Davud Paşa (Məmlük)
Davud Paşa (Ərəbcə. داود باشا, Osmanlıca. داود پاشا, Gürcücə. დაუდ ფაშა; 1767–1851, Mədinə) — Osmanlı Paşası, İraq Məmlük sülaləsi, Bağdad Paşalıq hökmdarı (1816–1831).
| Davud Paşa | |
|---|---|
| داود پاشا | |
| 1816 – 1831 | |
| Əvvəlki | Səid Paşa |
| Sonrakı | yoxdur |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Vəfat tarixi | |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
| Dini | islam |
İraq bu dövrdə rəsmi olaraq Osmanlı İmperiyasının bir hissəsiydi, lakin əməldə muxtar bir dövlət kimiydi. Məmlüklər əvvəlcə İslamı qəbul etmiş və Osmanlı İmperiyasında hərbi və inzibati vəzifələrə təyin edilmiş azad qullarıydı. Məmlük hökmdarları 1704-cü ildən 1831-ci ilə qədər Sultandan əldə edən muxtariyyətlə İraq və çevrə ərazini idarə etdilər.
Müasir İraq sərhədlərinin tarixi 1749-cu ildən izləmək olar. Osmanlı İmperiyası Sultanı Bəsrə valiliyini Bağdad vilayətinə əlavə edilməsi və 1831-ci ilə qədər Məmlük hökmranlığı dövrü başlamağıyla izlənəbilir.
1816–17-ci illərdə Davud Paşa nəzarəti ələ keçirdikdən sonra Avropa təlimatçıları köməyiylə kanalların təmizlənməsi, sənayenin qurulması və ordunun islahatı kimi modernizələşməyə başlamışdır. Davud Paşanın siyasi və iqtisadi siyasəti bu bölgəyi birləşdirdi, baxmayaraq ki, xarici sərhədləri düzgün müəyyənləşdirilmədi.
Napoleonun Misirə hücumundan sonra Britaniya İmperiyası Orta Şərqin, şərq imperiyasını qorumaq və fransızlara (və sonralar Rusiyaya) qarşı ticari yolunu müdafiə etmənin strateji dəyərini anlamışdı. Bağdadda İngilis konsulluğu qurmaq üçün danışıqlar apardı[1]. Davud İngiltərə konsulunun təsirini azaltdı və bəlkə də daha çox mübahisəli şəkildə İngiltərə Şərqi Hindistan şirkətini import olunan mallara vergi ödəməyə başladı. İngiltərə hökuməti, bölgədəki İngilis nüfuzunu canlandırmaq hədəfiylə Osmanlı Sultanını Bağdadın nəzarətini Məmlüklərdən alması üçün müzakirə apardılar[2].
1830-cu ildə Osmanlı sultanı II Mahmud, Davudu devirmək qərarına vardı. Bu hədəflə, bir il sonra İraq üzərində Əli Ridha Paşanın rəhbərliyi altında bir ordu göndərdi və Davud Paşanı əzl edərək İraqın hakimiyətini Osmanlı hökmranlığını qaytarmış.
Davudun həyatı başa çatdıqda, Məhəmməd Peyğəmbərin dəfn olunduğu Mədinədəki türbənin keşiyiydi. Davud Paşanın İraqın ilk qəzeti olan "Jurnal əl-İraq" ı 1816-cı ildə Bağdadda təsis etdiyi deyilir[3]. lakin Osmanlı arxivlərində və ya müasir səyyahlarda heç bir nüsxə və bu barədə heç bir məlumat olmadığı üçün mübahisəlidir[4].
- ↑ Diskin, J. J. 1971. The ‘Genesis’ of the Government Educational System in Iraq. PhD dissertation, University of Pittsburgh.
- ↑ Ismael, T. Y. 2008. The Rise and Fall of the Communist Party of Iraq. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
- ↑ Abdallah Shalaby; Salah al Din al Jurshi; Mostafa El Nabarawy; Moheb Zaki; Qays Jawad Azzawi; Antoine Nasri Messarra. Towards a Better Life: How to Improve the State of Democracy in the Middle East and North Africa. GPoT. 2010. səh. 123. ISBN 978-605-4233-21-2. 15 September 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 October 2014.
- ↑ Al-Rawi, A. K. 2012. Iraqi Media: The Beginnings. In: Media Practice in Iraq, 6–27. London, UK: Palgrave Macmillan.
Davud Paşa (Məmlük) Doğum: 1767 Vəfat: 1851
| ||
| Hakimiyyət titulları | ||
|---|---|---|
| Sələfləri Səid Paşa |
Osmanlı İmperiyasında Paşalıq 1816-1831 |
Xələfləri yoxdur |