Creative Commons lisenziyaları - Haqqinda Melumat

Creative Commons (CC) — başqa şəkildə müəllif hüququ ilə qorunan "əsərin" azad yayımlanmasına icazə verən ictimai müəllif hüququ lisenziyalarından biri. CC lisenziyası müəllifin digər insanlara yaratdığı əsəri paylaşmaq, istifadə etmək və onun əsasında yaratmaq hüququ vermək istədiyi zaman istifadə olunur. CC müəllifə çeviklik təmin edir (məsələn, müəyyən bir əsərin yalnız qeyri-kommersiya məqsədli istifadəsinə icazə verməyi seçmək olar) və müəllifin əsərindən istifadə edən və ya yenidən yayımlayanları müəllifin əsəri yayımladığı lisenziyada müəyyən edilmiş şərtlərə əməl etdikləri müddətcə müəllif hüquqlarının pozulması narahatlıqlardan qoruyur.

Creative Commons loqosu

Creative Commons lisenziyalarının kommersiya lisenziyalaşdırma razılaşmaları ilə birlikdə necə istifadə oluna biləcəyini izah edən video

CC lisenziyalarının bir neçə növü mövcuddur. Hər bir lisenziya yayımlanma şərtlərini müəyyən edən kombinasiyalar ilə fərqlənir. İlk dəfə ABŞ-ın 2001-ci ildə qurulan qeyri-kommersiya korporasiyası Creative Commons tərəfindən 16 dekabr 2002-ci ildə yayımlanmışdır. Lisenziyalar dəstinin 1.0-dan 4.0-a qədər nömrələnmiş beş versiyası da mövcuddur. 2013-cü ilin noyabrında yayımlanan 4.0 ən aktual olandır. Creative Commons lisenziyası ilkin olaraq Amerika hüquq sistemində əsaslandırılsa da, indi beynəlxalq qanunları özündə cəmləşdirən bir neçə Creative Commons yurisdiksiya portları mövcuddur.

2014-cü ilin oktyabr ayında Open Knowledge Foundation Creative Commons CC BY, CC BY-SA və CC0 lisenziyalarını məzmun və data üçün ""-a uyğun olaraq təsdiqlədi.

Lisenziyalar

İctimai domen (yuxarı) və bütün hüquqlar qorunur (aşağıda) arasında Creative commons lisenziya spektri. Sol tərəf icazə verilən istifadə hallarını, sağ tərəfdə isə lisenziya komponentlərini göstərir. Tünd yaşıl sahə Azad Mədəniyyət Əsərlərinə uyğun lisenziyaları, iki yaşıl sahə ilə uyğunluğu göstərir.

2014-cü ildə CC lisenziya istifadəsi (yuxarı və orta), "Azad Mədəniyyət Əsərləri"nə uyğun lisenziya istifadəsi 2010–2014 (aşağıda)

Dörd hüquq

CC bütün "əsas hüquqlar"ı, məsələn qeyri-kommersiya məqsədləri üçün və heç bir dəyişiklik etmədən müəllif hüquqları ilə qorunan əsəri qlobal olaraq yayımlamaq hüququ verir. Bundan əlavə lisenziyanın müxtəlif versiyaları bu cədvəldə göstərildiyi kimi müxtəlif hüquqlar təyin edir:

İşarə	Hüquq	İzahı
	(BY)	Lisenziyaçılar yalnız müəllifə və ya lisenziya verənə bu sənədlərlə müəyyən edilmiş qaydada kreditlər (atribusiya) verdikdə, onun əsasında törəmə əsərləri və remiksləri kopyalaya, yayımlaya, nümayiş etdirə, yerinə yetirə və yarada bilərlər. 2.0 versiyasından bəri bütün Creative Commons lisenziyaları yaradıcıya istinad edilməsini tələb edir və BY elementini ehtiva edir.
	(SA)	Lisenziyaçılar törəmə əsərləri yalnız orijinal işi tənzimləyən lisenziya ilə eyni olan ("daha çox məhdudlaşdırıcı olmayan") lisenziyaya əsasən yayımlaya bilər. Share-alike olmadan törəmə əsərlər uyğun, lakin daha məhdudlaşdırıcı lisenziya müddəaları ilə sublisenziyalaşdırıla bilər. (məs. CC BY - CC BY-NC)
	(NC)	Lisenziyaçılar yalnız qeyri-kommersiya məqsədləri üçün kopyalaya, yayımlaya, nümayiş etdirə, yerinə yetirə və onun əsasında törəmə əsərlər və remikslər yarada bilərlər.
	Törəmə əsərlər olmaz (ND)	Lisenziyaçılar əsərin yalnız sözlü nüsxələrini kopyalaya, yayımlaya, nümayiş etdirə və yerinə yetirə bilər, törəmə işləri və ona əsaslanan remiksləri deyil. 4.0 versiyasından sonra törəmə əsərlərə icazə verilir, lakin paylaşılmamalıdır.

Qeydlər

"Əsər" insanın yaratdığı hər hansı bir materialdır. Rəsm, kitab, mahnı və onun sözləri və ya demək olar ki, hər şeyin fotoşəkili "əsər" hesab olunur.

İstinadlar

Shergill, Sanjeet. . Open Education Europa. 2017-05-06. June 26, 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-15. (); ()
. Wageningen University & Research. June 16, 2015. March 15, 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-03-15. (); (); ()
. University of Michigan Library. November 21, 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-03-15. (); (); ()
(PDF). University of Glasgow. March 15, 2018 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2018-03-15. (); (); ()
. UNESCO. March 15, 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-03-15. (); (); ()
"License Versions – Creative Commons". wiki.creativecommons.org. iyun 30, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: iyul 4, 2017. (); (); ()
. opendefinition.org. January 27, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 25, 2023. (); (); ()
. opendefinition.org. March 1, 2016 tarixində . İstifadə tarixi: January 25, 2023. (); (); ()
says, Nemo. . Creative Commons (ingilis). 2013-12-27. 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-25. (); (); ()
. Creative Commons. iyun 12, 2008. fevral 8, 2010 tarixində . İstifadə tarixi: fevral 22, 2010. (); (); ()
. Creative Commons. Creative Commons Corporation. 28 August 2020. 27 November 2010 tarixində . İstifadə tarixi: 26 November 2020. (); (); ()

Xarici keçidlər

[1] "Əsər" insanın yaratdığı hər hansı bir materialdır. Rəsm, kitab, mahnı və onun sözləri və ya demək olar ki, hər şeyin fotoşəkili "əsər" hesab olunur.

[2] Shergill, Sanjeet. . Open Education Europa. 2017-05-06. June 26, 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-15. (); ()

[3] . Wageningen University & Research. June 16, 2015. March 15, 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-03-15. (); (); ()

[4] . University of Michigan Library. November 21, 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-03-15. (); (); ()

[5] (PDF). University of Glasgow. March 15, 2018 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2018-03-15. (); (); ()

[6] . UNESCO. March 15, 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-03-15. (); (); ()

[7] "License Versions – Creative Commons". wiki.creativecommons.org. iyun 30, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: iyul 4, 2017. (); (); ()

[8] . opendefinition.org. January 27, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 25, 2023. (); (); ()

[opendefinition.org-9] . opendefinition.org. March 1, 2016 tarixində . İstifadə tarixi: January 25, 2023. (); (); ()

[blog.creativecommons.org-10] says, Nemo. . Creative Commons (ingilis). 2013-12-27. 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-25. (); (); ()

[11] . Creative Commons. iyun 12, 2008. fevral 8, 2010 tarixində . İstifadə tarixi: fevral 22, 2010. (); (); ()

[12] . Creative Commons. Creative Commons Corporation. 28 August 2020. 27 November 2010 tarixində . İstifadə tarixi: 26 November 2020. (); (); ()