfred. The story of Christian origins: or, The sources and establishment of Western religion. Washington: J.J. Binns. 1977. ISBN 0-88331-090-2. OCLC .
  • Larsonn, Martin Alfred. The Essene heritage: or, The teacher of the scrolls and the gospel Christ. New York City: Philosophical Library. 1967. OCLC .
  • Lillie, Arthur. . 1 Paternoster Square, London: Kegan Paul & Co. 1887.
  • Sanders, E. P. Judaism: practice and belief, 63 BCE–66 CE. London: SCM Press. 1992. ISBN 1-56338-015-3. OCLC .
  • Savoy, Gene. The Essaei Document: Secrets of an Eternal Race: Codicil to The Decoded New Testament. Reno, Nevada: International Community of Christ. 1980 [1978]. ISBN 0-936202-03-3. OCLC .
  • Schiffman, Lawrence H. . New York City: Ktav Pub. House. 1991. –116. ISBN 0-88125-372-3. OCLC .
  • Schonfield, Hugh J. . Tisbury: Element Books. 1984. ISBN 0-906540-49-6. OCLC .
  • Schonfield, Hugh J. Those Incredible Christians. Tisbury: Element Books. 1991 [1968]. ISBN 0-906540-71-2. OCLC .
  • Shaw, George Bernard. . Fairfield, Iowa: 1st World Library – Literary Society. 2004 [1912]. ISBN 1-59540-237-3. OCLC .
  • Smith, Enid S. "The Essenes Who Changed Churchianity". . October 1959.
  • Vaclavik, Charles P. . Three Rivers, California: Kaweah Publishing Company. 1986. ISBN 0-945146-00-0. OCLC .
  • Vermes, Geza; Goodman, Martin. The Essenes According to the Classical Sources. JSOT on behalf of the Oxford Centre for Postgraduate Hebrew Studies: Sheffield, 1989.

Xarici keçidlər

Vikianbarda Essenilər ilə əlaqəli mediafayllar var.
  • : argues that the Hebrew original form of the name later spelled "Essenes" is in some Qumran scrolls as a self-designation.
  • Stephen Goranson, identities of Wicked Priest and Teacher of Righteousness, relevant to history of the Essenes
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023