Kitabxana rəsmi olaraq 9 may 1900-cü ildə Port-Petrovskda (indiki Mahaçqalada) yerli ziyalıların maliyyə vəsaiti hesabına təşkil edilmişdir. Kitabxana ilk dövrlər Petrovsk Şəhər Xalq Kitabxanası adını daşımışdır. Kitabxana ilk dövrlər ictimai və könüllü əsaslarla fəaliyyət göstərmişdir. Kitabxananın fondunda yerli ziyalıların, məmurların və zabitlərin kitab kolleksiyaları daxil var idi. Kitabxananın ilk direktoru müəllim Georgi Vasilieviç Mustanov olmuşdur. İlk zamanlar burda kitab fondu 868 nüsxə və 265 adda nəşrdən ibarət idi.

1921-ci ildə kitabxana Mahaçqalanınn və Dağıstanın mərkəzi kitabxanası oldu. Mahaçqala şəhər Sovetinin qərarı ilə kitabxanaya Aleksandr Puşkinin adı verildi.

1930-cu ildə kitabxananın kolleksiyasına təxminən 6000 kitab daxil idi. 1940-cı ildə kitabxana respublika kitabxanası statusunu aldı. 1940-cı ildə Dağıstan Respublikası Kitabxanasının fondlarında 73.000 nüsxə nəşr mövcud idi. Bunlardan 10 mini Dağıstan xalqlarının dillərində olan ədəbiyyat idi. Böyük Vətən müharibəsinin dörd ilində kitabxana 31419 oxucuya xidmət göstərmiş və 468.000 kitab vermişdir. Kitabxana Dağıstan cəbhəçiləri ilə daim əlaqə saxlayır, onlara ana dillərində ədəbiyyat göndərirdi. Puşkin Kitabxanası 23 xəstəxanaya və ayrı xəstəxana binalarına xidmət edirdi.

Kitabxana fondları 1945-ci ildə 82 min cild, habelə Dağıstan dillərində 14 min nüsxə ədəbiyyata qədər artmışdı. 1945-ci ilin yalnız 10 ayında 9535 oxucuya 180.451 kitab verilmiş, ziyarətçilərin sayı 72.266 nəfər təşkil etmişdir.

1947-ci ildə kitabxanaya Yekaterina Gerasimovna Yakuşina rəhbər təyin edildi. Məhz onun rəhbərliyi ilə kitabxanada əlifba sırası ilə kataloqun yaradılması başladı.

1997-ci ildə kitabxana Milli Kitabxana statusu aldı. Bundan sonra kitabxana A.R.Əhmədovun layihəsi əsaında tikilmiş yeni binaya köçdü. Dağıstan Respublikası Milli Kitabxanasının yeni binasının sahəsi 9407 kv metr təşkil edirdi.

Respublika Kitabxanası əsasında A.S.Puşkin adına Dağıstan Respublika Gənclər Kitabxanası yaradıldı. Dağıstan Respublika Gənclər Kitabxanası Milli Kitabxananın 1937-ci ildə tikilmiş tarixi binasında məskunlaşdı.

2004-cü ildə Milli Kitabxanya Dağıstan xalq şairi Rəsul Həmzətovun adı verildi. 2006-cı ilin sentyabrında kitabxanarəsmi olaraq indiki adını aldı - Rəsul Həmzətov adına Dağıstan Respublikası Milli Kitabxanası.

Kitabxana 2008-ci ildə “Rəsul Həmzətov adına Dağıstan Respublikası Milli Kitabxanasında milli dillərdə yerli tarix ədəbiyyatı və ədəbiyyatının elektron məlumat bazasının yaradılması” layihəsi üzrə qrant almışdır. Qrant layihəsinin məqsədi Milli Kitabxanada elektron kataloq yaratmaqdır. 2009-cu ilin sonunda onun həyata keçirilməsi üzrə işlər uğurla başa çatdırılmışdır. Kitabxanada yaradılan lokal şəbəkəyə 40-a yaxın iş yeri daxildir ki, bu da əhaliyə xidmətin keyfiyyətini xeyli yaxşılaşdırır. Yerli şəbəkənin olması kitabxana şöbələrinə "AS-Kitabxana-2" və yeni əldə edilmiş "İRBİS-64" kitabxana proqramları ilə işləməyə imkan verir. Bundan əlavə, lokal şəbəkə istifadəçilərinə "World Wide Web" - internet resurslarından istifadə etməyə imkan verir. Ancaq ən başlıcası, elektron kataloq məlumat bazasının yaradılması üzərində işləməyi mümkün edir.

2013-cü ildən kitabxanada 24 şöbə fəaliyyət göstərir. Burda universal oxu zalı və abunə ilə yanaşı, həm rus, həm də xarici dillərdə və Dağıstan xalqlarının bütün dillərində kitabları olan ixtisaslaşdırılmış şöbələr var. Kitabxanada 200 yerlik konfrans zalı fəaliyyət göstərir. Dağıstan Respublikası Milli Kitabxanası hazırda respublikada kitabxanaçılığın ən yaxşı ənənələrini qoruyaraq, ən son informasiya texnologiyalarını tətbiq edərək, bölgənin tanınmış təhsil, elm və mədəniyyət mərkəzi olaraq inkişafını davam etdirir.

• Georgi Vasilieviç Mustanov
• Buttaev Abdul-Kair Buttaeviç
• Yakuşina Yekaterina Gerasimovna
• Agayev Taymır Cəliloviç.
• Temirov Alimpaşa Maqomedvəkiloviç