Erməni hipotezi — proto-hind-avropa xalqının birinci vətəninin "Şərqi Anadolu, Şimali Mesopotamiya və Qafqazın cənub hissələri" olduğunu və proto-Hind-Avropa dilinin (PHA) təxminən eramızdan əvvəl V-IV minillikdə bu regionlarda danışıldığını göstərən bir hipotez. Bu hipotez 1985-ci ildə gürcü Tamaz Qamkrelidze və rus filoloqu Vyaçeslav İvanov tərəfindən irəli sürülmüşdür. Termindəki "erməni" adı bir toponimə, yəni Ermənistan yaylasına aiddir.
Kurqan fərziyyəsi proto-hind-avropalıların mənşəyini və vətənlərini izah etmək üçün ümumi qəbul edilmiş fərziyyə olsa da, yeni DNT tədqiqatları bu xalqların mənşəyini Qafqaz regionuna bağlayan fərziyyələrə marağı artırmışdır. Fərziyyəyə görə, proto-Anadolu dilləri eramızdan əvvəl 4000-ci ildə PHA-nı tərk edərək Anadoluya köç etmiş və sonrakı mərhələlərdə yunan-erməni-hind-iranlılar, kelt-italik-toharlar və balt-slav-germanlar adlı üç fərqli Hind-Avropa dillərinin Avrasiyada yayılmasına şərait yaratmışdırlar.
İstinadlar
- . səh. 791
- 2021-03-23 at the Wayback Machine, Science 29 Jun 2018, Vol. 360, Issue 6396, eaar7711, DOI: 10.1126/science.aar7711
- . səh. 177
- . səh. 108
- . 2023-07-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-11-16.
- . səh. 9
Əlavə ədəbiyyat
- Bomhard, Allan, , Journal of Indo-European Studies, 47 (1–2), 2019, 2023-06-05 tarixində , İstifadə tarixi: 2024-11-19
- Damgaard, Peter de Barros, The First Horse herders and the Impact of Early Bronze Age Steppe expansions into Asia, 2018
- Diakonoff, I. M., The Prehistory of the Armenian People, 1984
- Drews, Robert, The Coming of the Greeks, Princeton University Press, 1988
- Гамкрелидзе, Т. В.; Иванов, Вяч. Вс., Индоевропейский язык и индоевропейцы. Реконструкция и историко-типологический анализ праязыка и протокультуры(rus), Тбилиси: Издательство Тбилисского университета, 1984
- Gamkrelidze, Tamaz V.; Ivanov, V. V., "The Early History of Indo-European Languages", Scientific American, 262 (3), 1990: 110–117, Bibcode:, doi:
- Gamkrelidze, Thomas V.; Ivanov, Vjačeslav V., , Moutin de Gruyter, 1995, ISBN 9783110815030
- Gamkrelidze, Tamas. (PDF). Bulletin of the Georgian National Academy of Sciences. 4 (1). 2010. 2018-01-24 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-11-19.
- Grolle, Johann, "Invasion aus der Steppe", Der Spiegel, 12 May 2018
- Haak, Wolfgang, Massive migration from the steppe is a source for Indo-European languages in Europe, 2015, arXiv:, (), doi:
- Haak, W.; Lazaridis, I.; Patterson, N.; Rohland, N.; Mallick, S.; Llamas, B.; Brandt, G.; Nordenfelt, S.; Harney, E.; Stewardson, K.; Fu, Q.; Mittnik, A.; Bánffy, E.; Economou, C.; Francken, M.; Friederich, S.; Pena, R. G.; Hallgren, F.; Khartanovich, V.; Khokhlov, A.; Kunst, M.; Kuznetsov, P.; Meller, H.; Mochalov, O.; Moiseyev, V.; Nicklisch, N.; Pichler, S. L.; Risch, R.; Rojo Guerra, M. A.; və b. . Nature. 522 (7555). 2015a: 207–211. Bibcode:. doi:. PMC . PMID .
- Martiros Kavoukjian, Armenia, Subartu, and Sumer : the Indo-European homeland and ancient Mesopotamia, trans. N. Ouzounian, Montreal (1987), ISBN 0-921885-00-8
- Kozintsev, Alexander, "Proto-Indo-Europeans: The Prologue", Journal of Indo-European Studies, 47 (3–4), 2019
- Kroonen, Guus; Barjamovic, Gojko; Peyrot, Michael, Linguistic supplement to Damgaard et al. 2018: Early Indo-European languages, Anatolian, Tocharian and Indo-Iranian, 2018
- Mallory, J.P.; Adams, D.Q., Encyclopedia of Indo-European Culture, Taylor & Francis, 1997
- Mallory, J.P., (PDF), Journal of Language Relationship, 9, 2013: 145–154, doi:, 2023-01-05 tarixində (PDF), İstifadə tarixi: 2024-11-19
- , The Epicenter of the Indo-European Linguistic Spread // Blench, Roger; Spriggs, Matthew (redaktorlar ), Archaeology and Language I: Theoretical and Methodological Orientations, Routledge, 1997
- , The Eurasian Spread Zone and the Indo-European Dispersal // Blench, Roger; Spriggs, Matthew (redaktorlar ), Archaeology and Language II: Correlating archaeological and Linguistic Hypotheses, Routledge, 1999
- Reich, David, Who We Are and How We Got Here: Ancient DNA and the New Science of the Human Past, Knopf Doubleday Publishing Group, 2018
- Vybornov, Aleksandr, "Initial stages of two Neolithisation models in the Lower Volga basin", Documenta Praehistorica, 43, 2016: 161–166, doi:
- Wang, Chuan-Chao, The genetic prehistory of the Greater Caucasus, 2018