Yemişan (lat. Crataegus) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. ASE və bəzi başqa qaynaqlarda cinsin adı səhvən Grataegus kimi verilmişdir.
Yemişan | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||||
Domen:
Klad:
Ranqsız:
Aləm:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Dəstə:
Fəsilə:
Yarımfəsilə:
Triba:
Yarımtriba:
Cins:
Yemişan
|
||||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
|
Ağac və ya iri kol bitkisi olub, növbə ilə düzülmüş yumurtaşəkilli yarpaqları vardır. Yarpaqlarının kənarı mişarvaridir. Ağ rəngli ətirli çiçəkləri, uzunsov kürəvari giləmeyvəyəoxşar lətli və şirəli meyvəsi olur. Meyvəsi yetişən vaxt qırmızı, qara, şabalıdı və s. rəngə boyanır. Meyvəsinin içərisində açıq-sarı rəngli toxumları yerləşir. Bitki may-iyun aylarında çiçək açır, sentyabr-oktyabr aylarında meyvələri yetişir.[mənbə göstərin]
Növləri
- Azarol yemişan (Crataegus azarolus L.)
- Korolkov yemişanı (Crataegus korolkowii L. Henry)
- Birdişicikli yemişan (Crataegus monogyna Jacq.)
- Beşdişicikli yemişan (Crataegus pentagyna Waldst. et Kit.)
- Lələkvari-kəsikyarpaq yemişan (Crataegus pinnatifida Bunge)
- Qırmızımeyvəli yemişan (Crataegus sanguinea Pall.)
- (Lange) K.I.Chr.
- Kruschke
- Crataegus aemula Beadle
- Crataegus aestivalis (Walter) Torr. & A.Gray
- Ashe
- Beadle
- Beadle
- Crataegus almaatensis Pojark.
-
Crataegus ambigua C.A.Mey. ex A.K.Becker
- (Pojark.) K.I.Chr.
- Crataegus ambitiosa Sarg.
- Crataegus anamesa Sarg.
- Crataegus ancisa Beadle
- Crataegus annosa Beadle
- Sarg.
-
Crataegus apiomorpha Sarg.
- (Sarg.) Kruschke
- Crataegus aprica Beadle
- J.B.Phipps & R.O'Kennon
- Crataegus arborea Beadle
- Crataegus arcana Beadle
- Sarg.
- Crataegus × ariifolia Cinovskis
- Crataegus × armena Pojark.
- Crataegus arnoldiana Sarg.
- Beadle
- Sarg.
- Crataegus ater Ashe
- Crataegus atrofusca (Steven ex K.Koch) Kassumova
- Ashe
- Sarg.
- Pojark.
- J.B. Phipps
- Crataegus austromontana Beadle
-
Crataegus azarolus L.
- L.
- (Moris) K.I.Chr.
- (K.Koch) K.I.Chr.
-
Beadle
- (Sarg.) E.J. Palmer
- Ashe
- Sarg.
- Crataegus berberifolia Torr. & A.Gray
- Crataegus biltmoreana Beadle
- Sarg.
- Zabel ex K.I.Chr. & Ziel.
- Crataegus boyntonii Beadle
- Crataegus brachyacantha Sarg. & Engelm.
- Sarg.
- Sarg.
- Sarg.
- Peck
- Ashe
-
Sarg.
- (Sarg.) E.J. Palmer
- Crataegus calpodendron (Ehrh.) Medik.
- Sarg.
- Sarg.
- Sarg.
- (Dum.Cours.) Bosc
- Crataegus chlorocarpa Lenn‚ & K.Koch
- Crataegus chlorosarca Maxim.
-
Crataegus chrysocarpa Ashe
- (Eggl.) E.J. Palmer
- (Sarg.) J.B.Phipps
- E.J.Palmer
- (Sarg.) E.J. Palmer
- W.W.Sm.
- Hook.f.
- Crataegus coccinea L.
- Crataegus coccinioides Ashe
- Sarg.
- Crataegus collina Chapm.
- Crataegus columbiana Howell
- Sarg.
- Crataegus compta Sarg.
- Beadle
- Sarg.
- Sarg.
- Sarg.
- Beadle
-
Crataegus crus-galli L.
- (Medik.) Sol.
-
Crataegus cuneata Siebold & Zucc.
- (F.P.Metcalf) T.C.Ku & Spongberg
- J.B. Phipps
-
Crataegus dahurica Koehne ex C.K.Schneid.
- (J.X.Huang, L.Y.Sun & T.J.Feng) T.C.Ku & Spongberg
- Sarg.
- Browicz
- Sarg.
- Pojark.
- Sarg.
- Pojark.
- Sarg.
- Beadle
- Ashe
- Ashe
- Sarg.
- Kruschke
- Sarg.
- Ashe
- Crataegus douglasii Lindl.
- Sarg.
- Sarg.
- Vassilcz.
- Beadle
- Sol.
- Crataegus ellwangeriana Sarg.
- Sarg.
- Ashe
- Crataegus erythropoda Ashe
- Sarg.
- Beadle
- Beadle
- Beadle
- Sarg.
-
Sarg.
- (Sarg.) E.J. Palmer
- Crataegus ferganensis Pojark.
- Ashe
- Crataegus flabellata (Bosc ex Spach) K.Koch
- Crataegus flava Sol.
- Sarg.
- Ashe
- Crataegus fontanesiana (Spach) Steud.
- Sarg.
- Sarg.
- Beadle
- Beadle
- Sarg.
-
Sarg.
- (Sarg.) J.S. Pringle
- Beadle
- Beadle
- Ashe
- Beadle
- Sarg.
- Ashe
- J.B. Phipps
- Ashe
- Ashe
- Eggl.
- Crataegus × grignonensis Mouill.
- Sarg.
- Ashe
- Crataegus harbisonii Beadle
- Sarg.
- Sarg.
- Crataegus heldreichii Boiss.
- Crataegus heterophylla Flüggé
- Pojark. ex K.I.Chr.
- Lange
- Sarg.
- Crataegus hissarica Pojark.
- Crataegus holmesiana Ashe
- Sarg.
- Crataegus hupehensis Sarg.
- Sarg.
- Beadle
- Sarg.
- Beadle
- Sarg.
- Beadle
- Ashe
- Beadle
- (Nash) Beadle
- Sarg.
- Crataegus intricata Lange
- Beadle
- Sarg.
- Crataegus iracunda Beadle
- Sarg.
- Pachom.
- Crataegus jackii Sarg.
- Sarg.
- J.B. Phipps
- Crataegus jonesae Sarg.
- C.K.Schneid.
- E.H.Wilson
- Pojark.
- Sarg.
- Sarg.
- Ivaschin
- Sarg.
- Pojark.
- Hadač & Chrtek
- Fingerh.
- Small
- Crataegus laevigata (Poir.) DC.
- hort. ex Lange
- Beadle
- J.B.Phipps
- Sarg.
- Sarg.
- Sarg.
-
Sarg.
- (Sarg.) Kruschke
- Crataegus × lavallei Herincq ex Lavall‚e
- Sarg.
- Sarg.
- Sarg.
- Sarg.
- E.J.Palmer
- Sarg.
- Sarg.
- Sarg.
- Beadle
- Sarg.
- Sarg.
- Sarg.
- Pojark.
- Sarg.
- Ashe
- Sarg.
-
Lodd. ex Loudon
- (Britton) Eggl.
- Crataegus × macrocarpa Hegetschw.
- Crataegus macrosperma Ashe
- Sarg.
- Sarg.
- Sarg.
- Ashe
- Crataegus marshallii Eggl.
- Crataegus maximowiczii C.K.Schneid.
- Crataegus × media Bechst.
- Sarg.
- Beadle
- Sarg.
- Sarg.
- Crataegus mexicana Mo‡. & Sess‚ ex DC.
- Crataegus meyeri Pojark.
- Pers.
- Crataegus microphylla K.Koch
- Beadle
- Sarg.
- Crataegus mollis (Torr. & A.Gray) Scheele
-
Crataegus monogyna Jacq.
- (Lange) K.I.Chr.
- (Lodd. ex Loudon) Rehder
- (Lodd. ex Loudon) Rehder
- (Andr‚) C.K.Schneid.
- (Loudon) Zabel
- Bunge
-
Beadle
- (Beadle) R.W. Lance
- J.B.Phipps & R.O'Kennon
- Pojark.
- Eggl.
- Sarg.
- Sarg.
- K.I.Chr.
- Crataegus nigra Waldst. & Kit.
- (Engelm. ex Britton & N.E.Br.) Sarg.
- Sarg.
- Sarg.
- Sarg.
- Sarg.
- Hook. & Arn. ex Hook.
- Beadle
- Sarg.
- W.W.Sm.
-
Crataegus orientalis Pall. ex M.Bieb.
- K.I.Chr.
- (Pojark.) K.I.Chr.
- E.J.Palmer
- Sarg.
- Sarg.
- Crataegus pallasii Griseb.
- Sarg.
- Zaprjagaeva
- Beadle
- Eggl.
- Ashe
- Ashe
-
Crataegus pedicellata Sarg.
- (Sarg.) Kruschke
- (Ashe) Kruschke
- (Sarg.) Eggl.
- Byatt
- Beadle
- Ashe
-
Crataegus pentagyna Waldst. & Kit. ex Willd.
- (Popov ex Pojark.) K.I.Chr.
- Sarg.
- Sarg.
- Sarg.
- E.J. Palmer
- Sarg.
- Crataegus phaenopyrum (L.f.) Medik.
- Sarg.
- Beadle
- Sarg.
-
Crataegus pinnatifida Bunge
- N.E.Br.
- C.K.Schneid.
- Britton
- Sarg.
- Sarg.
- Sarg.
- Cinovskis
- Jan
- Ashe
- Ashe
- Sarg.
- Sarg.
- Ashe
-
Crataegus pruinosa (H.L.Wendl.) K.Koch
- (Sarg.) J.B.Phipps
- (Sarg.) J.B. Phipps
- (Sarg.) Eggl.
- (Ashe) Kruschke
- Crataegus × pseudoazarolus Popov
-
Crataegus pseudoheterophylla Pojark.
- (Pojark.) K.I.Chr.
- (Pojark.) K.I.Chr.
- Popov ex Pojark.
- Sarg.
- Crataegus pulcherrima Ashe
- Crataegus punctata Jacq.
- J.B.Phipps & R.O'Kennon
- Sarg.
- Crataegus putnamiana Sarg.
- Boiss. & Heldr.
- Sarg.
- Ashe
- Raikova ex Popov
- Beadle
- Sarg.
-
Crataegus rhipidophylla Gand.
- (Hrabětová) K.I.Chr.
- Beadle
- Crataegus rivularis Nutt. ex Torr. & A.Gray
- J.B.Phipps & R.O'Kennon
- J.B.Phipps & R.O'Kennon
- Sarg.
- Beadle
- Eggl.
- Beadle
- J.B.Phipps & R.O'Kennon
- Lange
- Sarg.
- Sarg.
- Ashe
- Cinovskis
- Hadač & Chrtek
- Crataegus saligna Greene
-
Crataegus sanguinea Pall.
- (Lenn‚ & K.Koch) C.K.Schneid.
- Crataegus sargentii Beadle
- Crataegus scabrida Sarg.
- Crataegus scabrifolia (Franch.) Rehder
- Ashe
- Raunk.
- J.B.Phipps
- Beadle
- Sarg.
- J.B. Phipps
- Sarg.
- F.Z.Li & W.D.Peng
- Pojark.
- Sarg.
- Sarg.
- Sarg.
- Sarg.
- Crataegus × sinaica Boiss.
- Crataegus songarica K. Koch
- Lange
- Crataegus sororia Beadle
- Crataegus spathulata Michx.
- Sarg.
- Pojark.
- Sarg.
- Sarg.
- Sarg.
- Sarg.
- Sarg.
-
Beadle
- (Sarg.) Eggl.
- Crataegus submollis Sarg.
- Sarg.
-
Crataegus succulenta Schrad. ex Link
- (Sarg.) E.J. Palmer
- (Sarg.) Eggl.
- (Sarg.) Kruschke
- J.B. Phipps
- Sarg.
- Crataegus tanacetifolia (Poir.) Pers.
- Sarg.
- Pojark.
- Beadle
- Buckley
- Essenova
- E.J.Palmer
- Pojark.
- Ashe
- Ashe
- Crataegus tracyi Ashe ex Eggl.
- Crataegus triflora Chapm.
- Sarg.
- Enquist
- Pojark.
- Crataegus uniflora Münchh.
- J.B.Phipps & R.O'Kennon
- Sarg.
- Crataegus vailiae Britton
- Beadle
- Beadle
- Sarg.
- Beadle
- Sarg.
-
Crataegus viridis L.
- (Sarg.) Keeney & Enquist
- Crataegus visenda Beadle
- Ashe
- Sarg.
- Crataegus vulsa Beadle
- Sarg.
- Crataegus wattiana Hemsl. & Lace
- Sarg.
- Crataegus wilsonii Sarg.
- Eggl.
- Sarg.
- Crataegus × zangezura Pojark.
İstinadlar
- Linney K. . 5 Stokholm: 1754. S. 213.
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 475.
- Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [ 10 ҹилддә]. V ҹилд: Италија— Куба. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1981. С. 108.
Mənbə
- ASE, V cild, Bakı, 1981, səh. 108