Deyteraqonist və ya devteraqonist (q.yun. δευτεραγωνιστής – ikinci aktyor; δευτερος – «ikinci» və αγωνίζομαι – «rəqabət»; αγωνιστής – «döyüşçü») — ədəbiyyatda, protaqonistdən əvvəl və tritaqonistdən sonra ən mühüm personaj. Süjetdən aslı olaraq, deyteraqonist protaqonistin lehinə və ya əleyhinə fəaliyyət göstərə bilər.
.jpg)
Tarix
Qədim Yunanıstan dramı sadəcə bir personajdan protaqonistdən və rəqqasələrdən ibarət bir xordan təşkil edilmişdi. Deyteraqonist rolunu ilk dəfə Qədim Yunanıstan dramaturqu Esxil təqdim etmişdir. Aristotel Poetika əsərində yazır:
|
Beləliklə, aktyor sayını birdən ikiyə artıran Esxil olmuşdu. O, xoru da azaltmışdır və dialoqu əsas hissəyə çevirmişdir. |
|
Esxilin səyləri personajlar arasındakı dialoqu və qarşılıqlı əlaqəni ön plana çıxarmışdır. Sofolk buna əlavə olaraq, Sofokl və Evripid kimi dövrün digər dramaturqlarına məşhur personajlar yaratmağa imkan vermişdir.
Dramda
Qədim Yunanıstan dramı üç personajdan (protaqonist, deyteraqonist və tritaqonist) və bir xordan ibarət olduğundan, hər aktyor bir neçə hissədə rol oynayırdı. Məsələn, Sofoklun dramında protaqonist Edip, deyteraqonist isə (Edipin həm anası, həm də arvadı), eləcə də çoban və xəbərçi idi.
Ədəbiyyatda
Ədəbiyyatda, deyteraqonist adətən protaqonistin "köməkçi"i rolunu daşıyır. Mark Tvenin Heklberri Finnin macəraları əsərində protaqonist , deyteraqonist isə . Bu nümunənin əksinə, deyteraqonist antaqonist ola da bilər. Bəzi hallarda, deyteraqonist köməkçi rolunu oynayır, bu isə protaqonistin gücünü artırmaq üçün istifadə olunur. Nümunə olaraq, Ser Artur Konan Doylun Şerlok Holms seriyasındakı savadlı və ziyalı bir centlmendir. O, özəl detektiv Şerlok Holmsun yaxın köməkçisidir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- . Dictionary.com. 2016-03-13 tarixində . İstifadə tarixi: 14 iyul 2018.
- Aristotel. . Perseus Digital Library. 2006. 2013-12-15 tarixində . İstifadə tarixi: 14 iyul 2018.
- . TheatreHistory.com. 2001. 2001-02-07 tarixində . İstifadə tarixi: 14 iyul 2018.
- S. Terni, Ueyn. . 2003. 12 May 2003 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 iyul 2018.
- Kip Uiler, L. . Literary Vocabulary. 2003-10-31 tarixində . İstifadə tarixi: 14 iyul 2018.
Ədəbiyyat
- Kuddon, C. A. The Penguin Dictionary of Literary Terms and Literary Theory (3rd). New York: Penguin Books. 1991. ISBN 0140512276.