Dənyalın dörd padşahlığı
Dənyalın dörd padşahlığı və ya Danielin dörd padşahlığı — Dənyalın kitabına görə, "axırzaman" və "Rəbbin padşahlığı"ndan əvvəl gələn dörd padşahlıq.
Dənyalın kitabı Əhəməni və erkən ellinizm dövrlərdə (e.ə. V–III-cü əsrlər) Babil və Mesopotamiyada mövcud olan yəhudi icmasında yayılan əfsanələr toplusundan formalaşmış, daha sonra makkaveylər dövründə (II əsrin ortaları) 7–-12-ci fəsillər ilə genişləndirilmişdir.[1]
"Dörd padşahlıq" mövzusu Dənyal 2 və Dənyal 7-də açıq şəkildə müşahidə edilir, Daniel 8-in təsvirində gizlidir. Danielin ardıcıl dörd dünya imperiyası konsepsiyası yunan mifoloji tarixi nəzəriyyələrindən götürülmüşdür.[2] 2-ci fəsildə haqqında bəhs edilən heykəldə dörd metalın simvolizmi farsca yazılardan götürülmüş, 7-ci fəsildəki dörd "dənizdən gələn heyvan" isə Huşə 13:7-8-i əks etdirir, burada tanrı İsraili ona aslan, bəbir, ayı və ya vəhşi heyvan kimi davranmaq ilə hədələyir.[3] Alimlər arasında yekdil fikir ondan ibarətdir ki, 7-ci fəsildə haqqında bəhs edilən dörd nəhəng heyvan, 2-ci fəsildə qeyd edilən metallar kimi, Babil, Midiya, Persiya və Selevki dövlətlərini simvollaşdırır. Bundan başqa, IV Antiox digər üç tərəfi kökündən çıxaran "kiçik buynuz" kimi simvollaşdırılır (Antiox bir neçə başqa iddiaçının padşah olmaq hüququnu qəsb etmişdi).[4]
- ↑ Collins, 1984. səh. 29,34-35
- ↑ Niskanen, 2004. səh. 27,31
- ↑ Collins, 1984. səh. 80
- ↑ Matthews, Moyer, 2012. səh. 260,269
- Collins, John J. Daniel: With an Introduction to Apocalyptic Literature. Eerdmans. 1984. ISBN 9780802800206.
- Niskanen, Paul. The Human and the Divine in History: Herodotus and the Book of Daniel. Continuum. 2004. ISBN 9780567082138.
- Matthews, Victor H.; Moyer, James C. The Old Testament: Text and Context. Baker Books. 2012. ISBN 9780801048357.
- Bernard Capp (1972), Fifth Monarchy Men: Study in Seventeenth Century English Millenarianism, Faber ISBN 0-571-09791-X
- Collins, John J. Daniel // Lieb, Michael; Mason, Emma; Roberts, Jonathan (redaktorlar ). The Oxford Handbook of the Reception History of the Bible. Oxford UNiversity Press. 2013. ISBN 9780191649189.
- Deferrari, Paulus Orosius; translated by Roy J. The seven books of history against the pagans (1st short-run reprint). Washington: Catholic University of America Press. 2001. ISBN 978-0-8132-1310-1.
- Gerhard F. Hasel, "The Four World Empires of Daniel 2 Against its Near Eastern Environment," Journal for the Study of the Old Testament 1979 12: 17-30
- H. H. Rowley (1935), Darius the Mede and the Four World Empires in the Book of Daniel. A Historical Study of Contemporary Theories
- Ministerial Association, General Conference of Seventh-day Adventists. Seventh-day Adventists Believe (2nd ed). Pacific Press. 2005.