Butan 4 (ing. dzongdey) bölünmüşdür, tərkibinə 20 daxildir(dzonq-ke རྫོ་ཁག།, ing. dzongkhag). Hər dzonqxaq öz növbəsində (ing. gewog) bölünür, onlar isə birləşir (ing. dungkhag).
Dzonqdey
1988-ci ilə Butan və dövlət arasında ara keçid yaratmaq üçün dörd dzonqdeylə birləşdi.
|
Dzonqdey (zona) |
İnz.mərkəz | Sahə, km² |
Əhalinin sayı, (2005) nəf. |
Əhalinin sıxlığı, nəf./km² |
Dzonqxaqların sayı |
|---|---|---|---|---|---|
| Qərbi | 8345 | 281244 | 33,70 | 5 | |
| Mərkəzi | 11023 | 88855 | 8,06 | 5 | |
| Cənubi | 8499 | 89720 | 10,56 | 4 | |
| Şərqi | 10949 | 175163 | 16,00 | 6 | |
| Butan, cəmi | 38 816 | 634 982 | 16,36 | 20 |
Dzonqxaq
Dzonqxaq (dzonq-ke རྫོ་ཁག། ing. Dzongkhag), dzonq-ke dilində birinci səviyyədə tabe olan Butanın inzibati-ərazi vahidi. Dzonqxaqlar (ing. gewogs) bölünür. Böyük dzonqxaqlardan bəziləri bir və ya daha çox ara bölmələrə sahibdirlər və adlanırlar (ing. dungkhag), onlarda qevoqlara bölünür.
Dzonqxaqların adlandırılması
| No. | Rəsmi adı (ing. dilində) |
Keçmiş və ya digər adlar (ingiliscə) |
dzonq-ke | Romanizasiya 1 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | Bumthang | བུམ་ཐང་ | Bºumtha | Cənubi | ||
| 2. | Chhukha | Chukha | ཆུ་ཁ་ | Chukha | Qərbi | |
| 3. | Dagana | Dhakana, Tagana, Daga | དར་དཀར་ནང་ | Dºagana | Mərkəzi | |
| 4. | Gasa | མགར་ས་ | Gâsa | Mərkəzi | ||
| 5. | Haa | Ha | ཧད་ / ཧཱ་ | Hâ | Qərbi | |
| 6. | Lhuentse | Lhuntshi, Lhuntsi, Lhuntse | ལྷུན་རྩེ་ | Lhüntsi | Şərqi | |
| 7. | Mongar | Monggar, Mongor | མོང་སྒར་ | Mongga | Şərqi | |
| 8. | Paro | Rinpung | སྤ་གྲོ་ | Paro | Qərbi | |
| 9. | Pema Gatshel | Pemagatsel, Pemagatshel | པདྨ་དགའ་ཚལ་ | Pemagatshä | Şərqi | |
| 10. | Punakha | Punaka | སྤུ་ན་ཁ་ | Punakha | Mərkəzi | |
| 11. | Samdrup Jongkhar | Samdrup, Samdrup Jongkha | བསཾ་གྲུབ་ལྗོངས་མཁར་ | Samdru Jongkha | Şərqi | |
| 12. | Samtse | Samchi | བསམ་རྩེ་ | Samtsi | Qərbi | |
| 13. | Sarpang | Geylegphug, Gaylegphug, Gelephu (Sarbhang) | གསར་སྦང་ | Sarbang | Cənubi | |
| 14. | Thimphu | Tashi Chho Dzong, Thimbu | ཐིམ་ཕུག་ | Thimphu | Qərbi | |
| 15. | Trashigang | Tashigang | བཀྲ་ཤིས་སྒང་ | Trashigang | Şərqi | |
| 16. | Trashiyangtse | Tashi Yangtse, Trashi Yangtse, Trashiyangtsi, Trashiyangste | བཀྲ་ཤིས་གཡང་རྩེ་ | Trashi’yangtse | Şərqi | |
| 17. | Trongsa | Tongsa | ཀྲོང་གསར་ | Trongsa | Cənubi | |
| 18. | Tsirang | Chirang | རྩི་རང་ | Tsirang | Mərkəzi | |
| 19. | Wangdue Phodrang |
Wangdi Phodrang, Andguphodang, Wangdue, Wangdue Phodrang, Wangdupotrang, Wangü-Phodrang |
དབང་འདུས་ཕོ་བྲང་ | 'Wangdi Phodrºa | Mərkəzi | |
| 20. | Zhemgang | Shemgang | གཞལ་སྒང་ | Zhºämgang | Cənubi |
1 used by Dzongkha Development Authority (reflects pronunciation)
Tarixi
Əvvəllər Butanda 9 rayon mövcud idi: Byakar (ing. Byakar), Dukye (ing. Dukye), Xa (ing. Ha), Paro (ing. Paro), Punakha (ing. Punakha), Taqana (ing. Tagana), Tximbu (ing. Thimbu), Tonqsa (ing. Tongsa) və Vanqdi-Pxodranq (ing. Wangdue Phodrang). 9 rayon (ing. penlops) tərəfindən idarə olunurdu. Ölkə daha sonra dzonqxaqlara bölündü. 1987-ci ildə dzonqxaq ərazisi və dzonqxaqlar arasındı bölündü, isə , , və dzonqxaqlar hissələrindən meydana gəldi.
Dzonqxaqların idarəsi
Hər dzonqxaq administrasiyanın rəhbərliyi başçılıq edir, Dzonqdaq (ing. dzongdag) adlanır. İlk olaraq Dzonqdaqlar tərəfindən təyin olunurdu lakin 1982-ci ildə Dövlət Xidmətinin Kral Komissiyası tərəfindən təyin olurdu. Dzonqdaq dzonqxaqın bütün inkişafını rəhbərliyinin köməyi ilə idarə edir. Ona inzibati tədbirlər həyata keçirmək üçün Dzonqreb (ing. dzongrab) (idarə heyətinin köməkçisi) köməklik göstərir.
Dunqxaq
Dunqxaq (ing. Dungkhag) — Butanın inzibati-ərazi vahididir. Dunqxaqlar daxildi, ilə birlikdə bir neçə qevoq birləşir. Dunqxaqlar dzonqxaq ərazisini tam bürümür (istisna — ). Altı əhali sayına görə dunqxaq və birdən üçə qədər dunqxaq mövcuddur. Butan dunqxaq əhalinin ümumi sayı 15 ədəddir..
Butanın inzibati bölgüsü haqqında statistik məlumatlar
| No. | İnz.mərkəz | Sahə, km² |
Əhalinin sayı, (2005) nəf. |
Əhalinin sıxlığı, nəf./km² |
Şəhərlər | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | 2490 | 16116 | 6,47 | Southern | - | 4 | 5 | ||
| 2. | 1991 | 74387 | 37,36 | Western | 1 | 11 | 6 | ||
| 3. | 1276 | 18222 | 14,28 | Central | 1 | 14 | 5 | ||
| 4. | 4089 | 3116 | 0,76 | Central | - | 4 | 1 | ||
| 5. | 1319 | 11648 | 8 83 | Western | 1 | 6 | 1 | ||
| 6. | 2881 | 15395 | 5,34 | Eastern | - | 8 | 2 | ||
| 7. | 1638 | 37069 | 22,63 | Eastern | 1 | 17 | 4 | ||
| 8. | 1693 | 36433 | 21,52 | Western | - | 10 | 2 | ||
| 9. | 593 | 13864 | 23,38 | Eastern | 1 | 11 | 7 | ||
| 10. | 845 | 17715 | 20,96 | Central | - | 11 | 1 | ||
| 11. | 2207 | 39961 | 18,11 | Eastern | 2 | 11 | 5 | ||
| 12. | 1725 | 60100 | 34,84 | Western | 2 | 15 | 3 | ||
| 13. | 2048 | 41549 | 20,29 | Southern | 1 | 12 | 2 | ||
| 14. | 1617 | 98676 | 61,02 | Western | 1 | 10 | 1 | ||
| 15. | 2171 | 51134 | 23,55 | Eastern | 3 | 15 | 6 | ||
| 16. | 1459 | 17740 | 12,16 | Eastern | - | 8 | 2 | ||
| 17. | 1815 | 13419 | 7,45 | Southern | - | 5 | 1 | ||
| 18. | 632 | 18667 | 29,54 | Central | - | 12 | 1 | ||
| 19. | 4181 | 31135 | 7,39 | Central | - | 15 | 3 | ||
| 20. | 2146 | 18636 | 8,68 | Southern | 1 | 8 | 3 | ||
| Butan, cəmi | 38816 | 634982 | 16,36 | 15 | 207 | 61 |
Qevoq
Qevoq (ing. gewog, geog) — Butanın inzibati-ərazi vahididir. Bir neçə kəndi və qəsəbəni birləşdirir həmçinin və yaşayış məntəqələri arasında ara inzibati vahididir. Butanın 20 dzonqxaqı 206 qevoqa bölünür.
Hərqevoqa rəhbərlik başçılıq edir , onlar öz növbəsində (ing. gup) adlanır. 1991-ci ildən qevoqlar rəsmi inzibati-ərazi vahidi kimi təyin edirdildi.
Çivoq
Çivoq (dz. སྤྱི་འོག་) — Butanın üçüncü səviyyəli inzibati vahididir. Həm də bir seçki məntəqəsidir. Ölkədə 1,044 çivoq hesablanmışdır. Bir qayda olaraq, hər qevoqda 5-6 çivoq vardır.
İstinadlar
- ↑ . 2010-12-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-03-23.
- ↑ [ölü keçid]
Xarici keçidlər
- 2020-11-26 at the Wayback Machine (ing.) — Butanın inzibati bölgüsü xəritəsi
- (ing.) — карта Бутана с обозначением границ дзонгхагов, населённых пунктов, дорог, рек, гор и т. д.