Həmişəyaşıl şümşad

Həmişəyaşıl şümşad (lat. Buxus sempervirens) — bitkilər aləminin şümşadçiçəklilər dəstəsinin şümşadkimilər fəsiləsinin şümşad cinsinə aid bitki növü.

Həmişəyaşıl şümşad
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Dəstə: Şümşadçiçəklilər Fəsilə: Şümşadkimilər Cins: Şümşad Növ: Həmişəyaşıl şümşad
Beynəlxalq elmi adı
Buxus sempervirens L., 1753
Şəkil axtarışı ITIS   501097 NCBI   4002 EOL   489681

Təbii yayılması

Qərbi Əlcəzairdə, Şimali və Şərqi İspaniyada, Cənubi və Mərkəzi Fransada, İsveçrədə və Kiçik Asiyada təbii halda yayılmışdır.

Botaniki təsviri

6–10 m hündürlüyə çatan ağac və ya koldur. Qabığı bozumtul-sarı, hamar, yaşlı gövdələrdə isə xırda çatlıdır. Yarpaqların hər iki tərəfi tükcüklü, 1,5-3 sm uzunluğunda, 0,5-1,0 sm enində olub, uzunsov yumurtavari, ellipsvari, rombvari və ya dəyirmi formalıdır. Üst tərəfdən tünd-yaşıl, parlaq, altdan çox açıq rəngli və qısa saplaqlıdır. Mart ayında çiçəkləyir. Çiçəkləri qoltuq çiçək qrupunda yerləşmişdir. Dişicik çiçək qrupunda təkdir, bəzi hallarda inkişaf etmir. Erkək çiçəklərdə çiçəkyanlığının xarici yarpaqcığı çox batıqdır. Daxili yarpaqcıq 2-2,5 mm uzunluğundadır. Erkəkciyi çiçəkyanlığının daxili yarpaqcığından 1,5-2 dəfə böyükdür. Mart ayında çiçəkləyir, meyvəsi iyulda yetişir. Qutucuq meyvəsi 5–10 mm uzunluğunda, 5–6 mm enində olub, yumurtavari-kürəşəkillidir.

Ekologiyası

Mülayim iqlim zonalarında, quru yerlərdə, qarışıq meşələrdə, əhəngli torpaqlarda yayılmışdır.

Azərbaycanda yayılması

Təbii halda cənub bölgəsində, Gəncədə, Göygöldə, Bakıda bağ və parklarda rast gəlinir.

İstifadəsi

Müxtəlif fiqurların, yaşıl çəpərlərin, bordürlərin və s. düzəldilməsində istifadə olunur.